Elektronik Projeler

Mrb, dosya ekle bölümünden bir devre şeması ekledim. Sorum bu devrenin çalışma mantığıyla alakalı.

Sorum şu:

Alttaki resimdede görüleceği üzere transistörün base terminaline bağlı butona basıldığında yukardaki led sönüyor...Bunu anlamadım, bu devre için onunda yanmaya devam etmesi gerekmiyor mu? Ayrica üstatlardan ricam oradaki 1n4007 diyotunun ne ise yaradığını bana anlatabilirler mi?

Bu arada voltaj değerini keyfi olarak 9v yazdim. Vcc değeri için 9v şart değildir. Üstteki ledin neden söndüğünü açıklayacaksa o değer 3v, 4.5v yada 6v olarakta düşünülebilir...

Merhaba, ismini okuyamadığım değerli takipçi.

Sindire sindire yavaş yavaş oku.

LED'lerin belirli gerilim düşümleri vardır. Yani Forward Voltage. Yani Vf. Bu Vf dediğimiz şey, LED'in normal çalışma gerilimidir.

Her LED'in Vf'si ayrıdır. Kırmızı LED 1,7V'den itibaren yanmaya başlar. Yeşil LED, 2,7V'den itibaren yanmaya başlar.

Kırmızı LED ile yeşil LED'i paralel bağlarsan, Vf'si düşük olan LED, besleme hattındaki voltajı kendi voltajına çökertir. Bu, Hattaki voltajın diğer LED'in çalışma geriliminin altında kalması, dolayısıyla LED'in çalışmaması demektir.

Yapmış olduğun devrede iki LED aynı renk olursa ne olur? Denemek ister misin?

------------
------------

Ya da dur seni hiç uğraştırmayayım.

Diyot, kendine has gerilim düşümü olan bir başka elemandır. İki LED birbirine paralel değildir, çünkü diyot, iki LED aynı renkte olsa bile eşitliği bozacak, yine LED'in birinin yanmasına neden olacaktır. Diyotun bacakları kısadevre olursa, bu kez her iki LED'in de aynı anda yandığını göreceksin.

Teşekkürler, Gördüğümü yazayim; adim adim inceleyelim;

1-) ilk durumda diyot, transistör kesimde olduğü için hiç bir ise yaramıyor.

2-) ikinci durumda transistor aktive olduktan sonra bulunduğu koldaki kırmızı led'in calışma geriliminin (Vf-red = 1.8V) yesil led'den (Vf-green = 2.2V) daha düşük olması, tüm kaynak voltajıni o kola topluyor. Üstteki yesil led'e ya voltaj kalmiyor yada kalan voltaj; diyot ve 220 ohm direnc üzerindeki gerilim düşümleri nedeniyle yeşil ledin calışma voltajinin altinda kalmasina neden oluyor.

Eger böyleyse diyota gerek var mı? 220 ohm'luk direnç yeterli olmaz mi ki zaten 220 ohm'a paralel bagli diyot...
Diyotu ordan alsak ne değişir?

Birde devrede hiç birşeye dokunmadan sadece ledlerin yerlerini değiştirirsek, transistor calışmaya başladiktan sonra sadece yukarı aldığımız kirmızı led mi yanacaktır?

Alıntı yapılan: Voloza8q - 10 Temmuz 2023, 16:52:39Eger böyleyse diyota gerek var mı? 220 ohm'luk direnç yeterli olmaz mi ki zaten 220 ohm'a paralel bagli diyot...
Diyotu ordan alsak ne değişir?

Yorumlarınız doğru.

Diyodu kaldırılmasının olası sonuçlara pek etkisi yok gibi görünüyor. Diyot yok kabul ediyoruz. Transistör iletime geçerse yine Vf kırmızı < Vf yeşil olacak, yeşil LED yine yanmayacaktır. Transistör yalıtıma giderse yeşil LED 220R üzerinden yanacaktır.

LED'ler yer değiştirirse transistör yeşil LED'i sürmeye çalıştığında kırmızı LED + 220R LED direncinin gerilim düşümleri ideal ayarda olduğundan, öyle tahmin ediyorum ki ikisi de yanacaktır.

Teşekkürler. Elektronik bilgim fazla olmadığından forumda konulara fazla katilamiyorum şimdilik yeni üyeyim ancak kesinlikle bu durum gecicidir. Yakin zamanda foruma iştirak edeceğim bunun garantisini veriyorum. Şimdilik takip ve ögrenme zamani.

Bu konuyla ilgili son bir sorum var. Iki paralel kola sahip bir devre düşunelim. Birinde sadece 220 ohmluk direnç digerinde ise 2-3 veya 4 tane silisyum diyot var. Akim diyotlarin oldugu taraftan mı yoksa direncin olduğu taraftan mı devresini tamamlar?

Hemen yanıtlamaya çalışalım. Bu sorduğun soruların benzerleri Üniv. Hazırlık Fizik konusu aslında.

Her ikisinden de geçer. Ama hangisinden ne kadar geçer?

Önce bahsettiğin devreyi bir inceleyelim. Sen şunu demeye çalışıyorsun:



Diyotların gerilim düşümleri vardır. Diyotlarda gerilim düşümü, üzerlerinden geçen akıma (I) ve ısıl faktörlere göre değişir. Herşeyi boşverelim, sabitmiş gibi düşünelim. 0,7V olsun. Toplam Vf:

Vf_total = Vf_D1 + Vf_D2 + Vf_D3 + Vf_D4
Vf_total = 2,8Volt.

Demek ki diyot serisinin uçları arasında 2,8Volt var varsayımsal olarak (gerçekte değil).

Bu 2.8Volt, 220 Ohm direncin bacakları arasına (da) düşer, ve dirençten akım geçer.

