Çok Basit Akü Desülfatör Devresi

[seron]

İnternetim gelince sahalara geri döndüm arkadaşlar. Allahsız servis sağlayıcı nasıl oluyorsa hiç film video izlemememe rağmen ay sonu demeden 12GB internetim yetmiyor.

DİKKAT BU KONUDA PAYLAŞILAN DEVRE ÇARPILMA RİSKİ İÇERİR VE SADECE PROFESYONELLERE ÖNERİLİR. DENEYİMİNİZ YOKSA BU DEVREYİ UYGULAMAYINIZ. DEVREYİ UYGULARKEN ORTAYA ÇIKABİLECEK HİÇBİR OLUMSUZLUKTAN KİMSE SORUMLU DEĞİLDİR. BU YAZIMDAN FAYDALANIRKEN BU SORUMLULUK REDDİNİ DE KABUL ETMİŞ OLUYORSUNUZ!

Merhaba değerli arkadaşlar.

Akümülatörlerde sülfatlaşma sorununu biliyorsunuzdur kabul ediyorum. Tabi bu sülfatlaşmaya çare de var. İnternet üzerinde hazırı da satılıyor ve amatör olarak kendi yaptığı devreleri de sunanlar var. Bir zamanlar acar kaptan vardı ne oldu bilmiyorum. Şurada da Korhan Sökmez hoca'nın devresini Kapibara güzelce çizip paylaşmış sağolsun:

https://320volt.com/aku-bakimi-icin-desulfator-devresi/

Akü "desülfe etme" de iki temel prensip vardır.

Sorunsuz Sağlam Akünün sülfatlaşmasını önlemek:
Aküyü devamlı tampon şarjda bırakarak fullde kalmasını sağlamaktır. Aküde daha sülfatlaşma başlamadan önlem alırsanız ve bilinçli kullanırsanız sülfatlaşmayı önlersiniz.

Sorunlu Sülfatlaşmış Aküye alternatif akım uygulamak:
Aküye belli bir düzende belli frekansta alternatif akım uygularsanız sülfatlaşmanın düzeldiğine dair çeşitli testler, makaleler, yazılar bulunmaktadır ve bu amaçla üretilmiş ticari ürünler internette ara sıra karşımıza çıkmaktadır. Linkte verdiğim Dr. Korhan Sökmez ve Kapibara'nın sunduğu cihaza dikkat edildiğinde pwm ile belli bir frekansta akım üreten bir devre görmektesiniz. Bu yöntem ikinci prensibe girmektedir yani sülfatlaşmış aküye alternatif akım uygulama. Bu devre harici bir akım kaynağına ihtiyaç duyulmayıp aküden alınan güç, indüklenerek tekrar aküye geri basılır doğru tabir kullanmadığım için kusura bakmayın). Bu işlem akümülatör bitene kadar devam eder. Akü bittiğinde tekrar şarja verilir ve defalarca bu şekilde devam edilir; ta ki aküdeki sülfatlaşma etkisi giderilene kadar. Özellikle motorsiklet ve otomobillerde araç üzerine de monte edilebilmektedir.

Paylaşılan devrenin özelliklerine baktığımızda belli bir dalga şekline sahip olduğunu anlıyoruz. Bu dalga şekli sülfat tabakalarının çözülmesini önlemek amacıyla özel olarak oluşturulmuştur. PWM entegresi (555) ile oluşturuşan palslar, bobinlerce özel bir dalga şeklinin ortaya çıkarılması için kullanılır.

Bir başka desülfasyon yönteminde harici güç kaynağı kullanılmaktadır. Bu yöntemde aküden alınan güç yine aküye uygulanmayıp "şarj yöntemine dayanan" bir sülfat çözme işlemidir. Diğeri deşarj yöntemine dayanıyordu.

Yavaş yavaş konumuza geliyoruz...

320volt'ta kapibara'nın paylaştığı devre hakkındaki notlara baktığımızda bobinin kalibre edilmesinde çok sıkıntılar çekildiğini görüyoruz. İstenen frekansın yakalanması, devrenin stabil şekilde çalışmayı sürdürmesi ve daha birçok etkenin bobinin yapısına bağlı olduğu düşünüldüğünde şaşırdık mı hayır. Onca zahmete rağmen son derece güzel, faydalı bir çalışma olmuş. Tebrik ederim.

