Akü şarj durumu ve röle sorunu

[musa-90]

Arkadaşlar daha önceden rüzgar gülü yapmıştım. Akülerim şarj oluyor hiç bir sıkıntı yok ama aklıma şöyle bir şey geldi yapayım dedim ama sorundan başımı kaldıramadım.

İlk soru olarak ; Ben LM3914 ile akü şarj göstergesi devresi kurdum daha sonra akü tam dolu durumda gösteren LEDi söktüm yerine BD140 trasistörünü bağlayarak röleyi tetikledim rölenin ucunada invertörü bağladım. Yani akü tam dolu durumdayken invertör devreye girecekti daha sonra akü seviyesi düşünce invertöre giden enerji kesilecekti ama şöyle bir sorun ile karşılaştım Akü tam dolu oluyor hemen invertör devreye giriyor invertör anlık enerji çekince akü voltajı düşüyor ve invertöre giden elektrik kesiliyor sürekli böyle devam ediyor bazen de invertöre elektrik verip vermeme konusunda tereddüt ediyor role sürekli vızırdıyor. Bu sorunu çözmek için 3 adet 2200uf kondansatör paralel bağladım invertör çıkışına ama fayda etmedi.

İkinci sorum ise ; Aküler boş durumda LM3914 yapılan devrede, en altan 3 led yanıyor, bir rüzgar esiyor aküleri şarj edeyim derken o anlık gelen elektrikle aküler dolu gibi gözüktüğünden invertör devreye girmeye çalışıyor Bunu nasıl çözerim ?

Şeması.




Üçüncü sorum ise ; İnvertör kısmında şimdi normal bilgisayarlar için kullanılan bir ups düşünün mantık nedir. Elektrik gidince invertör devreye girer. Ben bunu tam terine çevirmek istedim. Yani aküler dolu ise invertörden elektrik ver boş ise şebekeden diye aşağıdaki şemadaki gibi devre kurdum. Erkek fiş bağladım ucuna birini şebek elektriğine diğerini de invertöre takıyorum. İnvertör çalıştığında şebeke elektiğini kesiyo,r invertörün aküleri zayıfladığında kendini kapattığında şebeke elektriği devreye giriyor. Şebeke elektiriği varken roleye hiç bir şekilde enerji gitmiyor normal şekilde devreyi tamamlıyor. invertör çalıştığında röleye enerji giderek tetikliyor. Şemaya bakınca göreceksiniz zaten. Peki sorun ne ? Tabi ki geçişler... Şebeke elektiriğinden invertöre geçerken aradaki geçiş çok kısa hiç bir sorun olmuyor ama invertör enerjiyi kesti mi roleleri bırakması uzun sürüyor nedeni devredeki 440 uf sanıyorum öyleydi tam aklımda değil ama bu kondansatör yüzünden, bunu takmayayım dedim bu seferde roleler titriyor. Enerji kesilince kondansatördeki enerji harcamam lazım dedim LED takayım dedim bu seferde role stabil çalışmadı devredeki trafo kapalı tip trafo fazla akımı yok bilgiler şu anda aklımda değil 12 volt ama kaç watt bilmiyorum .

Öncelikle sonuna kadar sabırla okuduğunuz için teşekkür ediyorum, sorunları nasıl çöze bilirim yardımlarını bekliyorum

Şeması :

[omercerdik]

kombinasyonlar fazla olmuş.

anladığım kadarıyla

1-akü dolu ===ise== sarjı kes+inverteri devreye koy+şebekeyi kes
2-akü boş  ===ise==sarja başla+inverter devre dışı+şebekeden aktif
3-akü boş  ==ise==şarj akımının inverterin devreye sokmasına  izin verme

[omercerdik]

İlk soru olarak
İkinci sorum ise ; Aküler boş durumda LM3914 yapılan devrede, en altan 3 led yanıyor, bir rüzgar esiyor aküleri şarj edeyim derken o anlık gelen elektrikle aküler dolu gibi gözüktüğünden invertör devreye girmeye çalışıyor Bunu nasıl çözerim ?

Şeması.

ilk sorunu halletmek için ya ledi bir pnp transistörle sürüp daha parlak yanmasını sağlayacaksın böylelikle bd140 daha kararlı çalışacak ya da  bd140 yerine daha hassas bir transistör kullanacaksın.

bir de rölede hatalı  bağlantı var bence ;rölenin şekle göre altta kalan yani inv e giden ortak ucu aküye serbest kalan uçlarından biri invertere diğeri aküyü şarj eden rüzgar jeneratöründen çıkan şarj devresine bağlanmalı ki.akü dolu olduğunda inverere boş olduğunda şarja bağlansın...

