İmkansız Şarj: Çinko Karbon/Alkalin Pillerin Şarjı - Makale

[seron]

Birçoğumuz çinko karbon pilleri az daha idare etsin diye şarj etmeye kalkışmıştır herhalde. Fakat şarj girişimleri genellikle başarısızlıkla sonuçlanıyor.

Peki ama neden?

Şarj olmayan piller gerçekten şarj olmazlar mı?

Neden şarj olmazlar?

Belli bir şarj tekniği var mı?

Sakıncaları var mı, neler?

Uğraşmaya değer mi?

Bu konuya ekleyeceğim makale, Electronics Word dergisinin Nisan 1998 sayısına aittir.  İçerikte istemeyeceğiniz kadar bilgi mevcut. Hatta içerisinde bir de şarj cihazı devresi paylaşılmış.

Makaleyi Google ile çevirterek hataların üzerinden geçtim. Bazı düzgün çevrilmeyen yerleri düzelttim. Yabancı bazı terimlere açıklama ekledim. Bir iki ufak hata varsa da sorun değil, yazının bütününe zarar vermiyor. Eğlendireceğini umuyorum. Benim çok hoşuma gitti.

Paylaşımı görebilmek için giriş yapmalısınız.

[i3uz]

Birçoğumuz çinko karbon pilleri az daha idare etsin diye şarj etmeye kalkışmıştır herhalde. Fakat şarj girişimleri genellikle başarısızlıkla sonuçlanıyor.

Peki ama neden?

Şarj olmayan piller gerçekten şarj olmazlar mı?

Neden şarj olmazlar?

Belli bir şarj tekniği var mı?

Sakıncaları var mı, neler?

Uğraşmaya değer mi?

Bu konuya ekleyeceğim makale, Electronics Word dergisinin Nisan 1998 sayısına aittir.  İçerikte istemeyeceğiniz kadar bilgi mevcut. Hatta içerisinde bir de şarj cihazı devresi paylaşılmış.

Makaleyi Google ile çevirterek hataların üzerinden geçtim. Bazı düzgün çevrilmeyen yerleri düzelttim. Yabancı bazı terimlere açıklama ekledim. Bir iki ufak hata varsa da sorun değil, yazının bütününe zarar vermiyor. Eğlendireceğini umuyorum. Benim çok hoşuma gitti.

Paylaşımı görebilmek için giriş yapmalısınız.

Makale çok güzel ilgimi cekti. hic denemeler yaptinmi? Merak ettim dogrusu.

[seron]

Makale çok güzel ilgimi cekti. hic denemeler yaptinmi? Merak ettim dogrusu.

Açıkçası ben çocukluğumdan beridir denemeler yapıyordum.
İlk volkmenim olduğunda orta-3. sınıftaydım. Pil çok pahalıydı ve harçlığımdan ayıramıyordum. 2 adet kalem pil, 1998'li yıllar gibi kriz yıllarında bir evin ocağını söndürmeye yeterliydi. Walkman da adi çok pil sömüren bir walkman idi. Bu da beni pilleri şarj etme denemelerine zorluyordu.

Elimdeki 9Volt adaptör ile yaptığım şarj denemeleri, elimdeki bitik pillerin ısınmasına, akıtmasına, yellenme sesi gibi ses çıkararak sızdırmasına neden oldu. İshal gibi

Daha sonra aynı yıllarda elime ayarlı adaptörlerden geçti. Hani rotary swiç ile voltajı değişenlerden bilirsin. Bunu kullanarak 3V ile denemelerim sürse de,  bağlantılar doğru olmasına rağmen pil dolacağı yerde bitiyor, yine ishal olarak hakkın rahmetine kavuşuyordu.

O yıllarda elektroniğin E'sinden anlamadığım için, araya seri direnç atmak nedir, darbe nedir sinüsoidal nedir bilmiyordum. Bu nedenle pile direkt bağlama denemelerim hep pilin mahvı ile sonuçlandı.

Birkaç yıl sonra volt ve amper kavramlarını daha iyi anlamıştım. Üstelik elime son derece pahalı fiyatla satılan Nikel-Kadmiyum 600mAh MİCRON marka japon malı bir çift satıl aldım.  Önceki testlerimden ders aldığımdan bir şekilde akımı boğmam gerektiğini anlamıştım.
Elimdeki çıkma parça sayısı az olduğundan uygun direncim yoktu. Çıkış değerini hatırlamadığım, bir teypten çıkma Üç uçlu trafonun ucunu tam dalga doğrulttum. Çıkışa, bir trafodan edindiğim yumuşak demir üzerine yine çıkma bobin teli sararak bir direnç(aslında şok bobini) elde ettim. Bu direncin değeri 85Ohm civarındaydı. Bununla önce çinko-karbon pillerimi ve alkalin pillerimi şarj ederek başarılı oldum. Walkmanım ise bozulmuş yerine yenisi gelmişti. İçerisinden adaptör takma yerini Pil ile birleştirdim lehimle. Hani adaptörü takınca pil ile irtibatı kesiyor ya, o irtibatı kesmemesini sağladım ki hem adaptör ceryanı hem pil birleşsin.

Ardından bu yaptığım şarj cihazının çıkışına soket takarak walkmanıma taktım. Sonradan aldığım MİCRON pilleri de walkmana takınca, birkaç saat sonra başarılı şekilde şarj olduklarını gördüm.

Takip eden yıllar boyunca hep şarjlı pil kullandığım için bakkal pillerini şarj etmez oldum.