Değerli arkadaşlar ben de diyorum ki ne gerek var?...

Acaba daha kısa ve basit bir yolu yok mudur bu işin?

Daha evvel yaptığım çalışmalara baktığımda bunun için akümülatöre akımı son derece zayıflatılmış, akü geriliminin kat be kat üzerinde bir asimetrik güç kaynağı uygulanması gerektiğini anladım. Frekans? Yav boşverin frekansı

Şimdi arkadaşlar olay şu: aküye, bir ters bir düz - bir ters bir düz darbe uygulayacağız. İleri gerilimimiz 70 kusur Volt. Ters gerilimimiz 12 Volt (-12V). Frekansımız 100 Hertz. Devre basit. Ben tasarladım.

[attach type=image]13904[/attach]

Devremizi anlamak çok basittir. 220V şebeke gerili 3 adet kapasitör ile bölünmekte ve 70kusur Volta düşürülmektedir. Elde edilen alternatif akım, 12 adet seri bağlı 1N4148 ile tek yönlü olarak regüle edilmektedir. 1N4148 diyodunun ileri gerilimi 1 Volttur. 12 adet seri kullanıldığında 12V gerilim düşümü oluşturur. Bu özellikten istifade, alternatif akımın negatif alternansını 12Volta regüle eder, ancak pozitif alternansına ellemez. Böylece akü kutup başlarına bir +73Volt, bir -12Volt asimetrik AC uygulamış oluyoruz. Buraya kadar okuduklarınızdan neden 12V zener kullanamayacağımızı anlamış olmalısınız. Zener diyodu her iki yönde akım geçiren bir diyottur; bizim istediğimiz de bu değildir. 1N4148'lerin daimi iletim akım tahammülleri 300mA civarındadır. Kapasitif gerilim bölücüden tahmini 40-50mA akım çekilebilir. Dolayısıyla bu devrede olan bitenin şerrine dayanabilirler gibi görünüyorlar.

Kendisine belli bir frekansta uygulanan asimetrik AC akımın tesiriyle akümülatör, eğer sülfatlaşma varsa düzelme eğilimi gösterir. Akü plakalarında oluşagelen sülfatlar, belli bir frekansta uygulanan alternatif akım darbeleri ile çözünmeye meyyaldir. İşlemin sağlıklı sürdürülebilmesi için evvela akünün asitli suyu dikkatli bir şekilde bir yerinize sıçratmadan bir plastik kaba boşaltılmalıdır. Ardından aküye full saf su konur, asit konmaz. Bu haliyle desülfasyon akımı uygulanır. Asıl sağlıklı uygulama budur. Fakat bu yöntem uygulanmadan da desülfatör devresi uygulanabilir.

İnternet ortamında teknik anlamda son derece yetersiz birçok kişinin desülfasyon işleminde zaman zaman başarılı olduğu görülmektedir. Özellikle youtube'da adını duyuran "Ali Usta" videolarına denk geldiyseniz, bu kişinin aslında bu işin tekniğinden son derece uzak bulunduğu, ve fakat bir şekilde keşfettiği seri kapasitör-köprü diyot mantığı ile aküyü direk yüksek gerilime tabii tutarak birçok aküyü kurtardığını iddia etmekte ve bu işten para kazandığını söylemektedir. Hayranları tarafından uygulanıp başarılı sonuç alınmış videoları da paylaşmıştır.

Burada anlatmak istediğim şey şu: sülfatlaşma oluşmuş ve bu sebeple performanstan düşmüş bir aküyü kurtarabilirsiniz. Amma Ali usta gibi "gara düzen" ve tesadüfen uygulanıp oluşan koşullarla amma dikkatle uygulanmış yöntemlerle.

Benim burada sizlerle paylaştığım devre ne Korhan SÖKMEZ hoca'nın çizip Kapibara'nın paylaştığı kadar profesyonel, ne de Ali Usta videolarındaki gibi gara düzen; ikisninin arasında ve ne yaptığımı bilerek yaptım.

