SURROUND sistemler İnceleme bilgi ve amplifikatör yapım teknikleri. (TARTIŞMA)

[Mr_YAMYAM]

Cevaplarınız için teşekkür ederim hocam:)
Ama hala çıkışa koyacağım yüklerin empedanslarını nasıl belirleyeceğimi hala anlayamadım:)Aslında aklımda bir sürü soru var.Bir amfi tasarlanırken preamfi->ton-control->güç katı şeklinde bir sıralama var anladığım kadarı ile.
Bizim burada güçlendirme veya zayıflatma yapmamızı sağlayacak noktalar nelerdir merak ediyorum.
Örneğin bi kaç soru;
1.Ses kaynağının analog çıkış sınırları nelerdir.(Maksimum çıkış genlikleri nelerdir?)
2.Power katında kazanç sağlanırken, power katını besleyen gerilim +28V -28V ve kazancı 40db(100) ise girişe uygulanacak max(tepe) gerilim 28/100=+280mV -280mV değerinde olacaktır.Eğer bu gerilim değerleri aşılırsa amfi distorsiyona girecektir.Buradaki yorumlarımda hata olan ve doğru olan yerler nelerdir???
3.Bu line çıkışı yada başka çıkışlar varsa anlamları nelerdir???

1. sorun mantığa aykırı bir soru. Anlaşılmaz olmuş. Ne demek istediğini tam anlatamamışsın. Ses kaynağının analog çıkış sınırları derken neyi kasteddin. Bir ses kaynağı doğadan örnek verilirse en yüksek olarak 140dbA alınmıştır. Jet uçağının 100 metre yukardan uçtuğunda insan kulağının maaruz kaldığı basınç seviyesi.
2. Soru ise. Bir sistemin genel kazancı Vg olarak bilinir. Yani Voltage gain. Amplifikatörün gerilim kazancını ifade eder.
Bir amplifikatörün girişine uygulanan gerilim, kazancı doğrultusunda yükseltildiğinde besleme gerilimi ve bağlı olarak amplinin verebildiği çıkış gerilimi aşılıyorsa sonuç kırpılmış sinüs demektir. (Distorsiyon)
Ampli girişine 1V uygulanıyorsa.
Ampli kazancı 20 ise,
Ampli giriş gerilimini 20V a yükseltecek demektir. Akım kazancı ve yük özellikleri doğrultusunda ampli 20V çıkış gerilimine ulaşamıyorsa sonuç distorsiyondur.
Line çıkışı demek biraz basit kalıyor.
Teknik anlatım şöyledir.
1 Line level output veya input. Hat seviyesi çıkış veya giriş demektir. Ev tipi cihazlar için 1V pp olarak ve giriş empedansı 10Kohm civarı belirtilmiştir. (İstisnalar vardır)
2 Mik level output veya input. Mikrofon seviyesi çıkış ya da giriş demektir. 2 milivolt ve 200-600 ohm olarak bildirilmiş olsa da temel dinamik mikrofonlar baz alınmıştır. bazı mikrofonların çıkış empedansları farklı olabilir. Örnek 100K ohm KONDENSER mic gibi.
3 PHONO level output ve input.
RIAA tarafından belirtilmiş plak kayıt standartları için 3 değişik seviye tip belirtilmiştir.
a) Piezo sistemler. 100K ila 1Mohm arası empedansa sahiptirler sinyal seviyeleri yaklaşık 200-300 milivolttur.
b) MM (Moving Magnet) sistemler. 2-10milivolt ve yaklaşık 50Kohm empedans değerleri belirtilmiştir.
c) MC (Moving Coil) sistemler. 200-600 ohm empedans karakteristiği ve 1-5 milivolt sinyal seviyesi ile tanınırlar.

[kifvet]

1. sorun mantığa aykırı bir soru. Anlaşılmaz olmuş. Ne demek istediğini tam anlatamamışsın. Ses kaynağının analog çıkış sınırları derken neyi kasteddin. Bir ses kaynağı doğadan örnek verilirse en yüksek olarak 140dbA alınmıştır. Jet uçağının 100 metre yukardan uçtuğunda insan kulağının maaruz kaldığı basınç seviyesi.
2. Soru ise. Bir sistemin genel kazancı Vg olarak bilinir. Yani Voltage gain. Amplifikatörün gerilim kazancını ifade eder.
Bir amplifikatörün girişine uygulanan gerilim, kazancı doğrultusunda yükseltildiğinde besleme gerilimi ve bağlı olarak amplinin verebildiği çıkış gerilimi aşılıyorsa sonuç kırpılmış sinüs demektir. (Distorsiyon)
Ampli girişine 1V uygulanıyorsa.
Ampli kazancı 20 ise,
Ampli giriş gerilimini 20V a yükseltecek demektir. Akım kazancı ve yük özellikleri doğrultusunda ampli 20V çıkış gerilimine ulaşamıyorsa sonuç distorsiyondur.
Line çıkışı demek biraz basit kalıyor.
Teknik anlatım şöyledir.
1 Line level output veya input. Hat seviyesi çıkış veya giriş demektir. Ev tipi cihazlar için 1V pp olarak ve giriş empedansı 10Kohm civarı belirtilmiştir. (İstisnalar vardır)
2 Mik level output veya input. Mikrofon seviyesi çıkış ya da giriş demektir. 2 milivolt ve 200-600 ohm olarak bildirilmiş olsa da temel dinamik mikrofonlar baz alınmıştır. bazı mikrofonların çıkış empedansları farklı olabilir. Örnek 100K ohm KONDENSER mic gibi.
3 PHONO level output ve input.
RIAA tarafından belirtilmiş plak kayıt standartları için 3 değişik seviye tip belirtilmiştir.
a) Piezo sistemler. 100K ila 1Mohm arası empedansa sahiptirler sinyal seviyeleri yaklaşık 200-300 milivolttur.
b) MM (Moving Magnet) sistemler. 2-10milivolt ve yaklaşık 50Kohm empedans değerleri belirtilmiştir.
c) MC (Moving Coil) sistemler. 200-600 ohm empedans karakteristiği ve 1-5 milivolt sinyal seviyesi ile tanınırlar.

