XLR giriş/çıkışlı mikrofon preamp tasarımı

[taydin]

Elimdeki Sony UWP-D11 kablosuz mikrofon için bir preamp yapmak istiyorum. Alıcının çıkış seviyesi ortalama olarak -40 dBm ve bu seviye, ses kartı için yeterince yüksek bir seviye değil. Bunu şöyle 0 dBm gibi bir seviyeye çıkaracak bir preamp lazım.

Aslında alıcının menülerinden çıkışa ilave olarak 12 dB bir kazanç verilebiliyor. Ses kartında da ilave bir 4 dB kazanç verilebiliyor, ama hem alıcıyı, hem de ses kartını sınırda kullanmış oluyorum, bu da ideal değil. Buradan gelecek 16 dB kazanç da gene ses kartı için yeterli olmuyor.

Preamp için şu kriterler gerekiyor:

1) Tek giriş ve tek çıkış olacak (mono). Giriş dişi XLR, çıkış erkek XLR olacak.

2) Besleme olarak ilk aşamada simetrik iki tane 9V pil kullanılacak.

3) Sonraki aşamada, preamp'i bilgisayar'dan beslemek istiyorum. Bu da ya boş bir USB porttan gelen 5V ile, veya bilgisayar güc kaynağından gelen 12V ile olacak. Simetrik besleme gerekeceği için bu 5V'un veya 12V'un sanal şaseleme (virtual grounding) ile ikiye bölünüp simetrik +2.5V/-2.5V veya +6V/-6V elde edilmesi gerekecek. Bilgisayardan gelen voltajlar gürültüsü bol olacak, sanal şase de beslemenin kalitesini etkileyecek, ama belki de sonuç gene tatmin edici düzeyde olacak.

Distorsiyon seviyesinin düşük olması istenen birşey olsa de çok önemli değil. Ama arka plan gürültüsünün kesinlikle duyulamayacak kadar düşük olması lazım. Yani ortamda gürültü yoksa, mikrofona da konuşulmıyorsa, preamp çıkışı tamamen sessiz olması lazım.

[taydin]

Alıcının çıkışına bağlanan kısa kablo var. Kablonun bir tarafı 3.5 mm fiş, diğer tarafı standart erkek XLR fiş. Bu fiş preamp girişine takılacak. Preamp çıkışına da, ses kartının girişleri olan breakout kablosu takılacak (standart dişi XLR fiş).

[taydin]

Devre için elimde hazırda bulunan AD8692 opamp'ini kullanmayı tercih edeceğim. Ama NE5532 veya OPA serisi bir opamp de olabilir gerekirse.

Devreyi olabildiğince basit bir şekilde yapıp, gereken performansı sağlamadığı noktalarda iyileştirmeler yapalım diye düşünüyorum. Böylece her çıkan sorun için kafa yorup çözüm geliştirme konusunda güzel tartışma olur.

En basit şekliyle devrenin şu üç bloktan oluşması gerekir diye düşünüyorum (tartışalım )

1) Girişteki balanslı sinyali balanssız sinyale dönüştüren blok
2) 40 dB kazanç sağlayan blok
3) yükseltilmiş sinyali tekrar balanslıya dönüştüren blok.

[Mr_YAMYAM]

Hocam istekleriniz başım üzerine. Ancak bazı kriterler uyuşmamaktadır.
Uygun kazanç için boşta gürültü istenmiyorsa öncelikli kriter besleme devresidir.
Daha sonra GROUNDING teknikleri gelmektedir ki elimden geleni ardıma koymam
Bir PC güç kaynağı ile iyi bir analog devre asla anlaşamazlar. Daima aralarında sürtüşme olacaktır.
Bu sebeple benim önerim bağımsız bir güç kaynağı olup, son yapmış olduğumservo güç kaynağını önermekteyim.
Şöyle bişii .
[attach type=image]9953[/attach]
Balanced input uygulaması son derece kolay olup tek bir opamp ile yapılabilir. Ancak yine balanced output biraz bizi zorlayacak.
Balanced output için özel op-amplar olsa da şu an aklımda olan bir ürün yok. Ancak balanced output için en ideal ekipman ilkel bir ürün olan transformatörlerdir.
Transformatörlerin yeri hala doldurulamamıştır. Bu sebeple hem girişte hem de çıkışta transformatör kullanımı devreyi hem gürültü açısından hem de karakteristik açısından en iyi hale getirmektedir. Ancak bu tür transformatörlerin temini oldukça zor ve pahalıdır.
En azından çıkış için transformatör kullanılmasının iyi olacağı düşüncesindeyim.
Ara kazanç devresi oldukça basit olup, en ucuz entegreden en pahalı entegreye kadar kullanılabilir çeşit çoktur.
Bunun için en üst nokta LT1115 entegresidir.
https://www.analog.com/media/en/technical-documentation/data-sheets/lt1115fa.pdf
2 milyon Vg kapasitesi ile ilk bakışta ABOO dedirtmektedir. Temini mümkün ise bu entegre 600ohm çıkış empedansları için de uygundur.
Basit ama çok kaliteli bir uygulama .
[attach type=image]9955[/attach]



Ya da yüksek kaliteli iyi bir mik pre amplifier.
[attach type=image]9957[/attach]
Görüldüğü üzere transformatör kullanılmıştır.