Dolayısıyla akımın bir kısmı direnç üzerinden, bir kısmı diyot serisi üzerinden geçer.

Ryük direnci şimdilik önemsizdir. Onu kabloların direnci gibi düşünebilirsin. O da önemli olmaya başladığında bu kez ohm ve kirşof kanunları devreye girer. Elektrik ve elektronikte iyi bir seviyeye gelmek istiyorsan, Ohm ve Kirşof kanunlarını yutmalısın. Bana sorarsan ben yutmadım. Hazır exceller kullanıyorum. Zaten elektronikte iyi olduğumu da iddia etmiyorum

Diyotlarin oldugu paralel kolda 2.8 volt düstukten sonra orası kısa devre olmuyor mu? Diyotların bir iç direnci yok, o kolda diyotlardan ayrı bir dirençte yok?

Ya Bugün üşenmeden acemi işi lehimledim devreyi.  Çalıştirdım, sorun çıkmadı. 1 dk'lik kayıt yapıp youtube'a da yükledim az önce (En alta ekliyorum videoyu izleyebilirsiniz.)

Benim örnekte ilk durum için sorun yok. Devre gayet açık;  transistor kesimde olduğundan yalniz yesil led yanacak. Yani devre 100 ohm-Yeşil led-220ohm elemanlardan olusan seei bir devre durumunda. Ledden gecen akim 21.2 mA ve Vf = 2.2V

İkinci durumda ise kafama takılan sorular var,

 1-) kırmizi led'in Vf voltaji daha düşük olduğundan o taraf tüm voltaji aliyor, tmm.  Orada birde transistörün Vce voltaji var. Bunuda (Vce voltajınida) o kolun Diyot ileri voltajina yani Vf değerine eklememiz gerekiyor mu?  (Seri bağlı iki diyot gibi düşünerek?) Yoksa o durum sadece led'lere özgü bir olay mı? 
2-) Kırmızı ledin oldugu bölgede olusan voltajin aynısı yeşil ledin oldugu kolda da olusuyor, doğru mu?
3-) Kırmızı ledin olduğu bölgeye bir direnç ekleseydik durum ne olurdu?
4-) ve asil soru. Tum voltaj kirmizi ledin Vf degerine göre eğer paralel kollara dağılıyorsa yeşil led'e bagli 1n4007 orada otobüs mü bekliyor? Ben hala anlamadim o vatandaş neden orada?

Videonuzu izledim. Sonuç tam da beklediğimiz gibi olmuş. Şimdi sorularınıza geçelim.

2,8V düştükten sonra orası kısadevre olmuyor. Sadece 2,8V düşüyor. Bu 2,8V 220R direncin güç kaynağı gibi oluyor. Gerilim bölücü devrelerini ve zener ile regülasyon devresini inceleyin. Gerilim bölücüdeki R2'nin ve zenerli devrede zenerin bacakları arasında bir referans gerilim oluşur. Bu referans gerilimi alır ne yaparsan yaparsın. Diyotla kurduğumuz o devrede de diyotlar gerilimi regüle ederek kalan gerilimi 220R üzerine düşürür, ve ona göre de akım geçer.

Kafanıza takılan sorular:

1- Evet, transistörün CE voltajını unuttuk. Orada da bir gerilim düşümü oluşur. Dolayısıyla Vfkırmızı LED+Diyot+Transistör CE voltajı olur. Ama diyot nedeniyle Vce'ye paralel bir direnç var orada, onu da unutmamak gerekiyor. O direnç işleri değiştiriyor.

2-Evet. Ama o voltaj(1,7V) yeşil LED'in yanmasına yetmiyor.

3-Bu defa hem direncin uçlarına hem de kırmızı LED'e V düşecek, bu durumda her iki LED de yanabilecekti. Burada direncin değeri çok önemli. Ohm kanunuyla bulunur.

4-1N400X'in oradaki görevi, transistör devreye girdiğinde iki LED'in birden yanmasını önlemektir. Devre, düğmeye basılınca bir LED sönsün, diğeri yansın diye kurulmuş. Diyot kaldırılırsa transistör devreye girdiğinde Vfkırmızı+Vfdirenç voltajları büyür, bu da her iki LED'in de yanmasına neden olur. Hazır devreyi kurmuşken isterseniz deneyebilirsiniz. Ayrıca transistör açıkken Vce sini de ölçün bakalım kaç Volt düşüyormuş.

EDİT: Yav şimdi farkettim rahatsız etti söylemesem olmayacak. Devrede R1 direncini biraz büyültebilir misin mesela 470R falan yap. Bulamazsan 1k koy. Bu şekilde kırmızı LEDi bozdun bozacaksın o derece.

Mrb, Seron üstat yorumlar için teşekkür ediyorum. Ankara'yı bilen hatırlayacaktır, Ulus'ta elektronikciler çarşısı var. Bugün oradaydım. Ölçümler için krodil (timsah) kablo, led, diyot, direnç vb temin ettim. Ayrica dün bir adet breadboard aldim. Devreyi zamanim olursa bugun breadboarda kurup DT 830 D multimetre ile canlı ölçüm yapacak ve youtube yükleyecegim.

Diğer tüm elektronik componentlerde olduğu ve olacagı gibi Transistorlerle ilgili de bir not defterim var. Tarihcesi, yapısı, çeşitleri, ariza, saglamlik kontrolleri, problemler ve hesaplamalar ile aciklamali transistor devrelerini kapsiyor. Amac meslek hayatimda bana yardimci olabilecek bir kaynak hazirlamak. Bu not aldıgım açıklamalı 10-15 transistor devresinden biriydi çalışma mantığıni bir türlü çözemedim.

Ölçüm sonuçlarına bir bakalım. Gerekli açiklamalar cevap bulacaktır.