devrenin çalışması hakkında bilgi

[ilyaS5]

selamun aleyküm

öncelikle kolay gelsin .. yapmakta olduğum odev  var; bı afi istedi hoca ..  opamp entegre olmasın dedı .. devre hakkkında sorular soracak  bakalım calısma mantığını bılıyormusun dercesıne yani..
ben kendımce calışma mantığını çıkardım ama yanlış mı eksik mı diye sizlere de danışmak istiyorum .. çalışması hakkında sizde yorum yapıp bilgi verirseniz hatalarımı yanlıslarımı görürsem ona göre anlatırım  diye yardım istiyorum

 teşekkür ederim

[Yusuf usta]

AB sınıfı push pull (it-çek) amplifikatör yapmışsın. nasıl çalışır sorusuna gelince,
ekşi sözlükte bir kişi şu tanımı yapmış:

devrenin çalışma prensibini de kabaca anlatmak gerekirse; eğer giriş işaretinin peryodu, kapasite ve yük direncinin(tau hani) çarpımından çok küçük ise kapasite üzerine düşen gerilim sabit bir kaynak gibi düşünülebilir. devreye daha önce bağlanan esas gerilim kaynağı ise transistörlerin uçlarında eşit bir şekilde bölünerek c kapasitesinin yaklaşık olarak vcc ile dolmasını sağlar. bundan sonra ise bu kapasite npn için pozitif gerilim kaynağı, pnp için ise negatif gerilim kaynağı işlevi görür.

B ve AB sınıfı it-çek (push-pull) için vikipedi şöyle yazmış:

B sınıfı amplifikatörler yalnızca girişten gelen sinyallerin yarısını işleyebilirler. Yani büyük oranda bozulma üretirler fakat verimliliği A sınıfı amplifikatörlere göre çok daha fazla geliştirilmiştir. B sınıfı amplifikatörler transistör radyoları gibi pil işlemli cihazlarda kullanılırlar. B sınıfı amplifikatörlerin ölçülmüş en büyük teorik değeri %78.5 tir. Çünkü büyütme elemanlarının hepsi zamanın yarısında kapalı konuma geçer yani dışarıya güç aktarımında bulunulmaz. Tek bir B sınıfı elemanı pratikte nadiren bulunur. B sınıfı üyeleri kullanılan bir devre it-çek aşamasıdır.Tamamlayıcı ya da quasi-tamamlayıcı cihazlar girişteki diğer yarıyı büyütürler. Bu düzenleme harika bir verimlilik sağlar. İki yarısı olan bağlantı noktalarında bir diğer yarı diğeri bitene kadar çok fazla güç yüklemesi yapar. Bu atlama bozulması olarak adlandılır. Bu cihazlardaki bir gelişim ise cihazın kullanımda olmadığı durumda bile tamamen kapanmamasıdır. Bu AB operasyonu olarak adlandılır.
AB sınıfı[değiştir | kaynağı değiştir]
AB sınıfı amplifikatörler adına iyi bir uzlaşma olarak yaygın bir şekilde düşünülür.A sınıfı alanında olan ve büyütme işleminin çok iyi doğrulukta olması oğu zaman müzik sinyalleri yeterince iyidir. Yapılan tanımlamalara uygun olduğu gibi eğer bir alan yeterince geniş ve bu alandan çıkılıyorsa B sınıfının buna kıyasla ürettiği bozulma daha azdır. Ayrıca atlama bozulması negatif geri besleme kullanılarak ta azaltılabilir. AB sınıfı operasyonunda, her bir cihaz B sınıfında olduğu gibi diğer dalga formunu işler, ama küçük bir miktarı da diğer yarıya iletir. Bunun sonucu olarak iki cihazın aynı anda kapalı olan alan düşürülmüş olur. Bu sonuç iki cihazdaki dalga formlarının uyumlu olduğu anda, atlama bozulması büyük oranda azaltılmış ya da tümüyle yok edilmiş olur. Pasif akımın seçilmesi, cihazlarda sinyal olmadığı anda akımın cihazlara yönlenmesine ve yüksek miktarda bozulma elde edilmesini sağlar. AB sınıfı doğrusallık açısından bir kısım verimliliği B sınıfına göre feda eder, yani B sınıfına göre daha az verimli olur. Bu da verimliğiliğinin %78.5 den küçük olduğunu ifade eder. Lakin AB sınıfı amplifikatörler A sınıfına göre çok daha verimlidir.

Class AB için http://forum.diyaudiotr.com/  üyesi elektrobeyin şunu yazmış:

Class AB'ler ise push pull olarak çalışır yani ses çıkışta 2 tranzistor tarafından yükseltilir. Örnek olarak Sinyalin + kısmı bir PNP tranzistorde, - kısmı bir NPN tranzistorde yükseltilir, bunu yapabilmek için doğal olarak ses dalgasını 2 eş parçaya bölmek gerekiyor buda ekstra bir bozulma demek ayrıca çıkıştaki hem + hem - katının birbirinin aynısı olamadığı için crossover distortion denen bu olay oluşuyor ancak bildiğimiz distorsiyonla karıştırmamak gerek bunu. Class AB'lerde çıkış katında çok küçük miktarda akım bulunur yani çok çok düşük bir güce kadar Class A çalışır daha sonra Class B'ye geçiş yapar. Piyasada en çok bulunan anfi türüdür.