Çok uzun zaman sonra elimdeki şarjlı piller bir şekilde öldüler. Ben de bu işleri bıraktım. Bundan 4-5 sene evvel bu konuyu araştırırken, yalnız olmadığımı farkettim. Bu makaleyi buldum. Şimdi nerden indirdiğimi bilemiyorum. Fakat dikkatimi çeken şey, makale içindeki darbeli şarj tekniğinin aslında ATABA marka otomatik kesmeli olmayan şarj adaptörlerinde kullanılması idi. Ben bir pil dolduracağım zaman, tam dalga doğrultur, seri dirençle pile veririrm. Ama aslında yanlışmış. Bir ataba veya benzer kesmesiz adaptörü alıp içine bakarsan, son derece basit bir devre görürsün: Trafodan bir diyot çekmiştir, seri şekilde bir de direnç, ---> yallah pilin artısına. Ben bunu önceden firmanın 4 tane diyodun masrafından kaçma çabasına bağlıyordum ama bu makaleyi gördükten sonra aslında yanıldığımı anladım. Firma, darbeli şarj ile pili patlatmadan çatlatmadan pil şarjı yaptırıyor...

Bri iki yıl evvel hatırlarsan iki adet 555 ile darbeli şarj cihazı yapmaya çalışıyordum senle sohbet etmiştik. Maalesef kimse ilgilenmediği için bredborda kurduğum o devreyi bozmuştum. Devre şemasını ise bulamadım. Ama ne uğraştırmıştı ***venk. Ben acemi olduğumdan zor yapmıştım... Onu bozmasaydım bak haklıymışım.

[ozgurece]

Değerli Forum arkadaşım @Seron ; ilginç bir paylaşım yapmış ve düşüncelerini paylaşmışsın. Bende konuya küçük bir katkı yaparak kullandığım - 1 çok kötü, 2- kötü, 3- orta seviye şarj cihzların mainboard resimlerini paylaşıyorum. D4 cihazı aldığım gün içini açıp incelemiştim. Onun resim tarihleri  sekizinci aydan. :-)
Çok kötü olan senin tabirinle 2-3 diyot miyot :-) çakma birkaç direnç pilin + uç bağlantısı yapılmış.
-1-


-2-




-3-

[seron]

Konuya tek beğeni geldi o da özgüreceden.  Ben bir konuyu beğensinler diye paylaşmıyorum zaten çocuk değilim yaşım 36ya dayandı. Ama ortada genel ilgi alanı dışında bile olsa bir paylaşım var yani. Genellikle ölü forumlarda bu durum maalesef böyle. Ortaya çıktık şarkı söyledik ses kötü bile olsa kibarlıktan alkışlarsın demi? Neyse.

Özgür o paylaştığın hiçbir cihaz kötü değil. Hepsi baştan sona son derece uygun cihazlar. İlk baştaki cihaz yukarıda da bahsettiğim darbeli akım tekniğini kullanıyor. Yani AC'yi tam doğrultmamış, yarım dalga ile bir seri direnç akım sınırlamış pile vermiş. Makaleye bakarsak son derece sağlıklı bir şarj akımı sunuyormuş. Ben de o cihazları çakma sanıyordum ama değilmiş işte. Bu cihazın tek eksisi pil dolunca akımı kesmemesi ve şarj akımını baştan sona otomatik ayarlamaması.

Diğer cihazlara gelince ikinci cihazda da darbeli akım üreten ve şarjı da baştan sona denetleyen bir devre. Kullanılan parçalara bakıldığında adamlar göz doldurmak için fazla parça koymamış. O devreler pilin an be an doldukça şarj amperini ayarlıyor, pil bitince de şarjı kesip sana haber veriyor.

Üçüncü devrede kusura bakma ama iyice abartılmış, dünya kaynakları boşa harcanmış, eşeğin gö*üne karbuz kabuğu kaçırılmış, gözüne. Ful dijital özelliklerle kontrol edilen o şarj devresinde muhtemelen takılan pilin ölü olup olmadığı bile denetleniyordur. Hatta tahminim o ki SIFIRLAMA(DERİN DEŞARJ) bile vardır. Bu tip cihazlar tam denetimli olup, "Smart Charger" sınıfının en akıllı şarj cihazlarıdır. Bunların bir alt sınıfı "Delta-V" şarj cihazı olarak biliniyor yani bir önceki tam denetimli cihaz. Adamlar Delta-V teknolojisini de aşmışlar full programlısını yapmışlar. Üstelik besleme gücünü SMPS kaynağından almış ve ağır ve büyük sac trafodan kurtulmuş.

Valla iyisin dostum. Gelir durumun iyi herhalde ne zaman bir paylaşım yapsan piyasadaki her cihazdan pahalı-ucuz var elinde. Biz garibanız anca olanla yetiniyoruz valla

[i3uz]

Açıkçası ben çocukluğumdan beridir denemeler yapıyordum.
İlk volkmenim olduğunda orta-3. sınıftaydım. Pil çok pahalıydı ve harçlığımdan ayıramıyordum. 2 adet kalem pil, 1998'li yıllar gibi kriz yıllarında bir evin ocağını söndürmeye yeterliydi. Walkman da adi çok pil sömüren bir walkman idi. Bu da beni pilleri şarj etme denemelerine zorluyordu.

Elimdeki 9Volt adaptör ile yaptığım şarj denemeleri, elimdeki bitik pillerin ısınmasına, akıtmasına, yellenme sesi gibi ses çıkararak sızdırmasına neden oldu. İshal gibi

Daha sonra aynı yıllarda elime ayarlı adaptörlerden geçti. Hani rotary swiç ile voltajı değişenlerden bilirsin. Bunu kullanarak 3V ile denemelerim sürse de,  bağlantılar doğru olmasına rağmen pil dolacağı yerde bitiyor, yine ishal olarak hakkın rahmetine kavuşuyordu.

O yıllarda elektroniğin E'sinden anlamadığım için, araya seri direnç atmak nedir, darbe nedir sinüsoidal nedir bilmiyordum. Bu nedenle pile direkt bağlama denemelerim hep pilin mahvı ile sonuçlandı.