[Mr_YAMYAM]

Özel NOT:
Konu ile ilgili olarak araştırma yaparken çıkış transformatörüne de baktım.
@taydin  hocam beni dövmezseniz sonuç ortada
https://www.amazon.com/Avalon-JT-1-performance-Jensen-transformer/dp/B00NVSVQ3I
Sadece 182 dalır'cıkmış
Ne yazık ki bu gibi ürünler vazgeçilemez ürünlerdendir.
Ancak 20.000 GAUSS veya üzeri sac bulabilirseniz sizin de saramamanız için hiçbir neden yok.
Eski cihazlarda bu tip transformatörler bulunabilmektedir.
Daha küçük ebatlıları da elbette uygundur.

[taydin]

Aslında hem transformatörsüz, hem de transformatörlü olarak yapıp aradaki performans farklarını karşılaştırmak lazım. Trafonun üreticisinin sitesinde fiyatlar biraz daha uygun (100 dolar  )

Jensen mic input transformers
Jensen line output transformers

Ama öncelikle transformatörsüzünü yapıp sorunları görelim, çözmek için biraz sürünelim.

[taydin]

Bir de şu devre var:



Burada ilk iki opamp bir fark yükselteci (differential amplifier) görevi yapıyor, sağdaki ikinci opamp de balanssız hale gelen sinyali yükseltiyor. Bunun çıkışına da balanssızı balanslıya dönüştüren iki oampli bir devre kondu mu oluyor.

Bunun tek opamp'li giriş katına göre üstünlüğü, giriş empedansının ayarlanabiliyor olması.

URX-P03 alıcı devresinin çıkış empedansını ölçtüm 368 Ohm gibi. Eğer yeterince yüksek empedanslı ise, aslında tek opamp'li devrenin de iyi iş görmesi lazım. Bunu öncelikle denemek lazım.

[Mr_YAMYAM]

P-03 ün çıkışı transformatörlü ise zaten full yalıtılmış demektir.
Transformatörlü bir devre ile transformatörsüz asla karşılaştırılamaz.
Transformatörsüz input state, yarı iletken gürültüleri ile mücadele edilemez.
Ben bir ara transformatörsüz low-noise input için transistör çiftleri kullanmaya kalkmıştım.
Zaten bir adet transistör çifti 19$ falandı
Sizin devre de kullanılabilir. Gerekirse sizin devreye ilave iki adet tr. pair konularak giriş gürültüsü azaltılabilir.
Tabii ki düşük empedans için.
[attach type=image]9963[/attach]
Çıkış için ne yazık ki şu an aklıma trafodan başka birşey gelmiyor.
Boşta iken herhangi bir gürültü istemediğinize göre, 40db kazanç faktörü için devremizin en az -65db gürültü seviyesi olmalıdır.

[taydin]

Alıcının çıkışı transformatörlü değildir, öyle olsa çok daha düşük bir çıkış empedansı olurdu.

Bu arada ses kartının da giriş empedansını ölçtüm, 2.4 KOhm gibi. Kartın üreticisi 10 KOhm olduğunu iddia ediyor. Bu ölçümü yapmak için seri direnç gerekiyor, ben de kabloları katletmemek için ölçümü kablonun kendi direncine göre yaptım  Hata payı yüksek olabilir. Ama 5 kat da değildir. Neyse, her halukarda bir sorun olmaması lazım. Seri dirençli bir kablo hazırlayıp tekrar ölçeceğim bunu.

Çıkışı tekrar balanslıya çevirmek kolay YAMYAM abi. İki opamp lazım, birisi eviren diğer evirmeyen, o kadar.

Bugün şase tipi erkek ve dişi xlr konnektörlerin siparişini verdim. Elimdeki opamp'ler SMD, o yüzden herhalde bir PCB yaptırmak lazım. Yoksa havada ölü böcek usulü yaparsam biraz zor olacak. Bu konuda bir tavsiyesi olan var mı?