Devreyi denemesem de(elimde sülfatlaşmış akü yok) işe yarayacağına eminim çünkü işin tekniği belli. Hatta bu teknik, Nikel pillerde de uygulanmakta, size daha önce paylaştığım çinko-karbon pillerin şarj tekniğinde çevirdiğim, çinko-karbon pillerin şarj olurken patlamamasını da sağlayan dirty-dc tekniğinin aynısıdır.

Dolayısıyla bu devre işe yarayacaktır.

[attach type=image]13906[/attach]

[attach type=image]13908[/attach]

Denemek isteyen olursa baskı pdflerini paylaştım. Esasında bakıra basmaya gerek yok, delikli plakete yapılabilir, ama paylaşmadı demesinler diye veriyorum.

Kırmızı uyarıyı tekrar hatırlatıyor, iyi çalışmalar diliyorum.

[seron]

Olmaz mı diyorsunuz?

[stk4221]

Gardaş sitede 12 volt ile yapılanı var. Sanki daha güvenli gibi

[seron]

Gardaş sitede 12 volt ile yapılanı var. Sanki daha güvenli gibi

Tamaaam işte budur
Yav şuraya iki satır yazın da konuşalım.

Yaptığım devrenin herkesçe kullanılması önerilmez. Ama, aması var. 10 dakikada yapıp hemen kullanmak istiyorum diyenler bu devreden faydalanabilir. İnternette "10 dakikada fm verici" diye birşey var:
https://makerf.com/posts/ten-minute-transmitter

Kristal osilatörlü. 10 dakikada yap kullan diyor adam. Ben de nasıl başka bir kısayol üretebilirim, pwm üretmek için çok fazla çaba sarfetmeden, bobinle mobinle uğraşmadan nasıl kolaya kaçarım onun derdindeyim

İstersen yukarıdaki devreyi güvenli hale getirebiliriz? Elinde 30V trafo var mı bakalım?

[seron]

[attach type=image]13911[/attach]

Resimde 30V trafo kullanıldı. Çıkışa seri bağlı kondansatör değeri büyüdükçe şarj akımı da büyür. İleri gerilimleri 1V civarında 12 adet diyot eksi alternansta aküden ters şekilde 12V geçirtir. Bunun aküyü deşarj ettiğini düşünebilirsiniz. Zaten istenen, aküyü halkarasındaki tabirle şoklayarak sülfat tabakalarını çözmeye çalışmak. Pozitif alternansta ise diyotların 12V ile şarj ettiği kondansatör bu kez +30V ile birleşip 42volta yükseltilir böylece akü yüksek V'li düşük akımlı şok dalgalarıyla sülfatları çözülmeye çalışılmış olunur. Aceleden düzgün anlatamadım ama siz anladınız onu çocuklar.

Osilatör yok bobin yok AC'nin kendi dalga şeklinden istifade basit desülfatör yaptık. Hala anlamıyor musunuz olum orjinal bişey yaptım len

[stk4221]

Ben 15 voltluk defulsator devresini yapıp kullandığımda şunu gördüm tam digital şarj aletinin ayarını bozuyor. Muhtemel frekans yüksek güç kaynağını etkiliyor.

[seron]

Bu tür aletler kullanılırken hassas başka almaçlar kullanılmaz. Ya da devreyi hassas bir cihazla beslememelisin. Desülfasyon işlemi için çeşitli yazılar var internette. Bunları bir araştır derim. Ben de geçenlerde araştırırken tesadüfen bir sitede denk geldim. Adam akünün elektroliti boşaltılır saf su konur diyordu. Mantıklı geldi. Çünkü sülfat tabakalarının kırılması için elektriğin sadece sülfatlı yerlerden geçmesi gerek. Asitli su iletkendir plakanın her yerinden geçirir. İki... Çözülecek sülfatlar çözünmek için yoğunluğu ince bir sıvıya ihtiyaç duyacak. Bunun için en saf madde saf su. İş bitince tekrar yeni elektrolit eklenir ve akü kullanılmaya devam edilir. Süreç çok zahmetli olsa da akünün geri kazanımı açısından değer.

Bu işlemi uygularken akü beslediği aletlerden ayrılmalıdır. Değilse bozarsın. Yani tamamen serbest olacak. İşlem birkaç kez tekrar edilecek. Öyle...

