İyon (Ozon) Jeneratörü Nedir? Nasıl Çalışır? Niye?

[seron]

Ozon jeneratörü ya da iyon jeneratörü diye bilinen aletler eskiden beri kullanılmaktadır. Amacı, ortamdaki aşırı hava kirliliğini önlemektir. Daha doğrusu ortamda bulunan allerjik, fungal, viral, ve mikroskobik diğer bütün zararlı etmenleri pasif hale getimeye çalışır. Tozların ağırlaşarak odanın tabanına çökmesini sağlar. Havadaki mikropların birçoğunu öldürerek, ya da pasifleştirerek zararsız hale getirir. Salt iyon jeneratörü olarak ayrı, ya da klima gibi cihazlara monte edilerek piyasaya sürülürler. Ev için, otomobil için, laboratuvar gibi ortamlar için vb olmak üzere özelleştirilmiş çeşitleri vardır. İnternet üzerinden bunlara ulaşmak mümkün.

Nasıl Çalışır?

Cihaz, basit bir gerilim katlayıcı devresinden oluşmaktadır. Bir gurup kondansatör ve bir gurup da diyot, birbirlerine kendilerine uygulanan alternatif akımı kiloVoltlar seviyesine yükseltecek şekilde bağlanmıştır. Girişe AC uygulandığında, gerilim her diyot ve kondansatör aşamasında katlanarak artar, ve nihayet çıkışta birkaç kiloVolt gerilim oluşur. Gerilimin bu kadar büyümesi, çıkışı teşkil eden telin ucundan havaya elektrik kıvılcımları yayılmasını sağlar. Bu elektrik kıvılcımları havadaki oksijen molekülleri ile temasa geçerek elektron almalarına neden olur. Ayrıca diğer atomların ve havadaki maddelerin de elektriksel yük değerleri değişir.

Bir atoma elektron verirseniz, o atom "eksi değerlik" kazanır. Eğer elektron alırsanız, o atom "artı değerlik" kazanır. Her iki şekilde de değişikliğe uğramış; nötr halindeki durumu değiştirilmiş, yörüngelerine müdahale edilmiş atoma, "iyon" denir.

Bir atom elektron aldıysa, elektronların "eksi karakterli" olması nedeniyle negatif iyon diye adlandırılır. Şayet elektron verdiyse, yörüngelerindeki eksi karakterli elektronların sayısı, çekirdeğindeki artı değerli proton sayısının altına düştüğünden, o atom artık pozitif iyon olur.

Ozon jeneratörleri, havadaki oksijen moleküllerinin elektriksel dengesini bozarak birbirlerine bağlanmalarını sağlar. Üç adet oksijen birleştiğinde O³ yani ozon gazını teşkil eder. Bu gaz, birçok mikroorganizmanın ölmesine neden olacak şekilde zehirlidir. Ayrıca ortamdaki havanın elektriksel karakterinin değişmesi, ortamda allerjik reaksiyonlara neden olabilecek toz gibi; solunum yolu enfeksiyonlarına neden olabilecek streptokok bakteriler gibi, mantar enfeksiyonlarına neden olabilecek fungal canlıların ölmesine ya da zayıflamalarına neden olabilir. Bunları bilimsel kaynaklara ulaşamadan yazıyorum; zira internette ciddi bir bilgi kirliliği var ve google akademik bile tatmin edici bilgi içermiyor.

Şayet yukarıda anlatılan bilgiler doğru ve kesin ise, ozon jeneratörleri dikkatli kullanmak şartıyla sağlık açısından faydalı olabilir. Özellikle avrupa ülkelerinde de umumi helalar, otel odaları vb birçok yerde kullanıldığını gözönünde bulundurursak, bunun bir bilim sahtekarlığı olma ihtimali düşük görünüyor.

Nasıl Yapılır?

Şurada nasıl yapılacağına dair bilgiler var:

https://antrak.org.tr/blog/projeler/negatif-iyon-jeneratoru/

Burada bu cihazı arabada kullanmak için basit bir inverter var:

https://antrak.org.tr/genel/negatif-iyon-jeneratoru-2/

Burada, bir ingilizin sağdan solda bulup söktüğü ve adım adım anlattığı onlarca altın gibi video var:

https://elektronikprojeler.com/index.php/topic,8568.msg77648.html#msg77648



Son olarak; iyon jeneratörü de dediğimiz ozon jeneratörü / Hava temizleme cihazı adı her neyse; bu cihazı kapalı bir ortamda uzun süre çalıştırdığınızda sık sık odayı havalandırın deniyor. Ortamda biriken ozon gazının zararlarının da bulunduğu belirtilmiş birçok kaynakta. Yani faydası olmasının yanında zararları da var. Özellikle solunum yollarında tahrişe neden olabiliyormuş. Ayrıca astımlı kişiler dikkatli olsunlar deniyor. Gerçi asitli PCB baskısı yapanlar bu uyarıya totolarıyla güleceklerdir ama biz yine de ikaz edelim, niye demedin demesinler.

