Ledlerin sırayla yanıp sönmesi

[iylis]

Merhaba,
Benim istediğim Arduino olmadan BC547 ve kondansatör kullanarak ledlerin sırayla yanmasını ve sönmesini sağlamak.
Yani aslında şu örnekteki videonun aynısını yapmak.
https://www.youtube.com/watch?v=isWyfHiLQ2M
Nasıl yapıldığı konusunda bana yardımcı olabilir misiniz rica etsem.
Teşekkürler.

[Adnancoskun]

Merhaba,
Benim istediğim Arduino olmadan BC547 ve kondansatör kullanarak ledlerin sırayla yanmasını ve sönmesini sağlamak.
Yani aslında şu örnekteki videonun aynısını yapmak.
https://www.youtube.com/watch?v=isWyfHiLQ2M
Nasıl yapıldığı konusunda bana yardımcı olabilir misiniz rica etsem.
Teşekkürler.

555 ve 4017 hepsi bukadar...   

[iylis]

Bahsettiğini olay Led Chaser.
555 ve 4017 ile yapılan devrede ledler hiç durmadan sürekli bir periyot halinde yanıyor.
Ayrıca 2.led yanarken 1. led de sönüyor.
Benim istediğim düğmeye basıldığınada ledlerin sırayla yanması 1. led sönmeden 2. yansın, sonra 3. yansın. son lede gelince de bütün ledler yanık kalsın. Düğme kapatılınca da ters sırayla teker teker sönsünler istiyorum.

[Adnancoskun]

Bahsettiğini olay Led Chaser.
555 ve 4017 ile yapılan devrede ledler hiç durmadan sürekli bir periyot halinde yanıyor.
Ayrıca 2.led yanarken 1. led de sönüyor.
Benim istediğim düğmeye basıldığınada ledlerin sırayla yanması 1. led sönmeden 2. yansın, sonra 3. yansın. son lede gelince de bütün ledler yanık kalsın. Düğme kapatılınca da ters sırayla teker teker sönsünler istiyorum.

Aslında o dediğin de olur
4017 ile eklenerek yanan ledler diye arat
Çıkışları birer diyot ile bir sonrakine bağlarsan matris oluşturmuş olursun

[iylis]

Video da görüldüğü gibi adam bunu sadece transistör kondansatör ve direnç kullanarak yapmış.
4017 ile çok arattım ama bu şekilde bir sonuç elde edilmiyor maalesef.
Ya da ben beceremedim. Bilmiyorum.

[seron]

Hocam o devrenin çalışma mantığı son derece basit. Zenerli seviye ölçerin neredeyse aynısı diyebilirim.
Size ne için lazım? onun benzerlerinden buldum. Hatta şu transistörsüz bak:
https://www.youtube.com/watch?v=_z9mWQIGBAk

Bu da zenerli seviyeölçer:


Bu tip basit devrelerde hassasiyet ve kalibrasyon kalitesi beklemeyin biraz daha çocuk oyuncağı kalan devreler bunlar.
İlla videodaki lazım dersen videodaki resim çok karanlık ama çözümlemeye çalışırım.

[iylis]

Hocam seviye gösterge devrelerinde illa bir potla potansiyeli manuel olarak artırmak gerekiyor.
Bu çok kullanışlı değil.
Bana şöyle bir şey için lazım.
Merdivenin ilk basamağında ışığa bastığımda yukarıya kadar her basamakta birer ledin sıra ile yanarak gitmesini istiyorum.
Elektronik bilgim sadece hobi düzeyinde. Devre belkide size çok basit geliyor olabilir ama ben çözemedim bir türlü.
Aslında merdiven aydınlatma sistemleri olarak baya bir video var nette fakat tamamı arduino ile yapılmış. (PWM sinyali göndererek)
Ben arduino kullanmadan yapmak istiyorum.
Umarım doğru anlatabilmişimdir.
İlginize teşekkürler.

[seron]

Öyle olmaz hocam öyle işler karışıyor. Röle özel devre kullanmak lazım. Gecikmeli bir devre yapılır yapılmasına ama mantıklı gelmedi bana. Onun yerine PIR sensörlü sisteme geçin bence.

