Elektronik Projeler

İyi forumlar arkadaşlar. Daha önce XL4016 kullanmadım. Bu yüzden önce danışayım dedim.

Elimde perte çıkmış UPS'ten ayarlı güç kaynağı yapacağım. 2x18V 700W trafosu var. Iki sargıyı ayırıp iki ayrı güç kaynağı yapayım. gerekirse birleştiririm diye düşünüyorum. Yapmışken gerilimi çiftleyeyim bari, 2x32V'luk yapayım dedim. Simulatörde denemelerde 3A gibi yük çekerken Voltaj 40'lara iniyor fakat daha az akımlarda 43-44V gibi. Boşta iken ise 48,5'a çıkıyor.

Şimdi katalog değeri olarak XL4016'nın tavsiye edilen giriş voltajı 40V, 45V'ta over protection var deniyor. Boştaki gerilim çok yüksek diye bu haliyle hiçbir şekilde kullanamayacağım zaten. Girişi bir kaç seri diyot ile düşüreyim, aşırı akım çekilirken voltaj düşer devre dışına alırım diyorum anahtarla.

XL4016 örneğin 4A çekilirken 42V girişe dayanır mı? Alacağım model

https://elektronikprojeler.com/index.php/topic,9044.msg80765.html#msg80765

konusunda da geçen, 20A dedikleri model. Ben trafo limiti ile zaten 10A'dan fazla çekemem. Kayıplara falan derken biz 8A diyelim. Girişi 40V'tan yüksek oaln buck converter'lar var Banggod'da fakat fiyatlar aşırı pahalı. XL4016 130 TL ise 60V girişli converter'e 450 TL + 50TL kargo diyorlar.

Edit : Hızlı düzenle diye alıntıla seçmişim sanırım. 2. mesajı silerseniz sevinirim. Bu arada gerilim düşürmek için güç mosfeti ve 42V zener düşündüm. O haliyle çıkışta sabit 38-39V verebilir diyor Proteus. o da bir seçenek. UPS'in üzerindeki RFP70N06'lar sağlam çıktı şansıma. Oldukça güçlü transistörler. Onları zenerin yardımıyla ön kat olarak kullanabilirim.

XL4016 giriş voltajı 35 volt olması gerekir
eğer elinizde input voltajını bilmediğiniz bir modul varsa giriş kondansatörlerin voltajına bakın ordakinden  fazla girmeyin
kolay gelsin

Doğrultma devresinin çıkışına paralel bağlı olan kondansatör
Kondansatörler AC gerilimin maksimum değerine şarj olurlar. AC gerilimin maksimum değeri etkin (efektif) değerinden % 41 fazla olduğundan, doğrultma devresinin çıkışındaki DC, girişteki AC gerilimden yaklaşık % 41 oranında daha yüksek olur. Devrenin çıkışına yük bağlandığında gerilimdeki bu yükselme düşer. Örneğin, 12 volt  12x%41=16,92 volta (kondansatör üzerindeki boştaki voltaj )
çıkış verebilen bir transformatör kullanılarak tam dalga doğrultma devresi yapılırsa, devrenin çıkışına alıcı bağlı değilken yapılan ölçümde voltmetre 16-17 voltluk bir değer gösterir; çünkü 12 voltluk AC' nin maksimum değeri Vmaks = Vetkin*1,41 = 16,92 volttur.

@mustafaaxu abi, tammaamiyle bilmediğim için ve öğrenmek için soruyorum. Şimdi yazdığın hesabı okuyunca panik yaptım. Ben bir trafonun çıkışını doğrultup fitreleneceğinde hep 1,41 ile çarpıp sonuca öyle gidiyorum. Hatta kendi başıma açtığım bir sitede (imzamda) zaman zaman bu konuyu da kapsayan yazılar yazıyorum. Az evvel sen yüzde 41 ile çarpmaktan bahsedince benim aklım gitti.

Bir sayının %41'i demek, o sayıyı kısaca 0,41 ile çarpmak demektir (sıfır tam, yüzde kırkbir diye okunur). Böyle olunca sonuç yanlış çıkıyor.
Ama sayıyı 1,41 ile çarpınca doğru olduğunu zannettiğim rakam çıkıyor.

Yüzde 41 mi, yüzde 141 mi? Benim matematik biraz zayıf, herhangi birisi açıklarsa memnun olurum. Ciddiyim, diyot köprüsü çıkışını (kondansatör için) neyle çarpıyoruz tam anlamadım.

Örneğin diye başlayan cümlede formülün yazışı hatalı. Ancak , öncesindeki ve sonrasındaki anlatımlar doğru.
1,41 yazınca, bir virgül kırkbir okursan ifade yanlış gibi görünür. Bir tam yüzde kırkbir diye okursan netleşir.
Örnek verelim. 100Vac doğrultulup filtre kondansatörü eklenirse DC olarak değeri %41 artar.
Öyle mi? 100 x 1,41 = 141  değil mi? 100 e 100 ün %41 i yani 41 ekleyince 100+41 = 141 eder.
Yazılışı düzeltip %141 yapmanın da espirisi kalmıyor.