Birkaç yıl sonra volt ve amper kavramlarını daha iyi anlamıştım. Üstelik elime son derece pahalı fiyatla satılan Nikel-Kadmiyum 600mAh MİCRON marka japon malı bir çift satıl aldım.  Önceki testlerimden ders aldığımdan bir şekilde akımı boğmam gerektiğini anlamıştım.
Elimdeki çıkma parça sayısı az olduğundan uygun direncim yoktu. Çıkış değerini hatırlamadığım, bir teypten çıkma Üç uçlu trafonun ucunu tam dalga doğrulttum. Çıkışa, bir trafodan edindiğim yumuşak demir üzerine yine çıkma bobin teli sararak bir direnç(aslında şok bobini) elde ettim. Bu direncin değeri 85Ohm civarındaydı. Bununla önce çinko-karbon pillerimi ve alkalin pillerimi şarj ederek başarılı oldum. Walkmanım ise bozulmuş yerine yenisi gelmişti. İçerisinden adaptör takma yerini Pil ile birleştirdim lehimle. Hani adaptörü takınca pil ile irtibatı kesiyor ya, o irtibatı kesmemesini sağladım ki hem adaptör ceryanı hem pil birleşsin.

Ardından bu yaptığım şarj cihazının çıkışına soket takarak walkmanıma taktım. Sonradan aldığım MİCRON pilleri de walkmana takınca, birkaç saat sonra başarılı şekilde şarj olduklarını gördüm.

Takip eden yıllar boyunca hep şarjlı pil kullandığım için bakkal pillerini şarj etmez oldum.

Çok uzun zaman sonra elimdeki şarjlı piller bir şekilde öldüler. Ben de bu işleri bıraktım. Bundan 4-5 sene evvel bu konuyu araştırırken, yalnız olmadığımı farkettim. Bu makaleyi buldum. Şimdi nerden indirdiğimi bilemiyorum. Fakat dikkatimi çeken şey, makale içindeki darbeli şarj tekniğinin aslında ATABA marka otomatik kesmeli olmayan şarj adaptörlerinde kullanılması idi. Ben bir pil dolduracağım zaman, tam dalga doğrultur, seri dirençle pile veririrm. Ama aslında yanlışmış. Bir ataba veya benzer kesmesiz adaptörü alıp içine bakarsan, son derece basit bir devre görürsün: Trafodan bir diyot çekmiştir, seri şekilde bir de direnç, ---> yallah pilin artısına. Ben bunu önceden firmanın 4 tane diyodun masrafından kaçma çabasına bağlıyordum ama bu makaleyi gördükten sonra aslında yanıldığımı anladım. Firma, darbeli şarj ile pili patlatmadan çatlatmadan pil şarjı yaptırıyor...

Bri iki yıl evvel hatırlarsan iki adet 555 ile darbeli şarj cihazı yapmaya çalışıyordum senle sohbet etmiştik. Maalesef kimse ilgilenmediği için bredborda kurduğum o devreyi bozmuştum. Devre şemasını ise bulamadım. Ama ne uğraştırmıştı ***venk. Ben acemi olduğumdan zor yapmıştım... Onu bozmasaydım bak haklıymışım.

Hatirlar gibiyim. Sarj teknikleri ile ilgiliydi sanirim. Darbeli teknik konusundaydi. Bende yeni sistem cikana kadar eskisi dogrudur. Diye bisey dedim. Dunyada bu sarj teknikleri simdi çok dahada popüler. Makalede beni ceken. Bu darbe frekansinda acaba daha etkilimi oldu. Cunku dogru akimda belki pil nefes alamayip isiya boguluyordur diye dusunup, pili bir sekilde ters kose yapip sarj mi ediyor. Diye bir mantık geldi. Ama bende cok kurcaladigim konudur, sarj konusu. Darbeli akim düz akimin önüne gecemiyor. Sadece ısıyı engellemek icin darbeli akıma bas vurulmus. Transistor ve mosfet surucu yöntemindede bu boyle. Yoksa pilleri soguttugumuzda duz akimla 5 dkada lityum pili sarj edebiliyoruz. Dolasiyla ısı ve sarj suresi  bir secenek haline geliyor.

[seron]

Tesadüfe bak ben girmeden 10dk falan önce yorum yapmışsın.

Hayır bahsettiğin gibi değil. Pili ters köşe yapmıyorsun, ya da aşırı ısı değil burada sorun.

Makalede çok önemli bir durumun altı çiziliyor. Diyor ki

"kaplama endüstrisinde 'pcr' tekniği ile yani düşük frekans, tersli düzlü dirty-dc ugulanıyor ve daha iyi sonuç alınıyor.  Şayet temiz doğru akım kullanılırsa, kaplama yapılan metalin yüzeyinde süngerimsi tırtırlı bir yüzey oluşuyor(nasıl bir şey olduğunu hayal edebiliyorum). Eğer bu süngerimsi yüzey pilin içerisinde oluşursa, pilin içinde sıkışma meydana geliyor ve pili patlatıp sızdırıyor. "

Dikkat edersen korozyona uğramış-bitmiş-eski adi bimilyoncu pilleri beton gibi serttir. Benim temiz DC ile şarj etmeye çalıştığım pillerde bu çok oluyordu. Panasonic gibi dışı çelik kaplı pillerde bu durumu göremezsin. Zaten ne hikmetse onları şarj edemiyorsun o ayrı. Nasıl bir teknoloji kullanmışlarsa şarj olanaksız onlarda. Şarj et koy kenara, saatler sonra yine voltajın düştüğünü görürsün(mahsus öyle üretiyorlar )

Yine ilginç bir bilgi, her ne kadar sızdırma riskleri yüksek olsa da, adi bimilyonucu pillerinin kullanım süresi panasonic gibi çelik kaplı pillerden daha uzundur. İç dirençleri de daha düşüktür. Nedenini bilemiyorum. Artı, bir bimilyoncu pilini bir kez 3-5 dakika kullan, koy kenara, 20 gün sonra kullanmaya devam edersin. Ancak çelik kaplı panasonic cinsinden pilleri aç ambalajını, bir kez 3-5 dakika kullan, koy kenara, 20 gün sonra kullanamazsın. Ölçtüğün zaman SIFIR VOLTU gösterir.

