Elektronik Projeler

555, doğru zaman gecikmeleri veya salınım oluşturmak için oldukça kararlı bir cihazdır. İstenirse tetikleme veya sıfırlama için ek terminaller sağlanmıştır. Zaman gecikmeli çalışma modunda zaman, bir harici direnç ve kapasitör tarafından hassas bir şekilde kontrol edilir. Devre düşen dalga formlarında tetiklenebilir ve sıfırlanabilir ve çıkış devresi 200 mA'ya kadar kaynak yapabilir veya azaltabilir veya TTL devrelerini çalıştırabilir.

Monostabil modda, LM555 zamanlayıcı tek atışlı puls üreteci görevi görür. Darbeler, LM555 zamanlayıcının tetikleme girişinde voltaj kaynağının 1/3'ünün altına düşen bir sinyal aldığı zamandır. Çıkış darbesinin genişliği, bir RC ağının zaman sabiti tarafından belirlenir. Çıkış darbesi, kapasitör üzerindeki voltaj, besleme voltajının 2/3'üne eşit olduğunda sona erer. Çıkış darbe genişliği uygulamaya bağlı olarak R ve C değerleri ayarlanarak genişletilebilir veya kısaltılabilir.

Harici kapasitör başlangıçta zamanlayıcının içindeki bir transistör tarafından boşaltılır. Pim 2'ye 1/3 VCC'den daha düşük bir negatif tetikleme darbesinin uygulanması üzerine, hem kapasitördeki kısa devreyi serbest bırakan hem de çıkışı yükseğe çıkaran dahili flip-flop ayarlanır.

Kapasitör üzerindeki voltaj daha sonra t = 1,1RC periyodu boyunca üstel olarak artar ve bu sürenin sonunda voltaj 2/3 VCC'ye eşit olur. Dahili karşılaştırıcı daha sonra flip-flop'u sıfırlar, bu da kapasitörü boşaltır ve çıkışı düşük durumuna getirir.Zamanlayıcıyı başlatmak ve sıfırlamak için ayrı giriş tetikleyicileri kullanılır. RC ağı çıkış darbesinin periyodunu belirler. Yüksek güçlü cihazlar, anahtar görevi gören bir röle aracılığıyla kontrol edilebilir.

LM555'in maksimum tipik besleme voltajı değeri 16V iken rölenin armatür bobini 12V'de etkinleştirilir. Bu nedenle doğrusal voltaj regülatörleri gibi bileşenlerin sayısını en aza indirmek için 12V güç kaynağı kullanılır. LM555'in pin 2'si S1 anlık anahtarı aracılığıyla tetiklendiğinde (toprağa kısa devre yaparak), zamanlayıcı başlatılır.

Zamanlayıcı, RC ağı tarafından belirlenen AÇIK zaman periyoduna (t = 1.1RC) sahip bir çıkış darbesi üretir. Bu durumda kapasitörün sabit değeri 100 uF'dir. R'nin değeri, 1MΩ potansiyometre ile seri bağlı 10KΩ dirençten oluşur. Çıkış darbesinin zaman periyodunu değiştirmek için potansiyometreyi değiştirebiliriz.

Örneğin potansiyometre 0Ω'a ayarlanmışsa R'nin değeri 10KΩ'a eşittir. Dolayısıyla t = 1,1 x 10K x 100u = 1 saniye.

Ancak pot 1MΩ olarak ayarlanırsa R'nin değeri 1MΩ + 10KΩ = 1010KΩ'ya eşittir. Dolayısıyla t = 1,1 x 1010K x 100u = 100 saniye.

LM555'in 4 numaralı pimi S2 anlık anahtarı aracılığıyla tetiklendiğinde (toprağa kısa devre yaparak), zamanlayıcı sıfırlanır.

Zamanlayıcı başladığında röle açılır. Bu nedenle rölenin Ortak (COM) terminali Normalde Açık (NO) terminaline kısa devre yapar. Bu terminale ampul veya su pompası gibi yüksek güçlü bir yük bağlanabilir. Bir Q1 transistörü bir anahtar görevi görür ve röleye yeterli tahrik akımının sağlanmasını sağlar. Diyot D1, transistör Q1'i röle bobininin neden olduğu voltaj yükselmelerinden koruyan bir geri dönüş diyotu görevi görür.