[i3uz]

Çoğu 4voltluk akulu fenerler, radyolar, gibi cihazlarin içindeki sarj devreleri desulfatör şarjı ile aküyü sarj ediyorlar. Ve bu küçük aküleri zamanla kurutuyor. Bende içme suyu ekleyip 4voltluk aküye 6volt, 6voltluga 8 volt vererek canlandırmaya çalıştığımda aküler tepki vermedi!!!! Sonrasında kendi sarji ile yani cihazın içindeki sarji ile sarj ettigimde hemen hemen bütün aküler canlandı. İçindeki devreye baktığımda, 220volta seri  kondansatör ve buna paralel 390k ve sonra bi köprü diyot ve aküye  bağlamış. Aküyü cikardigimda 84volt civari gördüm. Aküyu bağlayınca voltaj düşmeye başlıyor ve akünün sarj voltaji seviyelerinde kalıyor. Ve akü canlanıyor. Dolasıyla sadece kondansatör direnç ve köprü diyot bu işi görüyor. Bu arada "saf su koyman gerekirdi" diyebilirsiniz. Saf suyu ölçtugum değer ile içme suyunun arasındaki değer arasında pek fark yok. 0 a yakın saf su bulamazsınız. Bulduğunuz saf sular 45 ile 50 arası, icme suyuda 50ile 70 arası oldugundan  sıkıntı çıkarmıyor canlandırıyor. 

[seron]

Çoğu 4voltluk akulu fenerler, radyolar, gibi cihazlarin içindeki sarj devreleri desulfatör şarjı ile aküyü sarj ediyorlar. Ve bu küçük aküleri zamanla kurutuyor. Bende içme suyu ekleyip 4voltluk aküye 6volt, 6voltluga 8 volt vererek canlandırmaya çalıştığımda aküler tepki vermedi!!!! Sonrasında kendi sarji ile yani cihazın içindeki sarji ile sarj ettigimde hemen hemen bütün aküler canlandı. İçindeki devreye baktığımda, 220volta seri  kondansatör ve buna paralel 390k ve sonra bi köprü diyot ve aküye  bağlamış. Aküyü cikardigimda 84volt civari gördüm. Aküyu bağlayınca voltaj düşmeye başlıyor ve akünün sarj voltaji seviyelerinde kalıyor. Ve akü canlanıyor. Dolasıyla sadece kondansatör direnç ve köprü diyot bu işi görüyor. Bu arada "saf su koyman gerekirdi" diyebilirsiniz. Saf suyu ölçtugum değer ile içme suyunun arasındaki değer arasında pek fark yok. 0 a yakın saf su bulamazsınız. Bulduğunuz saf sular 45 ile 50 arası, icme suyuda 50ile 70 arası oldugundan  sıkıntı çıkarmıyor canlandırıyor. 

Şöyle anlatayım saf su normal suyun damıtılmış hali az çok biliyoruz peki çeşme suyundan ya da hazır sudan farkı ne? İçme suyu olarak bildiğimiz suyun içersinde mağnezyum, fosfor... bir sürü mineral madde var. Bu yüzden içme suyunun iletkenliği saf suya göre daha yüksektir. Sülfürik asit ile karıştırıldığında sülfürik asidin moleküler yapısını bozacağı için içine koyulacak suyun saf su yani halis muhlis H2O olması şart. İçme suyu olmaz mı olur canlandırır kurumuşsa, ama akü ömrünü kısaltacaktır.
Adi çin fenerlerinin içindeki o devreyi biliyorum. Akım çok zayıf olduğundan bir yük bindiğinde anında voltajı çöker. Ellediğin zaman kendini istemeden topraklamışsan çarpılırsın. İlk iletimde paylaştığım devre çarpılma etkisini en aza indirmek için Y köprüsü içeriyor. İlk girişteki 4,7nF - 1kV kondansatörler.
Bahsettiğinz örnekte akünün canlanmasına şaşmamalı aküyü yüksek voltajda şoklamış gerekeni uygulamışsınız. Bu devre hiç sevilmez ama işe yarar. Maliyeti küçük kurması kolaydır. Plastik kutuyla muhafaza edildiğinden çarpılma riski yoktur. O bacakları arasındaki direncin amacı fişi çektikten sonra çekme anında AC peryodunun tepe noktasına yakın bir noktasında çektiysen içinde kalan voltaj fiş uçlarına dokunduğunda seni çarpmasın diye kapasitörü boşaltmak içindir. Yaygın olarak genelde 1M kullanılsa da o değer de uygundur.
Son olarak o minyatür aküler piyasanın en kötü aküleridir. Birkaç parça kurşun levhaya sinterleme yapılmaksızın vileda bezine benzer bir bez ile seperatör yaparlar azıcık asidi emdirip piyasaya salarlar. Ömürleri kısa kapasiteleri düşüktür. Fenerlerin kısa ömürlü olmalarının nedeni o akü ayrıca kullanılan seri kapasitörün bilinçli olarak büyük seçilmesidir (bilinçli eskitme). Mahsus şarj akımlarını yüksek tutarak elemanların çabuk yanmasına neden oluyorlar. Bu nedenle alır almaz o kapasitörü değiştirmekte fayda var.

