741 op-amp devresinde giriş sinyallerinin bozulması

Başlatan halnpx, 11 Şubat 2020, 01:51:18

halnpx

Herkese selamlar,

Öncelikle elektronik devrelerde uzman olmadığımı belirtmek isterim, kullandığım yanlış tabirler varsa kusura bakmayın.
Basit denebilecek bir devre yaptım. Burada gelen analog sinyali (0-5V) işleyip dönüştürmek istiyorum. yapmak istediğim şey gelen sinyalden sabit 2.5V çıkartıp 4 ile çarpmak ve ölçeklemek. Örneğin 5V geliyorsa (5-2.5)*4=+10V veya 0V varsa da (0-2.5)*4=-10V arasında değerler almak.
Yukarıda bahsettiğim işlemi yapmak için 741 op-amp kullanmak istedim ve ek-2 deki gibi bağlantıyı hazırladım.

- Gelen sinyalimde sorun yok 0-5V sinyal düzgün olarak geliyor. Ölçerek kontrol ediyorum, stabil görünüyor.
- Sabit 2.5V sinyalimde de sorun yok onu da sabit olarak alabiliyorum.

741 devresinde V2 ye (3 numaralı pine) analog sinyalimi, V1 e de (2 numaralı pin) sabit 2.5V bağlantılarını yapıyorum.
Ne zaman ki 741 devresinin 7. ve 4. pinlerine +10V ve -10V beslemeleri bağladığımda V2 ve V1 voltajları düşüyor. Örneğin V2 3.80V ise 1.2V değerine kadar iniyor, V1 de 2.5V tan ~1V mertebesine kadar iniyor.
7. ve 4. pinlerdeki ±10V beslemelerini çıkarırsam V2 ve V1 uçları anında normal değerlerine dönüyor.

Benim problemim görünürde ±10V op-amp'a bağlanınca amiyane tabirle V2 ve V1 sinyallerini bastırması/bozması.
±10V'u LM317 ve LM337 kullanarak elde ediyorum. ±10V op-amp'a bağlamadan önce ölçünce stabil ve sorun gözükmüyor, bağladıktan sonra da bu voltaj değerlerinde (±10V) önemli bir düşüş veya değişim görünmüyor.

Bu tip bir problem op-amp uygulamalarında karşılaşılan bir durum mudur? yanlış op-amp veya bağlantı mı kullanıyorum veya çözüm için farklı önerileriniz varsa da görüşlerinizi beklerim.

Yardımlarınız için şimdiden teşekkürler.

asma

Gayet güzel anlatmışsınız.
İki noktaya dikkat çekmek isterim:
İlk olarak 741 i +/-10v ile besleyip çıkıştan +/-10V beklemek yanlış olur. 12V veya daha iyisi 15V simetrik besleme gerekir.
Bu nedenle çıkıştan +/-7V beklediğiniz durumlarda doğru sonuç almalısınız. Çıkışın besleme gerilimlerine yaklaştığı bölgelerde formülden sapmalar olur. (bu durum problemi açıklamaz)
İkinci konu ise V1 ve V2 yazan noktalardan ölçüm yaptığınızdan emin olalım. pin3 ve pin2 den ölçüm yapmayın. Devrenizin iki girişi ve bir çıkışı var. Ölçüm noktalarınız bunlar olmalı.

Problemin kaynağı için aklıma gelen , analog sinyalin gnd si , referans geriliminin gnd si , simetrik beslemenin gnd si birleşik olmaz ise hatalı çalışma ve ölçüm olabilir. Tüm kaynakların şaseleri bir olmalı.

Her şey normal ise 741 i değiştirin.

Kolay gelsin.

Hattuşa

opamplar girişten akım çekmezler, eğer opampa bağladğında voltaj düşümü yaşıyorsanız o opamp arızalıdır.
benim en iyi bildiğim, hiç bir şey bilmediğimdir

halnpx

Yanıtlar için teşekkürler, sorunu çözdüm, benzer bir sorunla karşılaşılabileceğini düşündüğüm için yazayım dedim.

tavsiyeniz üzerine opamp'ı değiştirdim fakat sonu değişmedi. Sırasıyla yaptıklarım:
1. Bağlantıları kontrol ederken V3 ucuna girişi bağlar bağlamaz voltajın düştüğünü fark ettim, bu yüzden gönderdiğim bağlantı şemasındaki V3-GND bağlantısındaki direnci çıkartıp GND bağlantısını da ayırdım, bundan sonra V3 girişi düzeldi. Değişen V3 voltajım var ve V3 girişindeki değer tam olması gereken değerde.
2. V2 nin çalışırken sürekli sabit olmasını istiyorum fakat bu değer değişiyordu. Vout geri beslemesinin V2 girişindeki voltajı değiştirmesini engellemek için de R3-R1 arasına diyot ekledim. Bu işlemden sonra da V2 Vout dan etkilenmemeye başladı. Kazanç değişmeden V2 yi bu şekilde sabitleyebildim.
3. Hala daha V3 değeri ile Vout arasında beklediğim değişimi göremiyordum. Vout=(R3/R1)*(V3-V2) tam olarak çalışmıyordu. Kullandığım dirençleri oranı sabit tutarak artırdım. Önceden R3=4K, R1=1K idi, şimdi R3=40K, R1=10K yaptım. Artık denklem hemen hemen tam olarak tutuyor.
4. Kalan ufak fark da "asma" adan gelen yorumda olduğu gibi 4. & 7. pinlerdeki gerilimin Vout skalasında birebir görülmemesinden. Bu gerilimleri biraz yükseltince de artık hiç sorun kalmadı diyebilirim.

Tavsiye edilen şemadan biraz farklı oldu ama sanırım bu tavsiyeler genel öneriler, benim ihtiyacım için özelleştirilmesi gerekiyor diye anlıyorum, umarım öyledir. Tam olarak ne yaptığımı bilememek biraz kıllandırıyor ama bir çok kez farklı şekillerde denedim artık olmuş gözüküyor  ::ok

Tekrardan teşekkürler.

Hızlı Yanıt

Not: Bu konu bir moderatör tarafından onaylanmadan görüntülenmeyecektir.

Adı:
E-Posta:
Doğrulama:
Lütfen bu kutuyu boş bırakın:
IRFP250 Nedir:
kısayollar: göndermek için alt+s veya önizleme yapmak için alt+p'ye basın