Rölenin AÇIK konuma getirildiğini belirtmek için LED2 yanar. LED1 devrenin AÇIK olduğunu gösterir. Devreyi açmak için bir SPDT anahtarı S3 kullanılır. Kondansatörler C2 ve C4, besleme hattındaki gürültüyü filtrelemek için kullanılır.

Zaman süresinin arttırmak için daha yüksek değerde bir trimpot kullanmak yetiyor ancak kondansatör değişimi yaparak 4700uF de ve 1M trimpot üzerinden 1 saat çalışma süresi aldım. Bu süreyi deneyerek bulabilirsin.

Bu devre ile prizde unuttuğunuz tüm elektronik eşyaları kontrol edebilirsiniz. Zaman dilimi olarak yukarıdaki metinde geçerli değerleri baz alabilirsiniz. Devre tam olarak kurulum ve test aşamasını şuanda geçmiş durumda. Bitmiş ve yapım süreçlerinide yakın zamanda paylaşacağım...

Buna benzer bir devrenin transistörlüsünü yapmıştım.

Butonlar ne işe yarıyor?

Baskı üzerinden konuşacak olursak soldaki buton zamanı başlatıp sistemi aktif etmek için, sağdaki buton ise şaseye kısa devre yaparak sistemi devre dışı bırakıyor. Eğer bulabilirsen senin devrenide eklersen belki bende faydalanırım.

PCB'ye basmadan evvel AC yollarını biraz daha kalınlaştırmanı öneririm. Bu yollar röle kontağının tahammül edeceği kadar akım taşıyacaklar. Bu nedenle çapları önemli. Kübik röleler 10A-15A kadar akım tahammülüne sahip diye hatırlıyorum.

Son olarak, kondansatör ve direnç ile oluşturduğun RC devresi çok hassas olmayacak, bir miktar sapma olacaktır. Ancak yine de birçok yerde işe yarar.

Alıntı yapılan: seron - 08 Şubat 2024, 20:23:25PCB'ye basmadan evvel AC yollarını biraz daha kalınlaştırmanı öneririm. Bu yollar röle kontağının tahammül edeceği kadar akım taşıyacaklar. Bu nedenle çapları önemli. Kübik röleler 10A-15A kadar akım tahammülüne sahip diye hatırlıyorum.

Son olarak, kondansatör ve direnç ile oluşturduğun RC devresi çok hassas olmayacak, bir miktar sapma olacaktır. Ancak yine de birçok yerde işe yarar.

Baskı sonrası lehim ile kalınlaştırıp o şekilde kullanacağım. Zaten çok ağır yük olmayacak çıkışlar da ama en azından benim işimi görür bir hale gelecek.

Trafo biraz yer kapladığı için adaptör tarzı dc besleme olarak ekledim. 12Volt bir adaptör ile devreyi besleyip kullanabilirsiniz.

Doğrultma köprüsünü kaldırmana gerek yoktu, yine DC ile çalışırdı

Alıntı yapılan: seron - 09 Şubat 2024, 16:45:58Doğrultma köprüsünü kaldırmana gerek yoktu, yine DC ile çalışırdı

Evet doğru ama yer kazanmam lazımdı ne kadar küçültme yaparsam o kadar kâr bana yoksa kutusu hazır sığmıyor 😊

Bu plaket şemasını kontrol ettin mi sen? İlk bakışta 8 ve 4 birleşmiyor sanki.

Artı buton1 ve buton2 temassız kalmış.

Devre şemasını verirsen ikisini karşılaştırıp bir kontrol edebilirim.

https://elektronikprojeler.com/index.php?action=dlattach;fs=72432;attach=18619;image

4 ve 8 birbirine bağlı değil ki zaten.

Sen bu şemayı nerden buldun?

Hatırlamıyorum ama çok önceden vardı biraz değişiklik yaparak tekrar kullanmak istedim.