Çizdiğim devre de işe yarayacaktır. Elimde sülfatlaşmış akü yok demiştim ama şimdi hatırladım aşağıda yeğenimin akülü arabası var akü şarj tutmamaya başladı çok uzun süre şarjsız bekletmişler yakın zamanda bu devreden kurup üzerinde testler yapıp burada paylaşırım.

[seron]

@i3uz ve diğer arkadaşlar merhabalar.

Yukarıda bahsi geçtiği üzere, kardeşimin çocuğunun akülü arabasından söktüğüm "ölü" akü üzerinde testler yaptım ve başarılı olduğumu düşünüyorum. Test sonuçlarını sizlerle paylaşacağım.

Testler 1 hafta sürmüştür.

Test yeri. Testi yaptığım yer çeşitli nedenlerle kiraya vermek istemediğimiz için boş bulunan, alt kat dairemizin mutfağıdır.

Maalesef ilk postta sizinle paylaştığım devreyi kuramadım, çünkü elimde bu devreyi kurmak için gereken, üç adet 2u2-400V ve 12 adet 4148 yok idi... Elimdeki 1N400X diyotları da bu iş için heder etmek istemedim. Çünkü benim için aciliyeti olmayan bu devre yerine daha verimli başka yerlerde kullanabilirdim.

Olay:
Akülü araba, işi bittikten sonra devamlı bir kenara atılarak şarj etmek ihmal edilmiştir. Bazen de unutulmuş, günlerce şarjda kalmıştır. Son olarak corona salgını nedeniyle mahallemizden uzak bir yere taşınıp 3-4 ay sonra geldik, dönüşte aklıma geldi. Aşağı inip baktım. Arabanın anahtarı açık bırakılmış. Bu tip akülü arabalarda çocuk sevinsin diye plastik kontak anahtarı bulunur. Anahtar geçmeli bir oyuğun içine kızak gibi oturur. Oturur oturmaz bir lamba yanar ve arabayı hazır hale getirir. Radyo çalmaya başlar (nasıl kapanacağını bir türlü bulamadım )

Arabayı bulduğumda kontak anahtarı açık unutulmuş, akü sıfır volta kadar inmiş, aylarca bu şekilde beklemişti. Yerinden çıkardığımda uzunca bir süre ellemedim (1 gün kadar). Aracın kendi adaptörü temiz DC veriyordu. Otomatik kesmeli miydi bilmiyorum. Ancak akünün kurtarılması için bana Darbeli - Düşük akımlı DC gerekiyordu. Bu nedenle arabanın kendi adaptörü ile şarj etmek istemedim.

Burada konuştuğumuz günün ertesi günü parça kıtlığından aynı devreyi yapamadım ama bir benzerini yaptım:

[attach type=image]14057[/attach]

Neon lamba, devrenin fişte olduğunu unutmamam için ikaz amacıyla.

Devreden çekilen en yüksek akım 48mA civarındadır (220V-48mA). Çıkış yarım dalga DC'dir. (Bazılarınız için AC)

İlk birkaç gün,
birkaç saatlik şarj sonrasında
12V tofaş sinyal lambasını 1 dakika bile yakamıyordu.