Bu ilginç bilgiler herkese lazım.

Dur dahası var...

Bugün BİM gibi marketlerde Alkaline pil satılıyor. Bu piller adi mi? HAYIR. Duracell gibi kalite pilleri baz alırsan FİYAT-PERFORMANS açısından son derece iyi pillerdir. Hele ki kirli akımla şarj ederek kullanırsan ciddi ciddi ekonomi yapıyorsun. Fakat 3-5 şarjdan sonra mutlaka poşete bağlayıp geridönüşüm kutularına atmalısın. (patlama garantisi var). Patlamış sızdırmış da olsa içindeki manganez olsun, çinko olsun kıymetli mineraller bunlar.

Pilin ters köşe konusuna gelince, devamlı temiz bir DC verdiğin zaman pil yüzeyinde kalıcı kaplamalara neden oluyorsun. Oluşan süngerimsi tabakanın sıkışmaya neden olmasını boşver, oluşan istenmeyen kaplama iletimi zorlaştırıyor. Artı, bir pilin kullanım dışı olma nedeni, çinko elektrotun korozyona uğrayarak işini yapamayacak kadar mahvolmasıdır. Bu nedenle çinko karbon pilleri şarjlı pil gibi uzun süre kullanamıyorsun. Ama birkaç kez daha kullanarak, daha az pil satın almış, doğaya yardım etmiş oluyorsun.

Bir çinko karbon pil ile alkalin pil arasında yapı olarak tam birbirinin zıddı bir mimari vardır. Dur çizeyim...

[seron]

Aşağıdaki resimde şarj olamaz (non-rechargeable) market pillerini görmektesiniz:

[attach type=image]12925[/attach]

[i3uz]

Aşağıdaki resimde şarj olamaz (non-rechargeable) market pillerini görmektesiniz:

[attach type=image]12925[/attach]

Isı olayi  sarj edebilen piller icin demistim. Sarj olmayan piller uzerinde acikcasi. Sarj etmeyin ibaresi var diye hic denemedim. Çünkü icindeki sıvı bitigi icin onu yerine koymadan bir işe yaramaz dedim. Ama sıkıştırma teknigi neden ise yariyor. Diye Onu ogrenmek icin söktüm. Duresell ve cin malli pilin farkini kaplama teknigi oldugunu anlamistim. Cinmallarinda senin dedigin gibi beklettiginde icindeki sivi yavas yavas toplasıyor dolasiyla tekrar çalışıyor. Ama duresellde sıvının toplu halde durması icin bir yapi olusturmuslar boylelikle icindeki sivi azaltikca basinc biten sivinin yerini aliyor. Her daim birlikte duruyorlar. Böylelikle bittimi bitiyor.  Acaba senin teknik işe yararsa farklı biseyler daha var dedim.

[seron]

Sıvı konusunu bilmiyorum. Bildiğim kadarıyla sızdırmaz pillerde şarjlı piller gibi hava tahliye ventileri yok. Dolayısıyla sıvı kaybı olacağına pek anlam veremiyorum

Pitik pilleri ısırarak ya da ezerek biraz daha çalıştırabilme durumu da, manganezli tarafın en dış yüzeyinde çinko katmana değen yer ile manganez tabakası arasında yalıtkan madde oluşmakta(eski kaynaklar su H2O diyor). Yukarıda bahsettim kaplama oluşuyor. Sen pili ezince çinko katmanı alt taraftaki madde oluşmamış yerlere doğru temas ettiriyorsun. Bu da pili bir süre daha idare ettiriyor ama çok kısa süre.

----

Neyse ben bu konuda bir iki örnek devre çizdim. İtiaz eden olmazsa bunları devre kartına basıma hazır halde çizmek istiyorum. Basit zaten bişeyleri yok.

[attach type=image]12927[/attach]

Resimde görmüş olduğunuz devre son derece ucuz ve basittir. Gıytırık zındırıgıççık devredir. Tehlikelidir. Çoluğa çocuğa verilmez. TEORİ'dirler. Elektrik çarpmasına mani olabilmek için Y kondansatörleri kullanılarak topraklama hattına köprü atılmıştır. Böylelikle tehlike yok edilmemiş ama minimize edilmiştir. Nası oluyor diye merak eden varsa anlatırız.
Devrelerin ilk girişinde kapasitif gerilim bölücü kullanışmıştır. Çıkış geriliminin 30Voltlar seviyesinde olduğunu hesapladım.

1Nolu devrede, kapasitif bölücünün çıkışında bir de rezistif gerilim bölücü eklenmiş, onun da çıkışı yarım dalga doğrultulup Dirty DC devresi ile pile aktarılmıştır.

2Nolu devrede, rezistif gerilim bölücü yerine 5,1V zener diyodu kullanılmıştır.

3Nolu devrede, iki adet beyaz LED, zener gibi kullanılmıştır. İkisi de 3V kabul edilerek 6V regülasyon sağlanmıştır.

4Nolu devrede ise rezistif bölücü iptal edilmeyip, bir de zener diyodu ile desteklenmiştir.

Tüm devrelerin eksileri ve artıları vardır. Hepsinden de alabileceğiniz akım seviyesi 1mA ila maks. 10mA aralığındadır.  5mA ila 10mA ise yapmaya çalıştığımız iş için son derece uygundur.

[seron]

Merhaba arkadaşlar Artık böğk geldi farkındayım ama paylaşmam lazım.  

Bu konuda evde son birkaç gündür deneyler yaptım.

Elimde bir adet ATABA marka otomatik kesmesi cartlı curtlu olmayıp, trafodan bir adet Diyot, Diyoda seri bir direnç ile yapılmış şarj cihazım var. Bu şarj cihazıma Nikel tür piller taktığımda şarj akımını 120mA'ler seviyesinde ölçüyordum. Bu cihaza taktığım şarjsız piller iyi-kötü şarj oluyor ama olumsuz netice veriyordu. Özellikle Alkaline piller kısa zamanda cartlayıp ishal oluyordu.