[taydin]

Bu arada dediğin gibi lineer güç kaynakları çok daha gürültüsüz oluyorlar. Büyükçe bir kutu yapıp lineer güç kaynağı kullanarak çok daha kolay bir şekilde iyi sonuç alabiliriz. Ama işte kocaman kutu için bilgisayarın yanında yer lazım olacak. Halbuki bir USB porta takılacak kablo ile alırsak beslemeyi, bir boru şeklinde de yapabiliriz devreyi ve bilgisayarın yanında diğer kablolar gibi sarkıtabiliriz 

Aslında dikkatli ve profesyonelce tasarlandıktan sonra, bir SMPS ile bile üst seviye kaliteye sahip ses devreleri yapılabiliyor. Şu anda üzerinde çalıştığım üst seviye USB DAC'ın içinde yüksek akım kapasiteli bir SMPS var, ama cihaz son derece temiz bir çıkış veriyor. 1 KHz, 0 dBm de distorsiyon seviyesini %0.002 olarak ölçtüm 

[Mr_YAMYAM]

Çıkış empedansı ölçümü için ohmmetre kullanmışsanız, ters polaritede de aynı direnci ölçüyorsanız büyük ihtimalle transformatörlüdür.
Bu tip cihazlardaki çıkış transformatörleri oldukça minik olup, bakır kayıpları biraz fazlaca olabiliyor.
Bunu engellemek için audio devrelerinde 600 ohm- 1Kohm standardı bulunmaktadır. Yani mümkün olduğunca az sarımlı transformatör.
Bu konudan emin olabildikten sonra devrenin tasarımına geçebiliriz.
Devrenin tasarımı, esasen kullanılacak yarıiletkenlerden ziyade, kutulama ve genel montaj itibarı ile önem arzetmektedir.
İyi bir SHIELDING ve GROUNDING bu tür devrelerde saç baş yoldurabilecek derecede önemlidir.

İyi kalite SMPS devrelere diyeceğim yoktur. Sonuçta bir güç kaynağının gürültü seviyesi, çıkış gerilimlerindeki dalgalanmanın ne kadar yüksek olduğu ile ilgilidir. İyi kalite bir SMPS güç kaynağı ile iyi kalite lineer güç kaynağı, bu durumda maliyet açısından ayrılmaktadır.
Haliyle iyi kalite SMPS güç kaynakları daha aşırı pahalı olmaktadır.

[Mr_YAMYAM]

Bugün şase tipi erkek ve dişi xlr konnektörlerin siparişini verdim. Elimdeki opamp'ler SMD, o yüzden herhalde bir PCB yaptırmak lazım. Yoksa havada ölü böcek usulü yaparsam biraz zor olacak. Bu konuda bir tavsiyesi olan var mı?

 

SMD opamp olması önemli değil. Ancak sökülüp takılması zor.
Test esnasında değiştirmek gerekirse yandık.
PCB çizimi zor değil. Siz entegrenin kılıf şeklini tanımlayın ben PCB çizerim. Muhtemelen SOIC 8 kılıfı olsa gerek.
Bir öneri daha.
Eğer bulunabilirse SOIC8 to DIP8 dönüştürücüler vardı. Böylece DIP8 herhangi bir op-amp ta kullanarak test edebiliriz.

[taydin]

Çıkış empedansının ölçüm metodu:

1 KHz test sinyali verirken, önce yüksüz çıkış seviyesi ölçülür (V_o). Sonra bir yük direnci (R_L) bağlanarak çıkış seviyesi ölçülür (V_L). Bu durumda:

Z_o = R_L * (V_o - V_L) / V_L

Ben ölçümleri elimdeki audio precision AP525 audio analizör ile yaptım ve yük olarak da cihazı 600 Ohm'a yapılandırdım, ama 1 KHz'de doğru RMS ölçüm yapabilen herhangi bir multimetre ile de yapılabilir. Bu durumda tabi bir yük direncinin çıkışa bağlanması gerekiyor.



SOIC'den DIP dönüştürücü süper fikir. O zaman delikli plakete yapılabilir. Bulursam hemen sipariş vereceğim.

[Mr_YAMYAM]

https://www.direnc.net/soic8-dip-convertor
Şunlar fikir verebilir.

NOT:
1KHz değil de DC to 100Hz ölçümünü yaparmısınız hocam.

[H_SerhatY]

SOIC'den DIP dönüştürücü süper fikir. O zaman delikli plakete yapılabilir. Bulursam hemen sipariş vereceğim.

Hocam karışmak gibi olmasın ama bir de entegre soketi alın. Böylece entegrenin değişimi gerekirse işiniz daha kolay olur. Ayrıca bakır plaket kullanmanız bu tip profesyonel işlerde benim düşünceme göre daha sağlıklı olacaktır.

[taydin]

İlk şemayı çizdim  sinyal sadakati açısındak sadece dekuplaj kapasitörleri var, onun dışında şu aşamada hiçbirşey yok. En minimal devre olarak bu karşımıza çıkıyor. Bakalım bu şekilde nasıl performans olacak ve ona göre artık eklemeler yaparız.