1.Sorumun cevabı aslında diğer satırlarda verilmiş
Yani sormak istediğim şuydu;
Biz herhangi bir ses kaynağından sinyal alacağız ve bu sinyal kaynağının gerilim sınırları nedir demek istedim.1Vp-p olarak verilmiş sanırım.işte burada kafam karıştı.Eğer bizim amfinin sadece güç katının kazancı 100 ve giriş gerilimi 1Vp-p ise çıkış voltajı 100V olacak ama biz hesaba daha preamp ve ton kontrol devrelerinin kazancını dahil etmedik.Bu katlardaki kazançlar nasıl ayarlanmalıdır.Hangi kriterlere göre ayarlanmalıdır??Hangi katta hangi kazancı sağlamak daha iyi olur???Örneğin biz toplam kazancı 20 olan bir amplide bu kazancı preamp-ton kontrol-power amp katlarına nasıl paylaştırmalıyız???
Örneğin STK4152II entegresinin datasheet kısmında verilen şemada kazancı 100 olarak almışlar.
2.Ve biz power amp katında besleme gerilimine ne kadar yaklaşmalıyız?herhangi bir tolerans bırakmalı mıyız??Örneğin Power amp katı 28V ile besleniyor.Biz ampliden alacağımız max gerilim seviyesini 28V olarak mı seçsek daha iyi olur yoksa belirli bi kritere göre başka bir hesap kitap uygulanmalı mıdır???

[Mr_YAMYAM]

1.Sorumun cevabı aslında diğer satırlarda verilmiş
Yani sormak istediğim şuydu;
Biz herhangi bir ses kaynağından sinyal alacağız ve bu sinyal kaynağının gerilim sınırları nedir demek istedim.1Vp-p olarak verilmiş sanırım.işte burada kafam karıştı.Eğer bizim amfinin sadece güç katının kazancı 100 ve giriş gerilimi 1Vp-p ise çıkış voltajı 100V olacak ama biz hesaba daha preamp ve ton kontrol devrelerinin kazancını dahil etmedik.Bu katlardaki kazançlar nasıl ayarlanmalıdır.Hangi kriterlere göre ayarlanmalıdır??Hangi katta hangi kazancı sağlamak daha iyi olur???Örneğin biz toplam kazancı 20 olan bir amplide bu kazancı preamp-ton kontrol-power amp katlarına nasıl paylaştırmalıyız???
Örneğin STK4152II entegresinin datasheet kısmında verilen şemada kazancı 100 olarak almışlar.
2.Ve biz power amp katında besleme gerilimine ne kadar yaklaşmalıyız?herhangi bir tolerans bırakmalı mıyız??Örneğin Power amp katı 28V ile besleniyor.Biz ampliden alacağımız max gerilim seviyesini 28V olarak mı seçsek daha iyi olur yoksa belirli bi kritere göre başka bir hesap kitap uygulanmalı mıdır???

Öyleyse pekiştirelim Çünkü bu konu amplifikatör tasarım prosedürleri ile direk ilgilidir.
Genel line seviyesi gerilim 1V pp olduğuna göre; (Hangi frekansta bu seviyeye ulaşabileceğini bilemeyiz)
Ton kontrol yaklaşık 20db (Gv=100) bass ve tiz kazancı var ise, Bu frekans bölgesindeki en yüksek çıkış gerilimi ton kontrol tarafından sağlanabilmelidir. Aksi takdirde ton kontrolü max kazanca ayarladığımızda (örnek bass sesler) 100V a çıkacaktır. Halbuki günümüz opampları +/-15V ile çalışmaktadırlar. Demekki en iyi ihtimalle 30Vpp çıkış alabileceğiz.
Sonuç. Max bass kazancında aşırı distorsiyon. Ton kontrol entegresi +/-50V ile çalışıyorsa sorun yoktur
Keza bir de pire ampli vardır. Genel frekans karakteristiği lineer olarak tasarlanan bu devrelerin gerilim kazançları sadece 10 bile olsa 1V giriş gerilimini 10V a yükseltecek demektir. Günümüz opampları ile ideal olarak elde edilir.
Bu seviyeler kayıpsız olarak ampliye uygulanıyorsa, volüme potu 1-2 seviyesinde bile max çıkış gücüne ulaşacak ve doğal olarak yüksek seviyede aşırı distorsiyon demektir.
Örnek verdiğin STK amplinin kazancı 100 olsa bile tasarımı yapan kişi bu değere bağlı kalmayabilir. Kendi tasarım prosedürlerine göre STK'nın kazancını 20Gv olarak bile ayarlayabilir. Bu mesele benim açmış olduğum bir konuda işlenilmiştir.
https://elektronikprojeler.com/index.php/topic,5224.60.html