Bir şarj aletim daha var. İki pil takılabilen, direk prize takılan tipten. Yani masaüstü değil, seyyar, gece lambası gibi. Bunu bir bimilyoncudan almıştım. İçerisinde 1TL çapında bir trafosu var. İlk kullanımında mutfağa takmış, bir iki saat sonra mutfağı hafiften ince ve beyaz bir duman bastığını görmüştüm.   Dikkat edince duman trafodan çıkmış. Trafonun aşırı küçük olmasından uyuzlandığımdan PRİMERine seri bir kapasitör bağladım. Aklımca akımı sınırlandırarak trafoyu koruyacaktım. Yaptığım uygulama işe yaradı ve yıllardır ısınmadan sıkıntı çıkarmadan çalışıyor.

Bu şarj adaptörü benim için çok önemli olmadığından, çinko karbon piller için modifiye etmeye karar vermiştim. Normalde 100mA seviyelerindeki şarj akımını, 10-15mA seviyelerine, içindeki seri direnci değiştirerek erişmiştim.

Son birkaç gündür evde bu şarj adaptörüne takarak unuttuğum   testlerde, hiçbir patlama, ishal, ötürük, tırık, sorunu olmadığı gibi, günlerce öncesinden şarj edilmiş çinkokarbon ve alkalin pillerin hala bakkaldan yeni alınmış gibi olduklarını farkettim. Normalde şarjdan çekince kendi kendine bitmesi gerekiyordu. Alkalin pillerin şimdiye çoktan ötürük olması gerekiyordu Ama AAA tip bütün birincil piller şu anda canavar gibi.

Hiçbir sorun yok, hiçbir sıkıntı yok, piller fule yakın ve tam performansta. Devre ise makalede. İşin sırrı 10'da bir şarj akımının şarjsız pillerde geçersiz olduğunu bilmekte ve "Dirty DC" kullanmakta yatıyor

Böylece konumuzu da sonuçlandırabiliriz sanırım.

[cevat1]

Alkalin piller, şarj edilemeyen pillerdir.

[Hattuşa]

Merhaba arkadaşlar Artık böğk geldi farkındayım ama paylaşmam lazım.  

Bu konuda evde son birkaç gündür deneyler yaptım.

Elimde bir adet ATABA marka otomatik kesmesi cartlı curtlu olmayıp, trafodan bir adet Diyot, Diyoda seri bir direnç ile yapılmış şarj cihazım var. Bu şarj cihazıma Nikel tür piller taktığımda şarj akımını 120mA'ler seviyesinde ölçüyordum. Bu cihaza taktığım şarjsız piller iyi-kötü şarj oluyor ama olumsuz netice veriyordu. Özellikle Alkaline piller kısa zamanda cartlayıp ishal oluyordu.

Bir şarj aletim daha var. İki pil takılabilen, direk prize takılan tipten. Yani masaüstü değil, seyyar, gece lambası gibi. Bunu bir bimilyoncudan almıştım. İçerisinde 1TL çapında bir trafosu var. İlk kullanımında mutfağa takmış, bir iki saat sonra mutfağı hafiften ince ve beyaz bir duman bastığını görmüştüm.   Dikkat edince duman trafodan çıkmış. Trafonun aşırı küçük olmasından uyuzlandığımdan PRİMERine seri bir kapasitör bağladım. Aklımca akımı sınırlandırarak trafoyu koruyacaktım. Yaptığım uygulama işe yaradı ve yıllardır ısınmadan sıkıntı çıkarmadan çalışıyor.

Bu şarj adaptörü benim için çok önemli olmadığından, çinko karbon piller için modifiye etmeye karar vermiştim. Normalde 100mA seviyelerindeki şarj akımını, 10-15mA seviyelerine, içindeki seri direnci değiştirerek erişmiştim.

Son birkaç gündür evde bu şarj adaptörüne takarak unuttuğum   testlerde, hiçbir patlama, ishal, ötürük, tırık, sorunu olmadığı gibi, günlerce öncesinden şarj edilmiş çinkokarbon ve alkalin pillerin hala bakkaldan yeni alınmış gibi olduklarını farkettim. Normalde şarjdan çekince kendi kendine bitmesi gerekiyordu. Alkalin pillerin şimdiye çoktan ötürük olması gerekiyordu Ama AAA tip bütün birincil piller şu anda canavar gibi.

Hiçbir sorun yok, hiçbir sıkıntı yok, piller fule yakın ve tam performansta. Devre ise makalede. İşin sırrı 10'da bir şarj akımının şarjsız pillerde geçersiz olduğunu bilmekte ve "Dirty DC" kullanmakta yatıyor

Böylece konumuzu da sonuçlandırabiliriz sanırım.

sevgili hobist usta (umarım usta sözcüğünün öneki usta sözüne kızmayı keser)
bahsettiğiniz AAA piller şarjlı piller mi oluyor, yani şarj edilebilen pillerden mi bahsediyoruz?

[seron]

sevgili hobist usta (umarım usta sözcüğünün öneki usta sözüne kızmayı keser)
bahsettiğiniz AAA piller şarjlı piller mi oluyor, yani şarj edilebilen pillerden mi bahsediyoruz?

Bildiğimiz bakkaldan, marketten, bimden aldığımız ŞARJSIZ - NONRECHARGEABLE çinko-karbon pillerden, alkaline pillerden, ucuz bimilyoncu pillerinden bahsediyorum.

Teknik okul okumadığım gibi herhangi bir ustanın da yanında çalışmadım. Kendi kendime birşeyler öğrendiğimi sandım.  Bu forumda elektrik-elektronik mühendisleri var, teknisyenler var, ustalar var. Ben ustaysam onlar ne? O yüzden "usta" değilim. Bilemeyeceğim şeyleri bana sormayın her dediğime de güvenmeyin anlamında.