[taydin]

Hocam karışmak gibi olmasın ama bir de entegre soketi alın. Böylece entegrenin değişimi gerekirse işiniz daha kolay olur. Ayrıca bakır plaket kullanmanız bu tip profesyonel işlerde benim düşünceme göre daha sağlıklı olacaktır.

Zaten herkes karışsın diye buraya konu açtık kardeşim, istediğin gibi fikir beyan edebilirsin 

Soket konusunda doğru söylüyorsun. Geçenlerde direnç.net ten lehimlemeli prototip kartı almıştım, onun üzerine kurarım. Bu breadboard'lardan hiç randıman alamıyorum. Bir deliğe bir kere kablo sokulduktan sonra artık o kontak açılıyor ve bir daha hep temassızlık yapıyor. Ama bu adafruit kartları lehimlemeli, ve breadboard'daki gibi boydan boya birbirine bağlı.

[H_SerhatY]

Zaten herkes karışsın diye buraya konu açtık kardeşim, istediğin gibi fikir beyan edebilirsin 

Soket konusunda doğru söylüyorsun. Geçenlerde direnç.net ten lehimlemeli prototip kartı almıştım, onun üzerine kurarım.

Teşekkürler. Yamyam hocamız bizi sürekli dövüyor, ondan dolayı bu korku (Dövmek derken yani ara sıra kızıyor, onu diyorum, yanlış anlaşılmasın.)

[taydin]

Teşekkürler. Yamyam hocamız bizi sürekli dövüyor, ondan dolayı bu korku (Dövmek derken yani ara sıra kızıyor, onu diyorum, yanlış anlaşılmasın.)

Sonradan çok dua edeceksin ona   )

[H_SerhatY]

Sonradan çok dua edeceksin ona   )

Ediyorum zaten hocam. O olmasa bize bunları öğretecek bir kişi bile yok. Ha, kendisinin yap dediklerini yapamıyorum ancak bu benimle alakalı bir durum değil. Bulunduğum yerin gelişmemesi ile alakalı. Neyse, bir üniversite kazanayım, o zaman bana yapacaksın dediğinden fazlasını yaparım. Çünkü o bizim kendisi sayesinde bir şeyler yapabildiğimizi görünce mutlu olur. Bize tonlarca bilgi veren bir kişinin mutlu olması da en büyük hakkıdır.

[Mr_YAMYAM]

İlk şemayı çizdim  sinyal sadakati açısındak sadece dekuplaj kapasitörleri var, onun dışında şu aşamada hiçbirşey yok. En minimal devre olarak bu karşımıza çıkıyor. Bakalım bu şekilde nasıl performans olacak ve ona göre artık eklemeler yaparız.

 



HAŞLAMA ve de TAŞLAMA
Devredeki U2A entegresi iptal edilse.
U1A ile U3A birleştirilse.
U1B ve U3B birleştirilse acaba ne olur?
RAIL to RAIL denilen bişeyler vardı acaba ecik mıncıklasak mı?

[taydin]

Abi vereyim sana dosyaları da biraz adam et 

[Mr_YAMYAM]

Teknik bilgiler.
http://www.ti.com/lit/an/sloa054e/sloa054e.pdf

Abi vereyim sana dosyaları da biraz adam et 

 Yükledim ama benim PROTEUS açmaz.
Oldukça eski versiyon kullanmaktayım.

[taydin]

Hangi versiyon var sende? Benimki 8.8 (son versiyon). Belki eski versiyona export edebiliyorumdur.

Bu arada farkettim, Vdd tarafındaki elektrolitikler ters 

Şimdi Soic8 den DIP'e dönüştürücüleri de sipariş ettim.

[Mr_YAMYAM]

Benim versiyon 7.küsür olsa gerek.

[taydin]

Giriş empedansı ölçme metodu:



Burada devrenin girişine seri olarak 1 Ohmluk bir direnç bağladık. Sonra da gene devrenin girişine 1 KHz, 0 dBm sinyal uyguluyoruz. Veya 2Vrms sinyal de uygulanabilir.

Sonra V₁ ve V₂ voltajlarını ölçüyoruz. Buradan:

I_R = (V₁ - V₂) / R₁

Sonra da:

Z_i = V₂ / I_R

[taydin]

Direnç seri bağlanması gerektiği için burada büyük sıkıntı. Ya özel kablo lazım (içinde seri direnç olan) veya özel bir kutu yapmak gerekiyor. Kutuya kablo giriyor, içeride seri direnç var, sonra kablu kutudan çıkıyor. Kutuda da direnç uçlarından gelen terminaller var.