Özellikle şu corona belasının hayatımızda neden olduğu bir sürü problemle yaşarken, kim bilir, bel ki de coronavirüsler üzerinde de öldürücü etkisi olduğunu keşfedip fayda bulabiliriz...

Faydalı başka şeyler de bulursam not eklerim. Şimdilik bu kadar.

[seron]

Önemli olduğu için flood olarak eliyorum.

Bir tıbbi araştırma PDF'sinde yapılan bir araştırmanın neticesi şu şekilde aktarılmış:

"Bulgular
Agar plaklara ekimi yapılan tüm bakteriler ozon gazına duyarlı olup, maruziyet sonrasında görülen koloni sayılarındaki azalmalar istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p< 0.001). Hem gram-negatif hem de gram-pozitif bakterilerin tüm konsantrasyonlarında, ozon uygulamasının özellikle ilk 10 dakika içerisinde önemli bir sayısal düşüşe neden olduğu ve daha sonra bakteriyel konsantrasyona bağlı olarak zamanla bakteri sayılarındaki bu düşüşün devam ettiği görülmüştür (Şekil 1). Özellikle 1.5 x 108 cfu/mL konsantrasyonunda ilk 10 dakika içinde yaklaşık 1 logaritmalık düşüş görülmüş, ancak devam eden maruziyet süreleri içerisinde aynı hızda düşüş gözlenmemiştir. Gram-pozitif bakterilerde 10. dakikanın ardından çok daha yavaş bir azalma gözlenmiş, özellikle yüksek konsantrasyonların dördüncü saatin sonunda bile tamamen inhibe olmadığı görülmüştür (Şekil 1). Gram-negatif bakterilerin ozona daha duyarlı olduğu ve en geç ikinci saatin sonunda tüm konsantrasyonlarda bakteri sayılarının sıfırlandığı görülmüştür. Gram negatif bakteriler arasında ise genel olarak E. coli'nin diğer bakterilere göre ozon gazına nispeten daha duyarlı olduğu görülmüştür (Şekil 1).
Fosfat tamponu içerisindeki bakteri süspansiyonlarının ozonlanması testlerinde; ozonun sudaki
etkinliğinin agar plak yüzeyi uygulamalarına kıyasla çok daha etkili olduğu görülmüştür. Sıvı ortamda ozon gazı uygulandığında özellikle 1.5 x 105
cfu/mL ve daha düşük konsantrasyonlarda ortalama yarım saat içerisinde bakterilerin tamamen
inhibe edilebildiği görülmüştür. Daha yüksek konsantrasyonlarda ise sıvı ortamda uygulanan ozon
gazı ile yaklaşık bir saat daha erken tam inhibisyon sağlanabildiği gözlenmiştir (Şekil 1).
E. coli ve S. aureus üzerinde yapılan ozon
gazı konsantrasyon testlerinde; beklenildiği gibi
ozon konsantrasyonundaki artışa paralel olarak
çok daha güçlü bakteriyel inhibisyon sağlandığı
gözlenmiştir. İlk 10 dakika içerisinde yaklaşık 2
logaritmalık bir düşüşle yine en hızlı inhibisyon
E. coli'de görülmüş ve ozon konsantrasyonundaki
artışa paralel olarak 40 dakikalık uygulama sonunda bakteri sayısı tamamen sıfırlanmıştır (Şekil 1).
S. aureus'da yine benzer şekilde ozon konsantrasyonunun arttırılmasıyla birlikte daha hızlı bir
azalma olduğu göstermiş ve üçüncü saatte bakteri
sayısının sıfırlandığı gözlenmiştir.
Fosfat tamponu içerisinde 1.5 x 108 cfu/mL
konsantrasyonunda hazırlanan bakteri süspansiyonları bir saat boyunca ozon gazına maruz bırakılmış ve bu süspansiyonlardan ozonlama öncesi ve
sonrasında Gram boyamalar yapılarak mikroskop
altında incelenmiştir. Gram boyama incelemelerinde genel olarak tüm bakterilerin ozonlama sonrası
yoğunluklarının azaldığı ve özellikle gram-negatif bakterilerin ozonlama sonrası preparatlarında
bakteri hücrelerinin ayırt edilemediği, daha çok
bakteri kalıntılarına benzer artefaktlar olduğu görülmüştür. S. aureus'un ozonlama sonrasında yapılan Gram boyama preparatında ise gram-negatif
olarak boyanmış olduğu dikkat çekmiştir."