Elektronik Projeler

Bu soruyu sormaya utanıyorum ama bir taraftan da sormak zorundayım.

Zener diyotlarını seri bağlarsam watajı büyük bir zener elde edebiliyorum. Keza internette gördüğüm bir şemaya göre yüksek gerilime dayanıklılığını arttırmak amacıyla transistörleri de seri bağlayabiliyor(muş)um.

Yeterli watajda direnç bulamadığımda paralel direnç hesabına başvurarak ne kadar watajda elde etmem gerekiyorsa o kadar direnci paralel bağlayıp istediğime ulaşıyorum.

Peki seri bağlarsam zener hesabındaki gibi yüksek watajlı direnç elde eder miyim?

Kendi başıma çabalar:

Seri bağlandıklarında direnç başına daha az voltaj düşer (kirşof kanunu). Ancak seri bağlantıda dirençlerin her birine düşen akım sabit kalır. Buradan da güçten yırtabilir ve seri bağlayabilirim belki.

Neden gerekli?

Bazen PCB çizerken yer yetmiyor ya da yol geçirmede sorun yaşıyorum. İki direnci seri bağlayarak amacıma ulaşabilmek istiyorum.




Teşekkürler.

devredeki konumuna göre sağlayacağı avantajları göz ardı ederek konuya bakarsak, seri bağlanan direncin watt değeri artmaz. sadece direnç değeri artar, ısı varsa daha geniş alana yayılıp azalır. seri bağlı iki tane 100 ohm 1w direnç 200 ohm 1 watt direnç olur. hatta birinin watt değeri az da olsa diğerinden düşükse gerilim ve akımın geçeceği en zayıf yer tamamının watt değerini düşürür. seri bağlı 1mm çapındaki tel, 2mm çaplı kablo gibi davranmalı, metre uzadıkça milyonlarca amper etmeli olurdu o zaman...

Isıl avantajının farkındayım. Ama sen hesabı tel-ampere göre yapıyorsun. Aynı şey gibi gözükse de şöyle bir durum var yukarıda da yazdım:

Bir devre düşün, devrede seri 1 adet direnç (atıyorum 100ohm) bir de çıkışta yük var. Gerilim 10V olsun.

Yüke 6V düşerse 1 adet dirence 4V düşer. Devreden toplam 200mA geçsin. Direnç üzerinden geçen akım 200mA'dır.

4V x 0,2A = 0,8W

---

Şimdi iki direnç koyuyoruz. Dirençlerin toplamı 50+50 ohm olsun. Yük aynı yük. 6V düşüyor. Her dirence 2V düşüyor.

2V x 0,2 = 0,4W (sadece bir dirence düşen watt)

---

Mantık yanlışsa onu bilemem. Lakin şöyle bir durum var: madem iki direnç seri yapınca watt büyümüyor, ısıl avantaj nasıl ortaya çıkıyor? İşte bunu anlamıyorum.

Elbette artar.
Seri , paralel veya karışık bağlanan dirençler toplamda üzerinde harcanan kayıp güce oranla daha güçlü bir eşdeğer direnç olur.
Dirençler farklı güçte , farklı omaj değerinde olabilir. Önemli olan en zayıf halkanın max. güç harcadığı değeri hesaplamak gerekir.

İstenilen: 100ohm/2W direnç.
Elindekiler: 82ohm/1W ve 18ohm/1W dirençler.
Uygulama: Regüleli 12V kaynak çıkışı için yapay yük direnci.
Elde edilen: 100 direnç ama 2W değil.     eden.
Seri devrede akım sabit ise omajı büyük dirençte daha fazla gerilim düşümü ve daha fazla güç harcaması olur.
Zayıf halka 82ohm/1W dirençtir.
Bu direnç üzerine düşen gerilim 9voltu aştığında 1W sınırını aşar. Uygulama 12V ile olduğuna göre. 12x(82/100)= 9,84V olur. (harcanan güç: 1,18W)
Bu seri elemanlar yeterli güçte değil. Peki gücü ne kadar? 82ohm için sınır 9V demiştik. çarp,böl 1,2W lık 100 ohm direnç elde etmişiz.
Direçler eşit olduğu durumda gücü toplarsın. O zaman 1+1=2 olur.
Aynı durum zener diyotlar için de geçerli.
Örn: 24V/1W + 12V/1W = 36V/1,5W gibi.

Kolay gelsin.

Tek anlamadığım, iki 1W zener seri olunca neden 2W değil de 1,5W oluyor?

Alıntı yapılan: seron - 21 Ocak 2023, 14:15:48Tek anlamadığım, iki 1W zener seri olunca neden 2W değil de 1,5W oluyor?

Öncelikle malzemenin gücünü farklı şekilde yazmayı deneyelim.
Güç aslında harcanan enerjinin ısıya dönüşmesi ve o ısının dışarı atılmasıyla ilgili bir değer. Yarı iletken bozulmadan çalışabileceği ısı ve ısıl direnç (gövde yapısı ve boyutları) ile onu dışarı atabilme kabiliyetidir güç.

24V/1W zener diyottan en fazla ne kadar akım geçebilir. (41,6mA)
12V/1W zener diyottan ise en fazla 83,3mA
Bu ikisi seri bağlandığında aynı akım geçmeli değil mi.
O zaman 41,6mA i geçmeyelim, 24V zeneri bozmayalım.
Toplam güç , toplam voltaj ve akımın çarpımı olmaz mı. (1,5W)

Doğru dedin.

Ayrıca firmaların zener datasheetlerinde her zenerin max akımı da belirtiliyor.