Veya, benim uyguladığım metot:

Kablonun kendi direncini ölçmek, sonra kablonun üzerine düşen gerilimi ölçmek ve buradan I_R akımını bulmak. Sonra da gene:

Z_i = V₂ / I_R

Buradaki zorluk da kablonun direncini hassas bir şekilde ölçmek. Bunun için 4 terminalli ölçüm yapan masa tipi multimetre lazım, ve ayrıca kelvin probu lazım. Aşağıdaki konuda 4 terminalli direnç ölçümü anlatılıyor:

Düşük değerli dirençler hassas bir şekilde nasıl ölçülür?

Benim yaptığım ölçümde, direnç değeri 0.032 Ohm çıktı. Voltaj değeri de 0.066V. Buradan da:

I_R = 0.066 / 0.032 = 2.0625 mA

Z_i = 5 Vrms / 0.0020625 = 2.424 KOhm

[Mr_YAMYAM]

Kaynak iç direncini napacaaz hocam

[taydin]

Kaynak iç direncini napacaaz hocam

Test ettiğimiz devrenin giriş empedansı, o devreye bağladığımız kaynağın iç direncinden tamamen bağımsızdır, birbirlerini etkilemezler.

[Mr_YAMYAM]

Konu içeriğinin toparlanabilmesi için önemli noktalar.
Alıcı modülün bir çıkış empedansı vardır. Profesyonel sistemlerde bu empedans genellikle 600ohm olarak belirlenmiştir.
Eğer alıcı modülün çıkış empedansı 600 ohm veya daha düşükse tasarımımızda çok işimize yarayacaktır.
Alıcı modülün çıkış empedansı, bize yapmak istediğimiz devrenin giriş empedansında özel avantajlar sunabilir. Bu sebeple bilmekte yarar vardır.
Aynı zamanda pre amplinin bağlanacağı cihazın da giriş empedansı önem arzetmektedir.
Bu cihazın giriş empedansı küçük ise tasarımımızda ayrıca BUFFER kullanmamızı gerektirebilecektir.
Yüksek empedanslı girişe sahipse, avantajdır. Doğrudan op-amp ile sürülebilir.
[attach type=image]9981[/attach]

Tasarım prosedürleri ve ölçümler..
Alıcı modülün çıkış seviyesi gerilim ölçümü ile tam olarak ölçülmelidir.
Kullanılan mikrofon özellikleri doğrultusunda, referans seviyesinden (Takribi 30cm) normal konuşma tonunda konuşulduğunda, alıcı modül çıkışındaki sinyal seviyesi kaç mili volttur.
Bu ölçüm, tasarlayacağımız pre amplinin tam olarak kazancını hesaplamamıza yarayacaktır.
Aynı zamanda giriş cihazı için (Burada PC DSP) max input seviyesi de bilinmelidir.

[taydin]

Alıcının çıkış empedansı 368 Ohm olarak ölçmüştüm. Ses kartının giriş empedansı da 2.4 KOhm, ama ölçüm hassasiyeti çok iyi olmayabilir. Üreticinin söylediği değer 10 KOhm, ama bunun doğru olduğunu düşünmüyorum. Verilen değer RCA girişleri için olan değer olabilir. Benim ölçümün hata payı o kadar büyük olacağını düşünmüyorum. Şase tipi XLR konnektörler elime ulaşınca hassas ölçüm yapmak için gereken adaptörü yapacağım ve tekrar ölçeceğim, ama buna yakın bir sonuç çıkacaktır diye düşünüyorum.

Esasında giriş empedansını olabildiğince yüksek (onlarca KOhm), çıkış empedansını da olabildiğince düşük ( 600 Ohm veya altı) tutarsak bir sorun olmaması lazım diye düşünüyorum ama, bunun gerçekten böyle olduğunu deneyerek de görelim ...

Cihazın çıkış seviyesi bağırınca -40 dBm civarı ölçmüştüm. Voltaj olarak diyorsan, birkaç millivolt RMS'den söz ediyoruz. Normal konuşma için 1 mVrms diyelim.

Ses kartının balanslı girişlerinin sınırlarını ölçtüm. 3.6 Vrms'e kadar taşma olmuyor, sınır bu.