Orta merdivende durup telefona bakarsanız, bir komşuya selam verirseniz ne olacak? Lambanın süresi dolunca sönecek. Sönünce tekrar basacaksınız. Sizin bulunduğunuz kata gelene kadar ohoooo bekle babam bekle... Ya da şöyle düşünün en üstteki düğmeye bastı... Beklesin ki sıra kendine gele.

Olmaz o iş. Yani devre yapılır ama mantıklı olmaz. Klasik usül basmalı-şu kadar bekletmeli; ya da PIR dedektörlü merdiven sistemine başvuracaksınız hocam. Biz burada sizlere yardım ederken, neden olmaması gerektiğini de açıklıyoruz ki boşa zaman ve malzeme harcanmasın.

[iylis]

Tamam. Anladım mantıklı olmayabilir haklısınız.
Ama bana sadece şu videodaki devrenini fritzing şemasını verebilirseniz yada devre şeması da olur, çok işime yarar.
Dediğim gibi ben baya uğraştım ama yapamadım.
Lambanın süresi dolunca sönecek demişsiniz ama, anahtar açık kaldığı sürece ledler yanık kalacak. Enerji sürekli olacak çünkü. Neden söneceğini anlamadım.

[seron]

Anahtar neden sürekli basık kalacak anlamadım ben.
Şimdi siz bununla merdiven aydınlatması yapacaksınız yanlış anlamadıysam.
"merdivenin her basamağında..." demişsiniz yani her bir katta deme istediniz sanırım.
Merdiven otomatikleri sürelidir. Düğmeye basarsınız, atıyorum 20 saniye sonunda söner.

Merdiven otomatiği devreden çıkarılır, sürekli yanacak şekilde sabit düğme koyarsanız, LEDler sırayla yanarak ful aydınlatmaya geçerler. Söndürmek için Vaviyen bağlı tesisat lazım. Aşağıdayken düğmeye basarsınız, üst kata gelince ikinci düğmeden söndürürsünüz. Eviniz iki katlı ise sorun yok tamam. Ama daha fazla katlıysa, bildiğim kadarıyla vaviyen anahtar sistemi ikili olur; daha fazla değil. Yani ara katlardakiler faydalanamaz. Bakınız videoda adam güç veriyor, ledler ful oluyor, gücü kesince tekrar aynı anda sönüyorlar.
-----------
"Ben katlara ulaştıkça yansın" istiyorsanız, PIR sensörlü aydınlatma apliği. En iyi yerli marka ERTE. Diğerlerini önermem, hemen cartayı çekiyorlar.

Yok arkadaş, ben basayım sırayla gitsin, o zaman size dediğim sorun ortaya çıkıyor.
Sabit düğmeli yaparsanız kim söndürecek? Yine siz. Bunun için maksimum iki anahtarlı vaviyen tesisatına ihtiyacınız var.
------------
Adamın videosuna bakınca transistörlü sıvı seviye göstergesine çok benzediğini gördüm. Aradaki fark, tranzistorların orta bacaklarını birleştirmiş, en sağdakileri de bir sonraki tranzistora birşekilde seri dirençle bağlamış. Karanlıkta görünmüyor ama küçük dirençler var:


Videoyu durdurup sizin için çözmeye çalıştım ama o kadar karmaşık ki anlamadım. Göremiyorum ki anlayayım. Youtube sayfasına gidip iyice baktım, devre isteyenlere yazmadım, unuttum, elimde yok, öyle denemek için yaptıydık...falan filan demiş. Yanıtlıcı içerik-sahtekarlık diye şikayet ettim. madem adam gibi paylaşmıcan ne diye yüklüyon.

Şurada sıvı seviye göstergesi var sizin için orta uçları birleştirip o devreye benzetmeye çalıştım:


Olaki buradan bir usta çıkıp şöyle olacak derse çözmüş olursunuz. Maalesef orjinal devreyi görmeden benden bu kadar.

