Temperature Controlled DC Fan

[ozgurece]

Değerli Form Arkadaşlarım; Aşağıda görülen devreyi Masaüstü PC için yapmaya çalıştım. Devre ayarlanan sıcaklığa göre açılıp kapanıyor.(Şemada olmayan 2 kondansatör ilave yapıldı. Girişte  25v 47uf , Fan çıkışına 50v 2,2uf).Ben sıcaklık artınca fan hızıda artsın düşünce yavaşlasın istenen sıcaklık değerine gelince tamamen dursun istiyorum.  İnternette aradığım devreyi bulamadım. Bu devre üzerinde modifiye yapılabilirmi ? Yardımlarınızı bekliyorum.
Saygılar.

[Adnancoskun]

Bu devreyi yaptiniz mı?  Eğer yaptıysanız pot ile sıcaklık aralığını ayarlayamadiniz mı?

[ozgurece]

Evet devreyi yaptım Adnan Hocam devre çalışıyor (.Resimler benim yaptığım devrenin)Devre istediğim sıcaklık değerinde fan çalışmaya başlıyor bir süre sonra ntc nin buluduğu yer ( işlemci) belirlediğim sıcaklığa gelince fan duruyor. Ama fan hızı sabit. Örneğin Nootbook da fan hızı işlemci sıcaklığına göre artıp azalıyor. benim yapmak istediğim bu şekilde

[Adnancoskun]

Yarin sana bir devre cizeyim...

[ozgurece]

çok teşekkürler sağolun

[asma]

Merhaba
İstediğin yapılır ama memnun kalmayabilirsin.
470k trimpotun orta ucuyla 741 in 2 nolu pini arasına direnç ekle (R3:10K)
741 in 6. ve 2. pinleri arasına direnç ekle (R4:100K)
Bu basit değişiklikle denersen ve gözlemlerini aktarırsan biraz daha iyileştirebiliriz. Ama bu devre sıcaklığa göre hız ayarı için uygun değil.
Bu yöntemle kademeli fan hızı elde edebiliriz. Set değerin 40C derece olsun; 40 ve üstünde tam hız , 35-40 arası yarım hız ve 30C dereceden aşağı duracak şekilde yapılır.
Bu yöntemde hız ayarı belirli hızlara izin verir, düşük voltajlarda fan akım çekecek ama dönmeyecek. Onun için pwm ile sürülmesi daha uygun olacaktır. Farklı bir devre gerekir.
Bu devrede yeşil LED motor akım yolundadır. LED en fazla 20mA çeker dersek , 20mA den fazla akım çekecek fan motoru bağlanmamalıdır.
Bu devrede hız ayarı yapılırsa BD140 ısınacaktır. Soğutucu bağlamak gerekecek.

Son olarak kırmızı LED şemada yanlış bağlı. Yani devrenin çalışmaması ya da kırmızı ve yeşilin aynı anda yanması gerekir.

Kolay gelsin.

[ozgurece]

Evet kırmızı led  devrede yanlış gözüküyor. Bu yüzden oldukça uğraşmıştım. sizin dediklerinizi deneyeceğim sonucu paylaşırım. Yardımlarınız için teşekkür ederim.

[Mr_YAMYAM]

Op-amp'ı çift beslemeyle çalıştırabilme imkanın var mı ?

[toyer]

bir adet kare dalga osilatör, kare dalga çıkışı integratöre, integratör cıkısı ve potla set edilen voltaj değeri (sıcaklıgınız) komparatora girilip comparator cıkısındaki pwm le transistoru ve motoru sürebilirsiniz. 12 volt besleme yeterli olur hepsi için.
3 adette opamp.

[ozgurece]

Evet mümkün YamYam Hocam.

[Mr_YAMYAM]

Evet mümkün YamYam Hocam.

Çift beslemeli bir op-amp'ın off-set gerilimi çok düşüktür. Sıfıra yakındır.
Demekki Normal oda sıcaklığında ki fan hızımız (Sıfırdır) set edebiliriz.
NTC normal oda sıcaklığı direnci eşittir R1 direnci. Opampın diğer ucu toprak noktası yani sıfır besleme.
Örnek 25'C sıcaklıkta fan dönmüyor. NTC=R1

NTC ile kontrol edilen op-ampın çıkışı ise NTC nin değer artışına göre artacaktır. Bu artış seviyesi bizim transistör için en fazla 1V olacaktır. Yani 1V beyz gerilimine ulaştığımızda transistör artık doyume geçecek ve uygulanan gerilimi neredeyse olduğu gibi geçirecektir.
Buradaki hassasiyet 0.5V ila 1V arasındaki ince çizgidir.
Eğer çıkışta mos-fet türü, gerilimle sürülen bir transistör kullanılırsa Gate gerilimine göre çok da fazla çalışma alanı imkanı bulunacaktır.

[ozgurece]

YamYam Hocam şema üzerinde hangi transistör bağlantı şekli gösterebilirseniz ben deneyeceğim..Teşekkürler

[mergedate]1422606503[/mergedate]



470k trimpotun orta ucuyla 741 in 2 nolu pini arasına direnç ekle (R3:10K)
741 in 6. ve 2. pinleri arasına direnç denendi
+5 voltluk fan ile güzel çalışıyor ve 3 kademe yavaş orta ve tam hız fan çalışıyor . ama 12v fan ile olmuyor.BD 140 ısınma sorunu olmadı.

https://www.youtube.com/watch?v=K0FfKlHepB8&feature=youtu.be

[Mr_YAMYAM]

+5 voltluk fan ile güzel çalışıyor ve 3 kademe yavaş orta ve tam hız fan çalışıyor . ama 12v fan ile olmuyor.BD 140 ısınma sorunu olmadı.

,
BD140 transistörünün kollektörüne bağlı olan LED bir çeşit akım sınırlaması yapacaktır.
Bu LED'i oradan kaldırıp kollektör ile şase uçlarını birleştirebilirsiniz. Böylece transistörden geçebilecek max akım seviyesini kullanabilirsin.
12Vluk bir fan içerisinde de elkektronik devreler bulunmaktadır. Bu devrelerin çalışabilmesi için de bir miktar gerilim (Sendeki fana göre en az 4V tur) gerekli olduğu için bu gerilime ulaşıncaya kadar devre iş yapmayacaktır.
Aynı zamanda bir transistörün akım ve gerilim kazancı böyle bir devrede oldukça etkindir.
Bu hesabı iyi yapmak lazımdır.

[ozgurece]

BD140 transistörünün kollektörüne bağlı olan LED i kaldırdım şase uçlarını birleştirdim.

[asma]

BD140 transistörünün kollektörüne bağlı olan LED i kaldırdım şase uçlarını birleştirdim.

İki fanıda bu şekilde denediniz mi?
Devir kontrolü ve ısınma durumları değişti mi?

Kolay gelsin.

[ozgurece]

Evet iki fanıda denedim 5 volt olan mükemmel çalışıyor, yarım hız, sıcaklık artınca tam hız ve sıcaklık en düşükte kapalı .  Ama 12 volt luk fan malesef çok yavaş dönüyor ve ilk dönme başlayana kadar garip sesler çıkıyor. Bu devre 5 volt fan için oldu.BD 140 Isınma hemen hemen hiç yok.

[Mr_YAMYAM]

diyaudiotr de arkadaşın vermiş olduğu mosfetli şema da çok iyi.
Onu da tavsiye ederim.