[Mr_YAMYAM]

Bu durumda vaziyet kel hocam
1-2mV normal mikrofon çıkış değeridir. Demekki arada herhangi bir yükseltici yok.
1mV u kabaca 1Vp seviyesine çıkartabilmemiz için ise Gv=1000 pre ampliye ihtiyacımız var demektir.
Hesaplarım yanlış değilse 60db kazanç demektir.
1mV giriş sinyalimiz için PSU gürültüsü ne olabilir acaba ?
0.5mV desek çıkışımızda 500mV genlik demektir ki, harıl hurul ötüyor anlamındadır.
Kullanılacak entegrelerin PSRR özelliklerini kabaca mıncıklarsak, sanırım 100uV değerini kafadan söyleyebiliriz. (Tasarım iyi ise)
Özetle, basit olsun, profesyonel olmasın diyemiyoruz. Eğer boşta hiçbir gürültü istenmiyorsa bu şartları gözardı etmemeliyiz.
Yani çıkıştan gürültü duyulması istenmiyorsa max output noise 1-2mV olmalıdır.
Ama alıcının çıkışı 10-20mV lar seviyesinde olmuş olsaydı, 30-40db lik bir kazançla 0dbFS yani 1Vp seviyesine rahatlıkla ulaşabilirdik.
3.6V taşma sınırı ise ya +5dbU skala içindir ya da profesyonel cihazlar için +6dbU olarak kullanılan temel DIN standardıdır.

Üretici 10K input empedansı olarak bildirmişse genellikle doğrudur.
Bu değerin illa 10K ohm olması gerekli değildir. Bağlanan cihazların temel uyumu içindir. Yani bu ses kartına 200ohm çıkış empedansından 10Kohm çıkış empedansına kadar tüm cihazlar bağlanabilir anlamındadır.
Bu bağlamda oluşabilecek seviye farkları belli yerlerdeki kalibrasyon noktalarından rahatlıkla set edilebilmektedir.
Demekki uygun bir op-amp ile bu empedansı sürebileceğiz.

[taydin]

Taşma sınırı 3.6 Vrms, yani bu kartın 0 dBFS seviyesi bu... Yarısı olan 1.8 Vrms seviyelerine getirebilirsek maksimum dinamik aralık elde ederiz, ama çok da şart değil. 1 Vrms'e bile gelse, sonradan post processing'de biraz seviyeyi yükseltebilirim, yeter ki arka plan gürültüsü olmasın.

Dediğin gibi kazancın 60 dB den aşağı olmaması lazım.

Bu durumda kullanacağımız AD8692 opamp'i de sorgulamamız gerekiyor. Gain bandwidth product olarak 10 MHz denmiş. 1000 kazançta opamp bant genişliği sadece 10 KHz olacak. O halde kazancı tek bir opamp ile değil, her biri 30 dB yükselten iki opamp'e yaymamız gerekecek. Veya senin dediğin LT1115'i kullanacağız, onda GBP 40 MHz görünüyor. İkisi ile de denemek iyi olur.

Neyse, bakalım 9V pillerle ne yapacak. Onunla uygun gürültü seviyesini yakalayabilirsek, bundan sonraki proje, bunu gürültüsüz çalıştırabilecek 5V USB güç devresi olsun

[taydin]

Bu arada Proteus ile daha alt versiyona şemayı export etmeye çalıştım, ama menülerde böyle bir şeçenek göremedim. Bu konuda bilgisi olan varsa lütfen paylaşsın.

[Mr_YAMYAM]

@taydin  hocam.
5V besleme ile 1.8V RMS ye ulaşamayız gibime geliyor.

[taydin]

Texas Instrument'in üretimi INA103 sipariş ettim iki tane mouser'den. LT1115 de sipariş edeceğim, ama ayrı olarak. Yoksa bizim gümrükcüler pusuda bekliyor ...

Birisi mazleme alacak, birşeyler yapacak, birşeyler öğrenecek diye ödleri patlıyor! Elin gavuru rahat rahat ebay'den veya dünyanın herhangi bir yerinden malzeme alabiliyorken biz her aldığımız malzemede mezbaha'daki koyun gibi melun melun bakıyoruz, acaba ne olacak diye  )

[Mr_YAMYAM]

LT1115 in orijinalleri 19$ civarı.
https://picclick.com/5PCS-NEW-100-Original-Genuine-LT1115CN8-LT1115C-Ultra-Low-Noise-181092808764.html
Ebayda ise 2 dolara satılıyor.
https://www.ebay.com/itm/1pcs-LT1115CN8-LT1115-Ultra-Low-Noise-Low-Distortion-Audio-Op-Amp-/180973861640

[taydin]

Mouser'de 5 Avrodan satılıyor ... İki tane alacağım.

Hızımı alamadım, bizim gümrüğe biraz daha çekişeceğim 
Elimdeki audio analizörün üreticisi, geçenlerde mail attı, "yeni yazılım çıktı, ama bunu kullanmak için bir dongle gerekiyor. Dongle'u size bedava göndereceğiz" diye. Ben de "tamam gönderin" diye yazdım. Dongle da cihazın arkasındaki bir paralel port tarzı konnektöre takılan, değeri 5 doları geçmeyecek olan bir kutu. Gelir gelmez anında gümrüğe takılmış!!!