[ndemir]

arkadaş kattan ziyade basamak aydınlatması olarak düşünüyor galiba. video daki gibi birinci basamakdan başlayıp sırayla yanan bir proje.zamanında bende çok aradım ama işe yarar bişey bulamadım.profesyonel ekipmanlarla yapılabilecek bir uğraş diye düşünüp vazgeçmiştim.

https://youtu.be/bCUV7qb67dU

[Yusuf usta]

arkadaş kattan ziyade basamak aydınlatması olarak düşünüyor galiba. video daki gibi birinci basamakdan başlayıp sırayla yanan bir proje.zamanında bende çok aradım ama işe yarar bişey bulamadım.profesyonel ekipmanlarla yapılabilecek bir uğraş diye düşünüp vazgeçmiştim.

https://youtu.be/bCUV7qb67dU

netteki eksik veya fake videolara bakıp "bak adam yapmış" diyen acemi kardeşler -ki acemiler bunlara inanıyor zaten bilen inanmıyor, yüzünden elektronikten soğuyacağız bir gün paylaşılan video altına bakarsanız, şemayı soran herkese cevap şöyle verilmiş: "hiç yapmadım bu devreyi bilmiyorum..."

Birinci kural yarı iletkenler tek başına "iletmek, ayar yapmak, delay vs fonksiyonları" barındırmaz. Yarı iletken-direnç-kondansatör bileşenleri ile yapılan "entegreler" ise kısmen bu işi görür. Entegre kullanmadan sadece transistörle gecikme, yürüme, hoplama zıplama olmaz. Aklınıza bunu kaydedin. Bir devrede gecikme diye bir şey varsa bir kondansatör mutlaka olur. yok mu? o zaman ya entegre vardır (4015-4017 gibi veya j flip flop 4027 gibi vs)

Şimdi elinizde sadece transistör var ve kondansatör mü var? birbirine ikişer ikişer bağlı yürüyen lambalar yapabilirsiniz. önceki lambalar da yanabilir ama bu acemi bir arkadaşı çok yorar. hatta elektronik ne pis şey der bıraktırır.

Flip flop devresini inceleyin. bu devre iki led ile yapılırsa flip-flop oluyor. bunu sonsuza kadar çoğaltıp yürütebilirsiniz. tek yapmanız gereken en son transistörün beyzine - ucu giden kondansatörün artı ucunu ilk baştaki transistörün kollektörüne bağlamak. ilk baştakininkini de sonuncuya. bu kadar basit.

örnek ekteki resimde mevcut.

gel gelelim acemi olmayan arkadaşlara öneriye.., ışığın yürümeye başlaması ile bir öncekileri yanık bırakarak devam eden bir entegre olabilir zaten. fakat bu entegreye bir işaret değişimi ile geri yürütme fonksiyonu eklenebileceğini duymadım rastlamadım. Eğer bu benim şanssızlığım değil ve böyle bir entegre yok ise bu işlemi arduino olmadan ancak bir pic ile yaparsınız. bir portuna IR sensör bağlanacak. merdivene basan adım ile portu bir buton gibi harekete geçirecek. Böylece ışıklar yanarak yürümeye başlayacak. bir üst taraftaki IR sensör adımı algıladığı anda diğer port tetiklenecek ve ışıklar sönerek geri gidecek.

bu işlem de basit bir yazılım ile gerçekleşebilir.
yazılım basit... ama bilene tabii ki

ayrıca analog entegre ile bu yapılır mı? yapılır. ama elektronik seviyeniz yeterli ise. mesela şu yazacaklarımı anlayabiliyorsanız yapabilirsiniz. ki ben çok bilgili bir usta değilim. ortalama seviyeniz varsa anlarsınız. sadece sabırla okumak ve arada "hmmm tabii yaa!" demek yeterli...

4017 entegresi on port "shift register" sayarken isis simülatöründe dikkatle bakın görürsünüz; tam beşinci lede geldiğinde 12 numaralı ayak lojik durumu değişiyor. bunu bir kenara yazın. bunu kimse kullanmıyor fakat aklınıza yeni bir resetleme yöntemi olarak bir fikir verebilir. Yazının tamamını okuyunca bu paragrafa tekrar göz atarsınız...