Push-Pull nedir ? sorusuna ve nasıl çalıştığına dair şu yazı ise açıklayıcı: (Lamba yerine transistör kullandığın için lamba yazılarını transistör olarak oku)

Bir push-pull amfide güç kaynağı, trafonun orta ucuna bağlıdır (center-tap). Trafonun primer sargısının hem üst hem alt girişine lamba bağlıdır. Bu, lambaların girişteki dalga şeklinin her iki fazında da iletim halinde olmalarını sağlar. Bir push-pull çıkış katı; A sınıfına veya AB sınıfına biaslanabilir. Bu konuyu (bias) başka bir yazımızda detaylı olarak ele alacağız. Birçok dizaynda , minimal geçiş bozulması (crossover distortion) ile en verimli ve en çıkışı elde etmek için AB sınıfı bias kullanılır.( ancak bu en iyi ton demek değildir)

Push-Pull amfi devresi
Push-Pull amfide en az iki adet lamba olmak zorundadır, ancak daha yüksek güç elde edebilmek için bu rakam dahada fazla olabilir. Her iki taraftaki lambaları paralel bağlayarak (4, 6 veya 8′e kadar çıkabilir)  yüksek güçlü amfiler yapılabilir. Amfilerde bu tür çalışma şekline "parallel push-pull" denilir. Push-Pull amfinin başka bir avantajı da eğer lambalar eşleştirilmiş (matched) ve çıkış dengelenmiş is, trafodan çok az akım geçmesidir. Buda trafoda daha az demir kullanılması demektir, yani daha maliyetli anlamına gelir. Çift sesler (even harmonics) ve gürültü (distortion) etkileri bu tür amfilerde iptal edilmektedir, bu özellik hi-fi için uygun ancak gitar için uygun olmayabilir. Ayrıca güç kaynağından kaynaklı uğultu sesi  (humming noise) de yok edilmektedir ki, bu özellik sayesinde amfi dizaynı yaparken ayrıca güç kaynağı için filtreleme yapılması gerekmez.

Bu devrelerde kırpma (clipping) simetrik olarak gerçekleştiği için, daha fazla tekli sesler (odd harmonics) oluşur.

[ilyaS5]

yusuf ustam İLGİNİZi ve bilginizi paylastıgınız için teşekkur ederim çok saolun

[seron]

Bu devre bir yerlerden tanıdık geldi.     Sanki bir "yamyam" anlatmıştı bunu bana

[ilyaS5]

c1 c2 c3 ve r4 elemanlarından bahsedebılırmısınız.. r4 ıle c3 orada baypass deresı olarak mı iş yaptı

[olc technics]

c1 c2 c3 ve r4 elemanlarından bahsedebılırmısınız.. r4 ıle c3 orada baypass deresı olarak mı iş yaptı

C1: DC dekupajı,
C2: Buffer katının çıkışı DC dekupaj kondansatörü,
C3: Onu bende anlamadım
R2-3 elemanları Q1 beyzine öngerilim veriyor.
Girişteki Q1 buffer olarak kullanılmış. R1,2,3,4 ve C1,2,3 onun yan elemanları. Asıl ampfilikatörü Q2,3 ve 4 transistörleri oluşturuyor.

Ben şöyle bir şey buldum (zaten biliyordum da resmiyle uğraşmamak için linkini ekledim)
http://www.solaris.no/electronics/power_amp/bipolar/elektor_single_supply.gif
Baskı devresini de çizmiştim. Bir resmini paylaşayım. İsterseniz .pcb dosyasını da veririm.
Not: Express PCB ile çizilmiştir.

[olc technics]

C1: DC dekupajı,
C2: Buffer katının DC dekupajı,
C3: Onu bende anlamadım
R2-3 elemanları Q1 beyzine öngerilim veriyor.
Girişteki Q1 buffer olarak kullanılmış. R1,2,3,4 ve C1,2,3 onun yan elemanları. Asıl ampfilikatörü Q2,3 ve 4 transistörleri oluşturuyor.

Ben şöyle bir şey buldum (zaten biliyordum da. Sadece linkini ekledim)
http://www.solaris.no/electronics/power_amp/bipolar/elektor_single_supply.gif
Baskı devresini de çizmiştim. Bir resmini paylaşayım. İsterseniz .pcb dosyasını da veririm.
Not: Express PCB ile çizilmiştir.

Yanlışlıkla iletiyi alıntıladım. Silinebilir.

[ilyaS5]

abi nasıl teşekkur etsem bılemedım .. çok işime yaradı bilgilerin abi .. baskı devresını çizmiştim de  hoca nın sorularına hazırlanıyordumm .. sonuçta acemıyız devre takıbımız sızın kadar ıyı deıl ... cok tesekkur ederım

[seron]

@olc technics , C3 güç girişi filtresi gibi görünüyor. Hani hum effecti bastırmak için sanırım.

[olc technics]

@ilyas
Valla, bende çok anlamıyorum ama ampfilikatörler aşağı yukarı benzer tasarımlar aslında. Tasarımları kıyaslayarak ta bilgiye ulaşabiliyoruz. Bu arada ilgileniyorsanız, "elektor true class b" (linkteki şema) .pcb dosyası mevcuttur.
@seron
C3 e paralel gelen direnç q1 in kolektör yükü ama kondansatörü anlamadım. Belki de senin dediğin gibidir.

[seron]

Haa sen şemadan bahsediyorsun, ben en son baskı çizimine göre konuşuyorum oradaki c3 beslemeye paralel bağlı.
senin dediğin dirence paralel olan c3 farklı. ben o bağlantı tipini genellikle emitör ile şase arasında görüyordum dediğin gibi tuhaf bir durum...

[ilyaS5]

olc technıcs  ve seron ustalarım teşekkürederi tekrar tekrar ...