Yav adam bedavaya gönderiyor! Benim de burada satıp para kazanabileceğim birşey değil! Niye gümrüğe sokuyorsunuz ya?!? Aradı UPS, bu gümrüğe girdi diye. Yapacak birşey yok, işleme alın dedim. Uzun lafın kısası, 170 TL noter tasdikli vekaletname, ve 540 TL de beyanname/ithalat masraflarından sonra kutu elime ulaştı!

Yani gördüğünüz gibi, eğer ARGE yapan bir firma iseniz ve değer 0 DOLAR olan bir malzemeyi BEDAVAYA adresiniz gönderseler dahi, bizim gümrük siz en ağır şekilde cezalandıracaktır. Eğer "ya şu ebay'de ucuz lazer diyotlar var, birkaç tane alıp da biraz deney yapayım" derseniz, gene olmaz. ARGE firması olduğunuz için, o diyotlar 100% gümrüğe takılacak ve 1000 TL ye yakın ithalat masrafı çıkacak.

O yüzden ARGE, MARGE yapmayın. Onun yerine dışarıdan malzeme tedarik eden komisyonculuk yapın, daha karlı ...

[Mr_YAMYAM]

Hocam bilgilerimde yanlışlık yapmışım.
%100 orijinal olarak belirtilmiş LT1115 ler ebayda 5 adedi 19$ mış.
https://pay.ebay.com/rgxo?action=view&sessionid=864037925
Tanesi 4 dolar olup, yedek parça olduğu için gümrüğe de takılmaz.
Ben sipariş veremiyorum, çünkü kredi kartlarım kapalı.

[Furkan KELEŞOĞLU]

Sizlere sormak istediğim bir soru var. Sorum ise şu konuyla pekte bağlantılı değil ama

-Yapacağım basit bir güç kaynağın da kısa devre koruması yapmak istiyorum. kendim uğraşayım dedim bir şeyleri tecrübe edeyim dedim. Aklıma Opamp geldi ; ilk başlarda denemelerim VIR formüllerine aykırı calıştı bunun üzerine internetten biraz kopya cekeyim dedim. cektiğim yerde bizim forumun sitesi 320volt.com , orada böyle işler için low offset değerine sahip opampların kullanılmasının gerektiğini kullanılmadığı takdirde okunan değer ölçülmek istenen değerden cok farklı ve saçma olacağı yazıyor.  bunun üzerine daha önce de duyduğum RAIL TO RAIL opamplar aklıma geldi ama bilgim malasef buraya kadar. biraz aydınlatabilirmisiniz bu konu hakkın da ?

Hazır şeylere yönlendirmeyin beni akım ölçebilen modüller,entegreler var  fakat temel sağlam olmayınca ilerledikçe ayağımın kaydığını rahatça görür oldum.

[taydin]

Devreye seri olarak bir 0.1 Ohmluk şönt direnç bağlayın. Sonra da bir komparatör ile bu direnç üzerinde düşen voltaj belli bir değeri geçerse güç kaynağının çıkışını kesin.

Şönt direncin bağlanma yerine göre de iki metot izlenebilir. Şönt, ya yükten önce (besleme tarafında) olur veya yükten sonra (şase tarafında) olur.

En iyisi ve randımanlısı, yükten önce koymaktır, ama bunun için uygun opamp seçilmelidir. Örneğin 30V çıkış verebilen bir güç kaynağı ise, opamp'in de girişlerinde bu voltajı tolere edebiliyor olması lazım. Bu tip uygulamalar için özel yüksek voltajlı opamp'ler var.

Eğer yükten sonraya koyarsanız, o zaman herhangi bir opamp veya komparatör kullanabilirsiniz. 741 bile olur  ) Şönt üzerinde voltaj belli bir eşik değerini aşarsa güç kaynağının çıkışını keseceksiniz.

Rail to rail olayı bu uygulama için hiç gerekli değildir.

İnternette "high side current sensing" ve "low side current sensing" diye aratın, çok geniş bilgi var konu ile ilgili.

[asma]

Konunun burada yazılması uygun değil.
Kısa bir giriş yapayım.
Sink sourse olayı çok önemli değil , regülasyon içinde olması tercih edilmeli.
Gnd hattına ilave ederseniz ya simetrik besleme ya da rail to rail opamp gerekir. Bu opamplar besleme gerilimi aralığında işlem yapabilirler.
Örnek 741 için single supply ile 0 ile 0,1V gibi farkı çıkışta işleyemezsiniz.
Ayrıca istek kısa devre koruması mı , akım sınırlama mı? Karar vermek gerekir.
Bahsi geçen güç kaynağının şeması paylaşılıp yeni konu açılırsa devam ederiz.
Kolay gelsin.