Bu sayfadan sonra takip edersen göreceksin.
İLAVE AÇIKLAMA:
Amplifikatörlerin çıkış gerilimleri YÜK unsuru doğrultusunda çıkış akımı ile belirlenir.
Temel olarak;
Çıkışında yük olmayan veya çok az yük olan bir ampli teorik olarak besleme gerilimini aynen çıkışa verecektir.
Çıkışında nominal yük olan bir ampli teknik özellikleri doğrultusunda (O yük üzerinde) ne kadar gerilim oluşturabileceği datasheetlerinde yazılmıştır.
Çıkışında daha yüksek güç bağlanan bir amplinin çıkış gerilimi ve ÇIKIŞ AKIM KAPASİTESİ doğrultusunda besleme geriliminin ne kadar bölümünü yüke aktarabildiği,
Burada anlatılan yük kavramı tamamen empedans ilie ilgilidir. Aynı empedansa sahip 10W lık hoparlör ile 100W lık hoparlör yük olarak aynı demektir.

[kifvet]

Öyleyse pekiştirelim Çünkü bu konu amplifikatör tasarım prosedürleri ile direk ilgilidir.
Genel line seviyesi gerilim 1V pp olduğuna göre; (Hangi frekansta bu seviyeye ulaşabileceğini bilemeyiz)
Ton kontrol yaklaşık 20db (Gv=100) bass ve tiz kazancı var ise, Bu frekans bölgesindeki en yüksek çıkış gerilimi ton kontrol tarafından sağlanabilmelidir. Aksi takdirde ton kontrolü max kazanca ayarladığımızda (örnek bass sesler) 100V a çıkacaktır. Halbuki günümüz opampları +/-15V ile çalışmaktadırlar. Demekki en iyi ihtimalle 30Vpp çıkış alabileceğiz.
Sonuç. Max bass kazancında aşırı distorsiyon. Ton kontrol entegresi +/-50V ile çalışıyorsa sorun yoktur
Keza bir de pire ampli vardır. Genel frekans karakteristiği lineer olarak tasarlanan bu devrelerin gerilim kazançları sadece 10 bile olsa 1V giriş gerilimini 10V a yükseltecek demektir. Günümüz opampları ile ideal olarak elde edilir.
Bu seviyeler kayıpsız olarak ampliye uygulanıyorsa, volüme potu 1-2 seviyesinde bile max çıkış gücüne ulaşacak ve doğal olarak yüksek seviyede aşırı distorsiyon demektir.
Örnek verdiğin STK amplinin kazancı 100 olsa bile tasarımı yapan kişi bu değere bağlı kalmayabilir. Kendi tasarım prosedürlerine göre STK'nın kazancını 20Gv olarak bile ayarlayabilir. Bu mesele benim açmış olduğum bir konuda işlenilmiştir.
https://elektronikprojeler.com/index.php/topic,5224.60.html

Bu sayfadan sonra takip edersen göreceksin.
İLAVE AÇIKLAMA:
Amplifikatörlerin çıkış gerilimleri YÜK unsuru doğrultusunda çıkış akımı ile belirlenir.
Temel olarak;
Çıkışında yük olmayan veya çok az yük olan bir ampli teorik olarak besleme gerilimini aynen çıkışa verecektir.
Çıkışında nominal yük olan bir ampli teknik özellikleri doğrultusunda (O yük üzerinde) ne kadar gerilim oluşturabileceği datasheetlerinde yazılmıştır.
Çıkışında daha yüksek güç bağlanan bir amplinin çıkış gerilimi ve ÇIKIŞ AKIM KAPASİTESİ doğrultusunda besleme geriliminin ne kadar bölümünü yüke aktarabildiği,
Burada anlatılan yük kavramı tamamen empedans ilie ilgilidir. Aynı empedansa sahip 10W lık hoparlör ile 100W lık hoparlör yük olarak aynı demektir.

Teşekkür ederim hocam:)Umarım gereksiz sorularla sizi yormuyorumdur
Pek sorulmamış sorular var aslında ama konuya diğer topicte mi devam etsem???Bu konuyu başka yöne götürmemek açısından???Yoksa burdan mı devam etsem:)

[Mr_YAMYAM]

Eğer SURROUND tekniği ile ilgili ise buradan sorabilirsin.
Amplifikatörler ile ilgili ise iki adet konumuz bulunmaktadır.
Birisi tasarım prosedürleri diğeri ise montaj teknikleridir.