[omercerdik]

İkinci sorum ise ; Aküler boş durumda LM3914 yapılan devrede, en altan 3 led yanıyor, bir rüzgar esiyor aküleri şarj edeyim derken o anlık gelen elektrikle aküler dolu gibi gözüktüğünden invertör devreye girmeye çalışıyor Bunu nasıl çözerim ?

biraz değişik bir çözüm olacak ama önce teorik olarak senin akün 12v verecektir (sağlıklı akü max12.6 volt verir) ve akünü de sağlıklı şarj etmek için rüzgar türibinine bağlı şarj devrenin 13.2v-13.5v olması gerekmektedir

çözümüm şu :eğer sen enteğrenin 9 nolu pinindeki jumperle noktasal yanmaya ayarlarsan sonra da

   Rv2 ile max çalışma gerilimin 13.5v yani şarj devrene göre ayarlayıp transistörünü de 11. pine kaydırırsan, 12.15 voltta tarnsistöre bağlı olan led tek başına yanacaktır ama şarj voltajı yani 13.5 volt geldiğinde sönecektir ve bir üstündeki yanacaktır...doğrum mu 
özetle en üsteki led tek yanıyorsa=akü sarj oluyor ve inverter devrede değil,
alttakilerinden biri yanıyorsa=şarj da yok inverter de devre dışı akü de boş,
en üsteki tek yanıyor= şarj var inverter devrede değil

bence oldu ama ustalardan da onay alırsak iyi olur...

[Mr_YAMYAM]

Bilinmesi gerekenler.
1 Normal akülerde boşta okunan gerilim 13.8 ila 14.4V arasındadır. Akü tiplerine göre değişebilir.
2 Akülerin tam yük altında ölçülen minumum gerilimi 11.8V olmalıdır. Daha aşağıda okunuyorsa akü boş demektir.
3 Ölçüm sisteminin amortisman sistemi sağlanmamıştır. (Amortisman, bir değerin okunması esnasındaki küçük salınımlardır) Bunu sağlamak için LM3914 entegresinin 5 nolu bacağı ile ground arasına bir kondansatör konulmalıdır. 10K giriş direnci için takribi 470nF kondansatör konulursa yaklaşık 0.25 saniye amortisman sağlanacaktır.
Bu veriler ışığında hangi gerilim ölçümlerinde ne tür uygulama yapılması gerektiği kullanıcının hesapları ve ölçümleri ile yapılmalıdır.

[omercerdik]

yamyam hocam (isminizi henüz bilmediğim için bu şekilde hitap ediyorum kusura bakmayın)
 teorik olarak bir akünün boştaki gerilim 13.8v tur haklısınız ama bu şarj cihazından ayrılır ayrılmaz ölçersek tam dolu yüksüz akü değeridir. Şarj bitince 13.8V dakikalar içerisinde de 13.15V\'a düşer. Aküyü hiç kullanmasak  bile bundan sonra da gerilim düşecektir çünkü akünün iç direncinde enerji harcanır.yük altındayken ise dolu akünün 12.5V luk gerilimi baz alarak ve eşit aralıklı noktasal vumetre hesabında 12.15V değerinden düşük tüm değerlerde devrenin aküyü sarja geçireceğini hesaplayarak bunları yazmıştım.

amortisman konusunu hiç bilgim yok zamanınız olunca açarsanız sevinirim...

[Mr_YAMYAM]

yamyam hocam (isminizi henüz bilmediğim için bu şekilde hitap ediyorum kusura bakmayın)
 teorik olarak bir akünün boştaki gerilim 13.8v tur haklısınız ama bu şarj cihazından ayrılır ayrılmaz ölçersek tam dolu yüksüz akü değeridir. Şarj bitince 13.8V dakikalar içerisinde de 13.15V\'a düşer. Aküyü hiç kullanmasak  bile bundan sonra da gerilim düşecektir çünkü akünün iç direncinde enerji harcanır.yük altındayken ise dolu akünün 12.5V luk gerilimi baz alarak ve eşit aralıklı noktasal vumetre hesabında 12.15V değerinden düşük tüm değerlerde devrenin aküyü sarja geçireceğini hesaplayarak bunları yazmıştım.

amortisman konusunu hiç bilgim yok zamanınız olunca açarsanız sevinirim...