[Furkan KELEŞOĞLU]

@asma hocam Okulda opamplar ile ilgili deney seti tarzında bir şey yapmamı istedi hocalar diğerlerine pratikte göstermek icin bende simetrik 7812 ve 7912 ciftinden oluşan basit simetrik bir besleme yaptım ama diyorum ki şimdi coğusu yanlış lık yapıp kısa devreye düşürecek hiç olmazsa 1 amper üstüne cıkınca veya geldiğinde direk cıkışı röle ile acıp enerjiyi kessin. istek bu.

@taydin  hemen bakıyorum hocam dediğiniz konulara.

[taydin]

Sink source olayı zaten regulasyon açısından önemli. Eğer şase tarafına şönt konursa, geçen yüksek akım nedeniyle bağlanan yük, artık tam olarak şasede olmayacak, biraz potansiyel olarak yükselmiş olacak. Hatta akım değişken ise, bağlanan yük, şaseye göre sürekli olarak aşağı yukarı sekecek. Bazı durumlarda bu kesinlikle kabul edilemez birşeydir.

Ama eğer şönt besleme tarafında ise, ve regülasyon şönt sonrasındaki voltaja göre yapılıyorsa, bu sorun yok. Yük her zaman şasede olacak, üzerindeki gerilim de hep doğru şekilde regüle edilecek. Şönt üzerinde düşen gerilimin hiçbir olumsuz etkisi olmayacak.

Yeni konuda tartışalım bu rail to rail olayını.

[asma]

Şönt , besleme tarafında olup , regülasyon sonrasındaki voltaja göre yapılabiliyor ise , neden diğer durumda da regülasyonu etkilemeden kullanmayalım.

Örnek:
https://elektronikprojeler.com/index.php/topic,4468.0.html

Kolay gelsin. 

[taydin]

XLR konnektörler geldi.



INA103 ile ilgili de UPS'den haber geldi. Gümrük muharebeleri soruçlandıktan sonra umarım kazasız belasız (ve gümrükten devasa bir kazık yemeden) elime ulaşır.

[Mr_YAMYAM]

Hocam şimdi sizi de dövmek istiyorum
Forumdaki çoğu arkadaşlar bilirler ki ben üyeleri döven birisiyimdir. Ama bu şiddet olayı değil, bir tekniğin uygulanması olayıdır.
Müsadenizle köteğe başlayacağım
Konnektörler geldiğine göre kafanızda bir KUTU imajı oluşmuş olmalıdır.
Bu konudaki planlarınız nedir.? Nasıl bir kutu düşündünüz?
Amacınız dahilinde bu kutunun yerleşim ve işletme özelliklerini hesapladınız mı?
SAYGILAR.

[taydin]

Hocam şimdi sizi de dövmek istiyorum
Forumdaki çoğu arkadaşlar bilirler ki ben üyeleri döven birisiyimdir. Ama bu şiddet olayı değil, bir tekniğin uygulanması olayıdır.
Müsadenizle köteğe başlayacağım
Konnektörler geldiğine göre kafanızda bir KUTU imajı oluşmuş olmalıdır.
Bu konudaki planlarınız nedir.? Nasıl bir kutu düşündünüz?
Amacınız dahilinde bu kutunun yerleşim ve işletme özelliklerini hesapladınız mı?
SAYGILAR.

İyi niyetini biliyorum abi. Hatamı gördüğün zaman acımasız bir şekilde eleştirebilirsin. Hatalı olduğumu kabul ederim, ego yapmam 

Kutu olarak bugün yerli Altınkaya firmasına baktım. Hatta benim giriş empedansı ölçmek için yapacağım adaptör için bir aluminyum kutu sipariş ettim. Preamfi için de gene buradan bir aluminyum kutu kullanacağım.

[taydin]

Yalnız her ihtimale karşı, Mouser siparişine PCB tipi XLR konnektörleri de eklemiştim. Amacın gerekirse girişte PCB tipi XLR konnektör kullanmak ve böylece aradaki kablonun parazit kapmasını engellemek.

[Mr_YAMYAM]

Kutu olarak bugün yerli Altınkaya firmasına baktım. Hatta benim giriş empedansı ölçmek için yapacağım adaptör için bir aluminyum kutu sipariş ettim. Preamfi için de gene buradan bir aluminyum kutu kullanacağım.

 Alüminyum kutular bu iş için yeterli olmayacaktır.
Öneride bulunabilmem için pre amplinin tam bir kullanım şeklini bilmemiz gereklidir.
ÖRNEĞİN:
Sadece PC ile çalışacak ve PC ye takılacaktır.
Ya da genel amaçlı tasarlanacak olup U1 tipi endüstriyel kutu düşünülmektedir.. Gibi.