 Şimdi siz 18 kanal yürüyen ışık yaptınız diyelim. 4017 iki tane kullandınız ve 14 numaralı uçları ortak bağlayıp tek 555 ile yaptığınız osilatörle puls ihtiyacını giderdiniz diyelim... ilk 4017'nin son led ayağını diğerinin enable ucuna yolladığınız için kanal sayısı düştü dokuza, (Bu göndermeyi npn transistör tetikleyerek enable ucuna - gerilim yollayarak yapmanız gerektiğini de aklınızda bulundurun.)

ikincinin son kanalını birinci entegrenin 15 reset ucuna yolladınız o da dokuza düştü etti on sekiz led. bu onsekiz led yürüdü ve yanık beklesin istiyorsunuz, o halde reset yaptırmayın öylece kalsın. her led kanalını aktif etmek için npn transistör kullanıp 4017 portlarından gelen + voltajla ve her birine ayrı ayrı 1n4148 üzerinden vererek bu transistörleri tetiklediniz. her tetiklenen transistör beyzi bir öncekinin beyzine diyottan sonra olmak üzere bağlandı ve bir önceki ledin yanık kalmasını sağladı... transistörler  emiter ayağına giren - voltajı ledlere yolladı.

transistörlerin - yolladığı Ledlerin hepsinin artıya ortak olarak giden ayaklarında tek tek pnp transistör var. bu transistörlerin beyzlerine bu iki 4017 ile yapılmış olan devrenin aynısının 4017 çıkışları bağlı... 4017 çıkış vermediğizaman port eksi gerilimde kaldığı için pnp transistörler iletimde. birinci 18 kanal yürüyen ışık normal çalışıp resetlenmediği için en son hepsi yanık kalıyor. böylece sırayla ledleri yakmayı başardık...

geldik bir tetikleme ile geri söndürmeye...

üst merdivendeki IR sensörü ile uygun şartları oluşturup örneğin ikinci 18 kanal yürüyen ışığımızı 14 numaralı pinlerine puls verilmesini sağlayarak harekete geçirdik. ve her portu sırayla + gerilimle tetiklemeye başladı... ama portlarda led yok. ne var? tabii ki ilk iki entegre ile yaptığımız 4017'li 18 kanal yürüyen ışığın ledlerinin + enerjilerini sağlayan pnp transistör beyz uçları... bu uçlara + gelmeye başlayınca ışıklar tek tek sönmeye başladı mı? ne tesadüf ki bu kez yine reset alamayan devre tüm ışıkları sönük bıraktı...

geriye tek şey kaldı... ilk basamaktaki IR sensörün bu reset işini üstlenip lanet olası devreyi başa döndürmesi ve tekrar ışıkları açmasını sağlaması...

bu kadar karışık görünen devrede sadece 4 adet entegre var... yani 50 adet transistörü ve 18 adet diyotu saymıyoruz. çünkü onlar zaten her ne devresi yaparsanız yapın mecburen koyacağınız şeyler.


kolay gelsin.

[seron]

arkadaş kattan ziyade basamak aydınlatması olarak düşünüyor galiba. video daki gibi birinci basamakdan başlayıp sırayla yanan bir proje.zamanında bende çok aradım ama işe yarar bişey bulamadım.profesyonel ekipmanlarla yapılabilecek bir uğraş diye düşünüp vazgeçmiştim.

https://youtu.be/bCUV7qb67dU

Tamam benim öyle bir teknolojiden haberim yoktu. Onu kastettiğini anlamamışım.
-----
@Yusuf usta o 4017 ile ne voltmetreler ne ampermetreler yapılıyo varya offf. Elimdeki bir teknik kitapta detaylıca açıklamış. Baya eski bir entegre o klasiklerden. Çok severim kendisini ama kullanımı beni aşıyor

[Yusuf usta]

 ben 4017 ile voltmetre hiç duymadım. nasıl yapmış acaba, 14 numaralı pine voltaja göre puls verdirip led seviyesini mi değiştirmişler?

[seron]

İddiamı geri alıyorum. Garıştırmışım
Tamam öyle bişey yok 7107 o benim dediğim

[Yusuf usta]

İddiamı geri alıyorum. Garıştırmışım
Tamam öyle bişey yok 7107 o benim dediğim

ICL 7107nin sevmediğim tek yönü ortak anot display sürmesidir. sanırım ortak katot süren numaralısı da var bu zımbırtının. fakat devrelerin yüzünü de altı ay evvel 7107 ile yaptım. devre başı üç displayden gittim 300 tane ortak anot aldım boş yere. ben hiç sevmem kendilerini. sevene de mani olmam