Hiç ellemeden aradan geçen 7-8 günlük devamlı şarj sonrasında,

Aküde gözlemlediğim ciddi performans kaybı azalmış gözükmektedir.

12V sinyal lambasını uzun süre yaktığı anlaşılmıştır.( Elim yandığı için sürdüremedim) Önceki duruma nazaran sanki yarım saat yakacak gibi gözüküyor. Parlaklık stabil ve ilk testlerdeki gibi giderek körelmiyor.

Zayıf amperli - Yüksek gerilimli - yarım sinüs içeren güç kaynağı,

Görünüşe göre,

10,5Voltun altına inmesi tavsiye edilmeyen kuşunlu Jel aküyü

En azından kısmen onarmış gözükmektedir.

Dolayısıyla akü performansını kendi yaptığınız müdahalelerle etkileyebilirmişiz, bunu anlamış bulunuyorum. Ekleme yapmak isteyen, yorum yazmak isteyen, katılmayanlar yazabilirler.

Detayları vurgulamak için özellikle enter yapa yapa yazdım.

Deneyi yaptığm mekan ve düzenek...

[attach type=image]14059[/attach]

İyi çalışmalar.

[has11ali]

[attach type=image]13911[/attach]

Resimde 30V trafo kullanıldı. Çıkışa seri bağlı kondansatör değeri büyüdükçe şarj akımı da büyür. İleri gerilimleri 1V civarında 12 adet diyot eksi alternansta aküden ters şekilde 12V geçirtir. Bunun aküyü deşarj ettiğini düşünebilirsiniz. Zaten istenen, aküyü halkarasındaki tabirle şoklayarak sülfat tabakalarını çözmeye çalışmak. Pozitif alternansta ise diyotların 12V ile şarj ettiği kondansatör bu kez +30V ile birleşip 42volta yükseltilir böylece akü yüksek V'li düşük akımlı şok dalgalarıyla sülfatları çözülmeye çalışılmış olunur. Aceleden düzgün anlatamadım ama siz anladınız onu çocuklar.

Osilatör yok bobin yok AC'nin kendi dalga şeklinden istifade basit desülfatör yaptık. Hala anlamıyor musunuz olum orjinal bişey yaptım len

seron hocam,çalismalarinizi takip ediyorum. bu devreyi tehlikesiz diye yaptim.fakat calismadi,kondansatorun degeri kaç acaba 24v trafo ile denedim, sonuc alamadim.trafo kaç amperlik olmali.akuyu kac amper ile sarj edecek.tsk.

[seron]

Geribildiriminiz için teşekkür ederim. Devre teoriktir ve tarafımdan denenmemiştir. Konu altındaki En son devre hariç diğer devreler için söz konusudur. Trafolu devre için Kondansatör 1000uF ila 2200uF civarında olabilir. Akünün bağlı kalma süresi çok uzundur. Kısa sürede deneyip hemen sonuç göremezsiniz diye düşünüyorum. Bu devreleri çalışan sağlam akülerde denemeyin. Ciddi performans düşüşü olup şarj tutmayan akülerde ve uzun süreli olarak deneyin. Kondansatörün ters bağlanması patlamasına neden olur DİKKATLİ OLUN!

[has11ali]

hocam,kondansator ters baglamadan patlar diyorsunuz,bu devredeki kondansatör kutuplumu kutupsuzmu.piyasada 1000uf kutupsuz kondansator varmi.resimde sanki kutupsuz gibi.tsk.

[seron]

Devreyi paintte elle çizersem böyle olur tabi
Kondansatör kutupludur.
Bağlantı şekli ise şurada örnek bir konu var:

https://elektronikprojeler.com/index.php/topic,8828.0.html

Vicdanen rahat etmek için tekrar belirtmem lazım: bu devrenin işe yarayıp yaramayacağını bilmiyorum. Çok uzun testler yapmanız lazım.

Şu anda uğraştığınız devre yerine:

Şayet bu devre işe yaramazsa daha güzelleri var yapabileceğiniz basitlikte güzel bir devre paylaşabilirim. Hatta paylaşayım:

2,2uF kutupsuzdan iki tane paralel yapabilirsiniz.

https://basitelektronikprojeler.blogspot.com/2021/10/cok-basit-ve-ucuz-desulfator-devresi-mk.html