Hepsini kenara ayır. Bu çarpan karekök içinde iki dir yani bunu yazmaya kaksan bitiremezsin 1,4142... diye gider.
Matematikten ben de anlamam irasyonelmiş te bilmem neymiş.

Sen yine doğru bildiğini koru. Ben 1,414 ve 0,707 rakamlarını kullanarak öğrendim.

Tamam şimdi oldu.
Trafonun çıkış voltajının 1,41 ile çarpılması doğru.
O halde ifadeyi düzeltelim;
Boşta ölçünce Yüzde kırkbiri yani 0,41 fazlası okunur.
Bu, kısaca rakamı 1,41 ile çarpmak demektir (kesirin devamındaki sonsuza kadar giden sayı önemli değil)

Ancak yük bindiğinde trafo voltajı eksi diyotların düşüm voltajı elde edilir (yükün gücüne göre tabii). Az akım çeken yük bağlanırsa o kadar dibe çökmeyebilir.

Temel bilgiler icin tesekkurler de zaten ben basligi xl4016 kullananlarin devre hakkinda yorumlarini almak icin acmistim. Masallah temel dogrultma devresi hesabina getirmissiniz. Bu arada xl4016 icin 35V kullanin demek yanlis. 40V ile kullanan cok kisi var zaten. Benim ogrenmek istedigim 45V overprotection'a kadar dayanip dayanmadigi idi. Bunu da acikca belirttim. Konu AC dogrultulunca Sinkök2'ye cikara getirilmis. Lutfen bahsettigim devreyi pratik olarak kullananlar varsa onlar yazsin. Yoksa AC dogrultulunca su kadar olur diyecekseniz zaten 36VAC'nin bosta 48,5V oldugunu belirttigimi goz onune aliniz. Tamam, forumdaki herkesin temel elektrik elektronik bilgisi olmayabilirde her konu acana dun elektrik kablosu gormus muamelesi yapmayin lutfen. Iyi gunler, mutlu yeni yillar. Bunu da atarlanma degil yorum yapanlarin kou ile ilgili yorum yapmasini saglamak icin yazdim. Yani xl4016 kac volta dayanir sorusuna AC dogrultulunca 1,41 katina cikar demek pek mantikli bir durum degil yani.

Merhabalar.
Sorunuzun yanıtını bilmiyorum. Zaten Mustafa abi dışındaki yanıtlar sizin için değildi. Ben elektronikte temel seviyede olduğumdan bir şeye takıldım, bir diğer üye de buna yanıt verdi. Konuyu istemeden dağıttık.
Kolay gelsin.

Iyi madem konu dagildi ben de en azindan sorulan oteki soruya yanit vereyim de tam tuy dikelim.

Sehir sebekesi gibi Sinusoidal bir AC gerilimi dogrulttugumuzda Sinkök2 degerine cikan sinus formlu bir DC uretmis oluruz. Eger sehir sebekesinden bahsediyorsak bu tam dalga dogrultmada 50Hzx2 = 100 Hz ile degisir.

12V uzerinden gidelim. 12V'u dogrultunca 12V*1,41 -( 2 *Diyot eşiği ) formülü ile gerilim üretiriz. Basit silisyum diyotlarda eşik gerilim 0,7V, Schottky diyotlarda 0,2V kadardir. Biz 1N 400X serisi diyot kullanirsak elde ettiğimiz gerilim 0- 15,5V arasinda değişir. Bunu akkor flamanlı ampuller disinda pek kullanmak mümkün değil. Onun için filtre kullanırız. Filtreler gerilimin değişmesini engelleyen, pil gibi olmasını sağlayan mekanizmalardır. Genelde kondansator ve bobin ile yapılırlar. Temelinde tek kondansatör kullanılanı en basitir.

Şimdi kondansator ile yapılmış devreye yük bağladığımızda çekilen akıma göre gerilim yine dalgalanır. Buna Ripple Voltage denir. Amacımız bunu azaltmak. Eğer gerilimi tepe gerilimine yaklaştırmayı amaçlıyorsak kondasatör değerine abamalıyız. Yok trafo gerilimi yeterli ise Pi Filtre denilen C - L - C ( kondansatör - bobin - kondansatör ) devresi daha uygun ve ucuzdur.