[Hattuşa]

Bildiğimiz bakkaldan, marketten, bimden aldığımız ŞARJSIZ - NONRECHARGEABLE çinko-karbon pillerden, alkaline pillerden, ucuz bimilyoncu pillerinden bahsediyorum.

Teknik okul okumadığım gibi herhangi bir ustanın da yanında çalışmadım. Kendi kendime birşeyler öğrendiğimi sandım.  Bu forumda elektrik-elektronik mühendisleri var, teknisyenler var, ustalar var. Ben ustaysam onlar ne? O yüzden "usta" değilim. Bilemeyeceğim şeyleri bana sormayın her dediğime de güvenmeyin anlamında.

seron usta bende 48 yaşındayım. hayatımda hiç elektronik okumadım (son 1.5 yıllık java-andorid kursu hariç). hiç bir ustaya çırak olup elektronik öğrenmedim. aslen itfaiyeciyim. okuduğum okul ünv. inşaat ile alakalı, ingilizce bilmem, çarpım tablosunu bilmeyecek kadar matematiğim var. 15 sene önce internet vasıtasıyla hobby maksatlı elektroniğe başladım. ilk aldığım demonte kit devremde satın aldığım kişiye dirençlerin yönlerini soracak kadar saftım. şükür şimdilik elektroniğin e sinin alt kuyruğunu öğrenecek seviyeye geldim, henüz e sini bitiremedim ömrüm yeterse öğrenmeye çalışacağım. 1-2 firmada ar-ge çalışması yapıyorum. lafım kimseye değil kimse üzerine alınmasın ama ne elektronik müh. gördüm. hayatında hiç pastanın dumanını yutmayıp özel okul, fen lisesi ve anadolu lisesinden elektronik müh. okumuş, yazılım işine gelince bitirme tezi olarak arduino ile bitirme tezi hazırlamış veya hazır devre ile mezun olmuş gençleri tanıma fırsatım oldu. ne yazık....
ben biliyorum ki (kesinlikle kendimi kastemiyorum) bir şekilde bu işe sevdalanmış beni cebinden çıkaracak ustalar bu sitede var, yazılım bilmese bile...
bu ülkeyi çok seviyorum. bu olaylara üzülüyorum. bundan dolayı bu açıklamayı yaptım kusuruma bakmayın

[07 Osman]

Hiçbir sorun yok, hiçbir sıkıntı yok, piller fule yakın ve tam performansta. Devre ise makalede. İşin sırrı 10'da bir şarj akımının şarjsız pillerde geçersiz olduğunu bilmekte ve "Dirty DC" kullanmakta yatıyor

Böylece konumuzu da sonuçlandırabiliriz sanırım.

Sayın @seron   konuda bir sürü devre resmi var, kafam karıştı. Şu an senin evinde kullandığın en sorunsuz ve basit alkaline pil şarj edebilen devre hangisi  tam olarak paylaşabilirmisin. 

Bende de aynı senin dediğin gibi  duvara takılıp iki pil şarjedebilen;
GP Powerbank  GPPB360GS model, çıkışları
1.4 volt 160ma AA pil, 
1.4 volt 80ma AAA pil için olan  şarj cihazı var, yıllardır kullanıyorum.  Onu modifiye ederek iki şekilde de kullanılabilir mi acaba diye aklımdan geçmiyor değil.

[seron]

Osman abi o cihazı bozma şimdi telefondayım rahat yazılmıyor, yarın detayıyla anlatayım.
-----
Yarın oldu.

[attach type=image]12957[/attach][attach type=image]12959[/attach][attach type=image]12961[/attach][attach type=image]12963[/attach]

Tamam mıyız?

@07 Osman  Abi. Sorularınolursa sor yardımcı olurum. Elindeki cihaz akıllıdır zaten ona birşey yapma. Ama çinko ve alkalin pillere fazla akım basacağını bu yüzden onda kullanmaman gerektiğini düşünüyorum. Elektronikçilerden üçbeş çer-çöp alarak kendi şarjörünü de yapabilirsin. Sor söyleyeyim

[07 Osman]

@07 Osman  Abi. Sorularınolursa sor yardımcı olurum. Elindeki cihaz akıllıdır zaten ona birşey yapma. Ama çinko ve alkalin pillere fazla akım basacağını bu yüzden onda kullanmaman gerektiğini düşünüyorum. Elektronikçilerden üçbeş çer-çöp alarak kendi şarjörünü de yapabilirsin. Sor söyleyeyim

Sayın @seron   Tamam çizdiğin bu  devreyi yaparım kendim.  Resimden anladığım kadarıyla 2 adet  kalem pil ve bir adet 9 voltluk pil şarj edebiliyor senin devre.

Sorular:
1- Devredeki direnç değerleri ne olacak ?
2- Devredeki diyot değerleri ne olacak ?
3- Devrede 2 çıkışlı trafo kullanılmış, trafo kaç voltluk olacak ? Örneğin 2x9 şeklinde mi, 2x12 şeklinde mi ?
4- Diyelim ki biz 9 voltluk  pil şarj etmeyeceğiz. Tek çıkışlı sadece 9 voltluk (trafoyu 9 volt olarak varsaydım)  trafo yeterli olur mu ? Senin devrede 9 volt pile giden kabloyu/yolu devreden çıkartmak yeterli olacak mı ?
5- İki adet kalem pil aynı anda şarj olabilecek mi ?
6- O ledler piller şarj olurken mi yanacak, yoksa dolduğunda mı yanacak/sönecek ?
7- Son olarak Zeki Müren 'de bizi görecek mi ?

[seron]

Sayın @seron   Tamam çizdiğin bu  devreyi yaparım kendim.  Resimden anladığım kadarıyla 2 adet  kalem pil ve bir adet 9 voltluk pil şarj edebiliyor senin devre.