Çoğu forum sakinleri beni YAMYAM olarak bilmektedirler. Sizler de YAMYAM diyebilirsiniz.
AMORTISMAN:
Bir ölçü aleti ölçmesi gereken bir değere ulaşırken veya ulaştığı andaki değerin gösterge tarafından bir atalet veya benzeri durumlar ile önce bir anlık fazla göstermesi sonra biraz daha az bir değere inmesi, yani ölçülen değer etrafında kısa salınımlar yapması demektir.
LM3914 te bir çeşit ölçü aleti olduğuna göre ölçülen bir değerin en az 3 nokta arasında oynamalar göstermesi olasıdır.
ÖRNEK:
13.5V olan tam bir gerilim ölçüldüğünde bu değeri gösteren LEDin bir önceki ya da bir sonraki LEDler arasında oynama yapması kesinlikle kaçınılmazdır.
Bunun önüne geçilmesi için yapılan uygulamaya AMORTİSMAN (geciktirici uygulama) denilmektedir. Aslında bu, ölçüm skalalarındaki bir tür oynaklığın abzorve edilmesi olayıdır.

Akülerin kaç volt olması burada çok önem taşımamaktadır.
Belli başlı akü tiplerine göre bu değer biraz farklılık gösterebilmektedir.
Sonuçta kullanıcı arkadaşımız, akülerini tam dolu iken ölçmeli ve yükteki davranışlarını bilmelidir.
Tam dolu olarak görülen bir akü boşta 13.5V gösteriyor ama yüke bindiğinde 12V un altına iniyorsa, ya o akü ölüdür, ya da mevcut yük akımını karşılayamıyordur.

[musa-90]

biraz değişik bir çözüm olacak ama önce teorik olarak senin akün 12v verecektir (sağlıklı akü max12.6 volt verir) ve akünü de sağlıklı şarj etmek için rüzgar türibinine bağlı şarj devrenin 13.2v-13.5v olması gerekmektedir

çözümüm şu :eğer sen enteğrenin 9 nolu pinindeki jumperle noktasal yanmaya ayarlarsan sonra da

   Rv2 ile max çalışma gerilimin 13.5v yani şarj devrene göre ayarlayıp transistörünü de 11. pine kaydırırsan, 12.15 voltta tarnsistöre bağlı olan led tek başına yanacaktır ama şarj voltajı yani 13.5 volt geldiğinde sönecektir ve bir üstündeki yanacaktır...doğrum mu 
özetle en üsteki led tek yanıyorsa=akü sarj oluyor ve inverter devrede değil,
alttakilerinden biri yanıyorsa=şarj da yok inverter de devre dışı akü de boş,
en üsteki tek yanıyor= şarj var inverter devrede değil

bence oldu ama ustalardan da onay alırsak iyi olur...

Aklına sağlık hocam buda güzel bir öneri ama bu olay daha verimsiz olur çünkü rüzgar sürekli sabit değil rüzgar bir esiyor bir hızı düşüyor yani en üsteki led bir yanıyor bir sönüyor. Senin bu mantık yürüttüğün sistemde de invertör zırt pırt devreye girip çıkacak sürekli bu daha verimsiz gibi geldi bana

[musa-90]

Bilinmesi gerekenler.
1 Normal akülerde boşta okunan gerilim 13.8 ila 14.4V arasındadır. Akü tiplerine göre değişebilir.
2 Akülerin tam yük altında ölçülen minumum gerilimi 11.8V olmalıdır. Daha aşağıda okunuyorsa akü boş demektir.
3 Ölçüm sisteminin amortisman sistemi sağlanmamıştır. (Amortisman, bir değerin okunması esnasındaki küçük salınımlardır) Bunu sağlamak için LM3914 entegresinin 5 nolu bacağı ile ground arasına bir kondansatör konulmalıdır. 10K giriş direnci için takribi 470nF kondansatör konulursa yaklaşık 0.25 saniye amortisman sağlanacaktır.
Bu veriler ışığında hangi gerilim ölçümlerinde ne tür uygulama yapılması gerektiği kullanıcının hesapları ve ölçümleri ile yapılmalıdır.