En basitinden tek kondansatörlü devrede bu Vr'nin hesabı söyledir:

          Vr = I / 2 x f x C

yani Amper birimi akım değerini, frekansın iki katı ile Farad cinsinden kondansatör değerine böleriz. Bizim frekansımız 50 idi. 1A akım çekiyorsak ve 10.000uF kondasatörümüz varsa eğer

          Vr = 1 / 2 x 50 x 0,01 F formülünden Vr değerimiz 1V olur. Yani 1A yük çekerken gerilim saniyede 100 defa 15,5'e yükselip 14,5'e düşer. Bu yeterli değilse yine bobin ve kondansatör eklenebilir. Maliyete göre istenilen performans için bir filtre yapılır.

      Hepinize mutlu yıllar.

Edit : XL4016 gibi SMPS bir devresinde frekans 180 Khz'dir. Yani bu tür bir yüksek frekanslı devrenin çıkışında doğrultma filtre kondansatörünün 50 Hz'lik şebeke frekansından binlerce kat daha daha küçük olması yeterlidir. Burada zaten kare dalga kulalnıldığı için kondansatör daha da küçük olur. Pratikte 100uF gibi bir değer şehir şebekesindeki 1 Farad gibi etki eder.

Teşekkür ederim.
Faydalı oldu.

Alıntı yapılan: seron - 01 Ocak 2022, 01:09:49@mustafaaxu abi, tammaamiyle bilmediğim için ve öğrenmek için soruyorum. Şimdi yazdığın hesabı okuyunca panik yaptım. Ben bir trafonun çıkışını doğrultup fitreleneceğinde hep 1,41 ile çarpıp sonuca öyle gidiyorum. Hatta kendi başıma açtığım bir sitede (imzamda) zaman zaman bu konuyu da kapsayan yazılar yazıyorum. Az evvel sen yüzde 41 ile çarpmaktan bahsedince benim aklım gitti.

Bir sayının %41'i demek, o sayıyı kısaca 0,41 ile çarpmak demektir (sıfır tam, yüzde kırkbir diye okunur). Böyle olunca sonuç yanlış çıkıyor.
Ama sayıyı 1,41 ile çarpınca doğru olduğunu zannettiğim rakam çıkıyor.

Yüzde 41 mi, yüzde 141 mi? Benim matematik biraz zayıf, herhangi birisi açıklarsa memnun olurum. Ciddiyim, diyot köprüsü çıkışını (kondansatör için) neyle çarpıyoruz tam anlamadım.

seron hocam epedir forma giremedim gecikme için özür

seron kardeş aslında ikiside aynı kapıya çıkar
senin formülünde dogru
bende matematikten anlamam öğrendiğim şekilde gidiyorum
senin förmül
12 x 1.41 = 16.92v
12 x %41  = 16.92v

diğer yöntem
12 x %41/100 = 4.92
12 + 4.92 = 16.92v
senin uygulaman kısa oluşu güzel
kolay gelsin
TA5EK

Ustalarım, hocalarım;

Bu işleri hobi olarak yapmaya çalışıp evinde ölçü aleti ve havya istasyonu olan bir kardeşiniz olarak sormak istiyorum. Kendime hobi işlerinde kullanmak üzere 300w led trafosundan beslenen ayarlı güç kaynağı yapmak üzere xl4016 modülünden aldım ve potansiyometrelerini 10k potansiyometreler ile değiştirdim. Fakat ne hata ettiysem ya da modül mü bozuk geldi bilemedim, gerilim 1.23V ile 12V arasında ayarlanabiliyor. Yukarı yönlü ayarlama yapamıyorum. Yenisini almaya imkanı olan bir kardeşinizim fakat bu problem bana çok şey öğretir diyerek uğraşmak istiyorum. Nereden başlayıp neleri kontrol edeyim yardımcı olabilir misiniz?

Merhaba @hattaboglu41

Alıntı YapKendime hobi işlerinde kullanmak üzere 300w led trafosundan beslenen ayarlı güç kaynağı yapmak üzere xl4016 modülünden aldım ve potansiyometrelerini 10k potansiyometreler ile değiştirdim. Fakat ne hata ettiysem ya da modül mü bozuk geldi bilemedim, gerilim 1.23V ile 12V arasında ayarlanabiliyor. Yukarı yönlü ayarlama yapamıyorum.

Besleme olarak led trafosu kullandığın için kaynak gerilimin 12V olmalı. Çıkışına XL4016 modülü bağladığın için 11V-1.5V arası bir gerilim alıyorsun. Bu normal çünkü XL4016 modül bir Step-Down (Düşürücü) dönüştürücüdür. Yani girişine verilen gerilimi düşürür.
Senin istediğin düşürme ve yükseltme işlemi için "Buck-Boost Converter" modüllerden edinmelisin. Birbirlerine çok benzeyen modüller olduğu için özellikle internet alışverişlerinde satıcıdan bilgi almak en doğrusu.

Cevabınız için çok teşekkür ederim. Acemiliğimiz burada da kendini göstermiş. Uyarılarınızı dikkate alarak doğru ürünü almaya çalışayım.