Sorular:
1- Devredeki direnç değerleri ne olacak ?
2- Devredeki diyot değerleri ne olacak ?
3- Devrede 2 çıkışlı trafo kullanılmış, trafo kaç voltluk olacak ? Örneğin 2x9 şeklinde mi, 2x12 şeklinde mi ?
4- Diyelim ki biz 9 voltluk  pil şarj etmeyeceğiz. Tek çıkışlı sadece 9 voltluk (trafoyu 9 volt olarak varsaydım)  trafo yeterli olur mu ? Senin devrede 9 volt pile giden kabloyu/yolu devreden çıkartmak yeterli olacak mı ?
5- İki adet kalem pil aynı anda şarj olabilecek mi ?
6- O ledler piller şarj olurken mi yanacak, yoksa dolduğunda mı yanacak/sönecek ?
7- Son olarak Zeki Müren 'de bizi görecek mi ?

1-Devredeki direnç değerleri benim cihaz için 220 Ohm - Çeyrek watt.
2-1N400X serisi.
3-Çok güzel sordun, ölçmeyi unuttum salak kafam
4-Açıklayacağım.
5-Evet, iki adet pil aynı anda şarj edilebilecek. İstenirse tekli şarj da yapılabilecek.
6-O LEDler pili taktığın anda yanar. Orjinalinde KIRMIZI LEDler vardı, adi LED kullanmışlar hemen bozuldu, ben de BEYAZ 3mm minik LEDler ile değiştirdim. Sana Pilin temas edip etmediğini gösterir. Hani bazen temas etmiyor haberin olmuyor ya, onun önüne geçmek için şaapılmışlar.
7-Abi Zeki Müren rahmetli bizi görecek mi görmeyecek mi bilemiyorum ama şunu söyleyebilirim devrenin işe yaradığı garantisi var ortada.

Trafoyu sormuşsun. Resimde gördüğün gibi devrenin çıkışı boşta 2,5Volt. Demek ki trafonun AA pillere tahsis ettiği uçlar da 2,5Voltlar seviyesinde.
9V pil takılan yerden ise maalesef 9V çıkmıyor, 5V çıkıyor Yanlış yapmışlar .

Bir adet 3 veya 4,5V çıkış yapan bir trafo alıyorsun elektronikçilerden. Bu trafonun fiyatını bilemem. @Yusuf usta 'nın bu işlerle uğraştığını biliyorum. Elinde o resimdeki gibi 1TL böyüklüğünde trafo olabilir özel projeler için. 

İki adet de 1,5V AA tekli pil yatağına ihtiyacın var.
https://urun.n11.com/diger/aa-pil-icin-tekli-pil-yuvasi-pcb-montajli-china-P347104312?gclid=EAIaIQobChMIiKnewd325gIVVuDtCh3gCgx4EAQYBCABEgINkvD_BwE&gclsrc=aw.ds

Her pil için 1 adet 1N4007 ve 4,5V trafo için 220 Ohm iyidir. Trafoyu 4,5Volttan fazla yüksek almıcaksın. Orasına karışamam kendin bul

İlla çok çıkışlı trafo şart değil. Tek çıkış ile yukarıda belirttiğim voltajda kuracaksın. Sonra çıkışa filtrelemek amaçlı Kondansatör koymayacaksın! Amaç tırtırlı kirli DC oluşturmak zaten...

Aklıma geldikçe yazarım.

[seron]

Ha bir de şunlar var:

Bahsi geçen trafo piyasada bulunmuyor ya da erişilemiyor olabilir. 3V trafo diye arattığımda bulamadım. Peki hiç çaresi yok mu bu durumun?

GERİLİM BÖLÜCÜ DEVRESİ - VOLTAGE DİVİDER
Bu devre kullanılan dirençlerin değerine göre gerilimi amiyane tabirle böler. Kaça düşürmek istiyorsanız formüle uygun değerlerde direnç kullanmanız gerekiyor.

İki saat formülle çizimle uğraşmıcam hem çizim hem formül şurada mevcut:
http://www.ohmslawcalculator.com/voltage-divider-calculator

Ayrıca dirençli değil de kapasitörlü de yapabilirsiniz. Kapasitörlü yapacaksanız kaynak geriliminiz AC olmak zorunda ki zaten devremizde tam dalga doğrultmaç kullanmıyoruz. O yüzden trafonun AC çıkışlarına bağlayabilirsiniz.
Formül ve çizim olayına yine girmiyorum:

http://www.learningaboutelectronics.com/Articles/Capacitor-voltage-divider-calculator.php

(Bu kanunları her türlü devrenizde kullanabilirsiniz.)

Dolayısıyla şayet uygun değerde trafo bulunamazsa, örnek 12V trafo ve 1'er Wattlık R1 ve R2 dirençleri ile işinizi görebilirsiniz. 

12V bir trafo için;
R1= 2,7k
R2= 1K olarak hesapladım.
Çıkış voltajı yaklaşık 3,3Volt olarak görünüyor.

9V trafo için;
R1=3,3K
R2=1,2K
Çıkış: 2,4Volt oluyor.

6Volt trafo bulursanız;
R1=3,3K
R2=2,2K
2,4Volt çıkış veriyor.

Gibi...

Bu konuda önemli nokta, gerek kapasitif gerilim bölücülerden gerekse rezistif gerilim bölücülerden çok fazla akım çekilemeyeceğidir. Bir rezistif gerilim bölücüden 10mA akım çekebilirsiniz. Ben yanılıyor olayım, 30mA o da taş çatlasın. Devrenin yapısı böyle. Yine de yukarıda yapmış olduğumuz sistem için uygun değerlerdir bunlar. (kapasitif bölücü ile hiç deney yapmadım, bilemiyorum)

Gerilim bölücü ile yaptığımız kaynağın akımı düşük olacağından, diyota seri bağlanan seri (şarj) direncin de değerini ona göre seçmek lazım.

Şimdilik başka dicek başka bişeyim kalmadı sanırım...

[seron]

Alkalin piller, şarj edilemeyen pillerdir.

Ben bu yorumu yeni görüyorum

@cevat1

Zaten konusu geçen piller hep "ŞARJ EDİLEMEZ" pil.