Evet hocam bu olabilir kondansatör sayesinde geçişler yumuşayacak role ikilemde kalmayacak tabi ya:) ama rüzgar hızı artığında akülerin dolu gibi gözükme sorununa ne diyorsun peki ? Pazar günü deniyecem bu kondansatör işini...

[Mr_YAMYAM]

Evet hocam bu olabilir kondansatör sayesinde geçişler yumuşayacak role ikilemde kalmayacak tabi ya:) ama rüzgar hızı artığında akülerin dolu gibi gözükme sorununa ne diyorsun peki ? Pazar günü deniyecem bu kondansatör işini...

Yukarda belirtmiştim.
Bir akü gerilimi 13.8 civarı tam doludur.
11.8 ise artık o akü boşalmıştır. Bu değerler hemen hemen kabul görmüş değerlerdir. Akü tiplerine göre farklılık gösterse de dayanağımız bu değerler olmalıdır.
Bu durumda ilk hesaplamamız gereken nokta akünün güç katsayısıdır. Bu aküden çekilen toplam güç (invertör) ne kadardır.
Bazı akülerde şöyle bir ibare bulunmaktadır.
100 A/h  720A Bu bir örnektir.
Bu demektir ki normal kullanım koşullarında bu akü 100A lik akımı bir saat boyunca sağlayabilmektedir. Ancak aküden çok kısa süreli 720 A çekilebilmektedir. 720A çekildiği anda akü voltajı 12V un çok altına inebilir. Bu sorun teşkil etmez. Uzun süreli 720A çekilirse akü ısınır ve yanar. (Örneği arabalarda MARŞ MOTORU)
İşte bu örnekteki gibi bağlı olan aküden çekilen güç normal kullanım koşullarında akü voltajını çok aşağılara düşürüyorsa;
Ya akü ölüdür.
Ya da akünün gücü yetmiyordur.
Eğer bu sistemdeki akü invertöre bağlandığında gerilimi 12.5 veya üzerinde kalıyorsa o zaman herşey normal olup, devreyi bu koşullara göre kurmalısınız.
İLAVE NOT:
Rüzgar hızı arttığında jeneratörün gerilimi de artacaktır. Aküye parelel olan rüzgar jeneratörünün akü gerilimini yükseltmesinden daha normal bir şey olamaz. Tam yük altında jeneratörün akım katsayısı doğrultusunda gerilim yükselmesi olacaktır.
Bu olayı engellemenin tek yolu GERİLİM REGÜLATÖRLERİ kullanmaktır. Bu sayede aküye giren gerilim belli sınırlarda tutulacaktır.

[omercerdik]

Aklına sağlık hocam buda güzel bir öneri ama bu olay daha verimsiz olur çünkü rüzgar sürekli sabit değil rüzgar bir esiyor bir hızı düşüyor yani en üsteki led bir yanıyor bir sönüyor. Senin bu mantık yürüttüğün sistemde de invertör zırt pırt devreye girip çıkacak sürekli bu daha verimsiz gibi geldi bana

ama kardeşim o sorunu röle bağlantısını değiştirerek çözmüştüm ben

bir de rölede hatalı  bağlantı var bence ;rölenin şekle göre altta kalan yani inv e giden ortak ucu aküye serbest kalan uçlarından biri invertere diğeri aküyü şarj eden rüzgar jeneratöründen çıkan şarj devresine bağlanmalı ki.akü dolu olduğunda inverere boş olduğunda şarja bağlansın...

bu bağlantı şeklinde akü dolu olunca  şarj devrede olmayacak zaten,  (hatta aslında o sırada eğer ruzgar jenarotürüyle uğraşıyorsanız biliyorsunuzdur jenaratörün boştayken yüke bağlı olması gereklidir)
ve boş olunca da sadece sarj devreye gireceğinden ve devreye 13.5 volt geleceğinden sarj süresince durum değişmeyecektir ha diyelimki ruzgar azaldı ve üsteki led bir yanıp bir söndü eğer akü dolu ise zaten sarj kesilecek ve inv devreye gircektir ve öyle kalacaktır ama boş ise zaten röle konumu asla değişmeyecektir ve hala şarjda kalacaktır... ama bu kuralın doğru olması için kesinlikle şarjın 13.5v regüle olması gereklidir ki doğru şarj gerilimi de budur ...(ve tabi ki akünüzün AH göre akımı sınırlandırılmış bir sarj devresi olmalıdır)...