Alkaline piller de çinko-karbon piller gibi şarj edilemez piller gurubundadır. Ancak yukarıdaki dergide verilen bilgiler ve şahsen yaptığım deneyler ışığında, bu tip pillerin de şarj edilebildiğini net, kesin, emin bir şekilde söyleyebilirim. Doğru tekniklerle şarj edilen bu tip pillerin gerilimleri boştayken uzun süre stabil kalmaktadır. Sızıntı olmamaktadır zanndiyorum, vakit kış, hava soğuk, yanıltır.  Bu tip piller en az 3 kez şarj edilerek tekrar kullanılabilmektedir (dergideki makaleye göre). Ben henüz ilk şarjımı yaptım, el fenerinde kullanıyorum. Çıkarıp baktığımda voltajın hala 1,55V veya biraz üzerinde olduğunu görüyorum.

Deney yaparak doluyor mu dolmuyor mu görülür.

İsteyen şarj eder kullanır, isteyen bir kez kullanıp çöpe atar. Konumuzun amacı sizlere yeni birşey buldum, yapın kullanın değil. İlgilenen arkadaşlara yol gösterdim.

Adımın başında Prof. Dr. dahi olsa eleştiri gelmesi normaldir. Ama denemeden iddiada bulunmak elektronik alanında yanlışlara ve gereksiz tartışmalara sevk eder.

[07 Osman]

Ha bir de şunlar var:

Bahsi geçen trafo piyasada bulunmuyor ya da erişilemiyor olabilir. 3V trafo diye arattığımda bulamadım. Peki hiç çaresi yok mu bu durumun?

GERİLİM BÖLÜCÜ DEVRESİ - VOLTAGE DİVİDER
Bu devre kullanılan dirençlerin değerine göre gerilimi amiyane tabirle böler. Kaça düşürmek istiyorsanız formüle uygun değerlerde direnç kullanmanız gerekiyor.

İki saat formülle çizimle uğraşmıcam hem çizim hem formül şurada mevcut:
http://www.ohmslawcalculator.com/voltage-divider-calculator

Ayrıca dirençli değil de kapasitörlü de yapabilirsiniz. Kapasitörlü yapacaksanız kaynak geriliminiz AC olmak zorunda ki zaten devremizde tam dalga doğrultmaç kullanmıyoruz. O yüzden trafonun AC çıkışlarına bağlayabilirsiniz.
Formül ve çizim olayına yine girmiyorum:

http://www.learningaboutelectronics.com/Articles/Capacitor-voltage-divider-calculator.php

(Bu kanunları her türlü devrenizde kullanabilirsiniz.)

Dolayısıyla şayet uygun değerde trafo bulunamazsa, örnek 12V trafo ve 1'er Wattlık R1 ve R2 dirençleri ile işinizi görebilirsiniz. 

12V bir trafo için;
R1= 2,7k
R2= 1K olarak hesapladım.
Çıkış voltajı yaklaşık 3,3Volt olarak görünüyor.

9V trafo için;
R1=3,3K
R2=1,2K
Çıkış: 2,4Volt oluyor.

6Volt trafo bulursanız;
R1=3,3K
R2=2,2K
2,4Volt çıkış veriyor.

Gibi...

Bu konuda önemli nokta, gerek kapasitif gerilim bölücülerden gerekse rezistif gerilim bölücülerden çok fazla akım çekilemeyeceğidir. Bir rezistif gerilim bölücüden 10mA akım çekebilirsiniz. Ben yanılıyor olayım, 30mA o da taş çatlasın. Devrenin yapısı böyle. Yine de yukarıda yapmış olduğumuz sistem için uygun değerlerdir bunlar. (kapasitif bölücü ile hiç deney yapmadım, bilemiyorum)

Gerilim bölücü ile yaptığımız kaynağın akımı düşük olacağından, diyota seri bağlanan seri (şarj) direncin de değerini ona göre seçmek lazım.

Şimdilik başka dicek başka bişeyim kalmadı sanırım...

@seron   evdeki hurdalıkta 3 yada 4,5 voltluk trafo bulamadım. Elimde sadece 10 voltluk bir trafo var.   Muhtemelen bu işi gerilim bölücü ile yapacağım. Gerilim bölücü hesaplamaları bende de varmış, microsoft  excelede hazırlamışım yıllar önce. Sadece merak ettiğim  gerilim bölücü devrede giriş voltajı AC olur mu acep. İlla DC voltaj istemez değil mi?

Ayrıca birde şu mini ledli gece lambası devresini buldum, iş görür mü ki ?

[seron]

O gece lambası olmaz abi.

Gerilim bölücü ACdede çalışır. Çıkış 2,5-3V olursa zannediyorum ki yeter.
Devreyi bitirdikten sonra,

Pilin ARTISI ile devrenin ARTISI yani diyottan sonrası arasını DC-miliAMPER ile ölçüp 10-20mA aralığı görmeye çalış.

Devreyi yapar bitirirsen,

Deneyeceğin pil 0,9V altında olmamalıdır.

Deneyeceğin pil 4 yıldan daha eski olmasa daha iyi olur.

Deneyeceğin pil ortalama 24 saat cihazda kalacaktır. Çünkü çok yavaş bir şarj gerçekleşmekte...

[07 Osman]

O gece lambası olmaz abi.

Gerilim bölücü ACdede çalışır. Çıkış 2,5-3V olursa zannediyorum ki yeter.
Devreyi bitirdikten sonra,

Pilin ARTISI ile devrenin ARTISI yani diyottan sonrası arasını DC-miliAMPER ile ölçüp 10-20mA aralığı görmeye çalış.

Devreyi yapar bitirirsen,

Deneyeceğin pil 0,9V altında olmamalıdır.

Deneyeceğin pil 4 yıldan daha eski olmasa daha iyi olur.

Deneyeceğin pil ortalama 24 saat cihazda kalacaktır. Çünkü çok yavaş bir şarj gerçekleşmekte...

Teşekkür ederim. Sonucu yazarım.