PNP Transistör ile Akım Artırmak

[Yusuf usta]

Şu linkte ilginç bir güç kaynağı gördüm. @Mr_YAMYAM ustamın yaptığı bir ürün. Bugün bir cihazda bu sistemi görünce "bu ne abi" dedim ve araştırırken bu devreyi gördüm.
https://320volt.com/0-22v-10-amper-guc-kaynagi-lm317t-mj15004/

Hasılı kelam... PNP transistör beyzinde düşük omajlı direnç ile verilmiş pozitif gerilim varken, negatif gerilim alıp iletime geçme ihtimali bile yokken... nasıl iletime geçiyor da çıkış veriyor aklım durdu... Bunu açıklayabilecek bir @Mr_YAMYAM usta aranıyor.

Burada LM317 var, benim elimdeki cihazda ise 7812... ve transistörün voltaj  çıkışı, yani kollektörü, 7812'nin Vout ucunda... bu sistem nasıl voltajın amperin artırıyor?

[Mr_YAMYAM]

R1 üzerinde gerilim düşümü var ise, bu gerilimin bir ucu mutlaka negatiftir. İki ucu da asla pozitif olamaz.
Ancak toprağa göre (Sistem sıfır noktası) ölçüldüğünde her iki ucunda da pozitif gerilim görülecektir.
Tek fark ise...
Devreden 1A akım geçtiğini varsayalım. Direncimiz 1 ohm olduğuna göre direnç üzerinde 1V luk bir gerilim düşümü olacaktır.
Toprağa göre ölçümlediğimizde direncin giriş ucunda +25V var ise çıkış ucunda da +24V olacaktır.
Saygılar.

[Yusuf usta]

R1 üzerinde gerilim düşümü var ise, bu gerilimin bir ucu mutlaka negatiftir. İki ucu da asla pozitif olamaz.
Ancak toprağa göre (Sistem sıfır noktası) ölçüldüğünde her iki ucunda da pozitif gerilim görülecektir.
Tek fark ise...
Devreden 1A akım geçtiğini varsayalım. Direncimiz 1 ohm olduğuna göre direnç üzerinde 1V luk bir gerilim düşümü olacaktır.
Toprağa göre ölçümlediğimizde direncin giriş ucunda +25V var ise çıkış ucunda da +24V olacaktır.
Saygılar.

Çok ilginç bir olay bu. Yarın biraz kafa patlacağım bu konuda. Cevabın için teşekkür ederim. Saygılar benden ustam.

[Mr_YAMYAM]

Çok ilginç bir olay bu. Yarın biraz kafa patlacağım bu konuda. Cevabın için teşekkür ederim. Saygılar benden ustam.

İlginç değil hocam çok basit bir olay.
1 ohmluk bir direnç temin ediniz. Bu dirençten 1A lik akım akıtınız. Dirence parelel bir voltmetre bağlarsanız, gerilim düşümünün 1V olduğunu ve direncin üzerindeki gerilim kutuplamasının giriş ucunun pozitif, çıkış ucunun da negatif kutup olduğunu görürsünüz.
Yani bu direnci bir voltaj üretici olarak düşünürsek bir ucu pozitif diğer ucu da negatiftir.
MJ15004 ün tetiklenebilmesi için ise 0.6 ila 1V arası gerilim gereklidir. Teorik verilerde bu transistör full iletime geçebilmesi için 0.8V V-be gerilimine ihtiyacı bulunmaktadır.
Teknik mesele ise, bu transistörün akım kazancıdır. Yani BETA değeri.
1V luk gerilim düşümü ile elde etmiş olduğumuz akımın küçük bir kısmı B-E arasından akmaktadır. Bu akım oldukça düşük olacaktır. İşte transistörlerin akım kazancı bu sebeple oldukça önem arzetmektedir.

[Yusuf usta]

İlginç değil hocam çok basit bir olay.
1 ohmluk bir direnç temin ediniz. Bu dirençten 1A lik akım akıtınız. Dirence parelel bir voltmetre bağlarsanız, gerilim düşümünün 1V olduğunu ve direncin üzerindeki gerilim kutuplamasının giriş ucunun pozitif, çıkış ucunun da negatif kutup olduğunu görürsünüz.
Yani bu direnci bir voltaj üretici olarak düşünürsek bir ucu pozitif diğer ucu da negatiftir.
MJ15004 ün tetiklenebilmesi için ise 0.6 ila 1V arası gerilim gereklidir. Teorik verilerde bu transistör full iletime geçebilmesi için 0.8V V-be gerilimine ihtiyacı bulunmaktadır.
Teknik mesele ise, bu transistörün akım kazancıdır. Yani BETA değeri.
1V luk gerilim düşümü ile elde etmiş olduğumuz akımın küçük bir kısmı B-E arasından akmaktadır. Bu akım oldukça düşük olacaktır. İşte transistörlerin akım kazancı bu sebeple oldukça önem arzetmektedir.

Bu olayı zaten pil şarj devrelerinde led yakmak için kullanıyoruz ustam.
Olayı şöyle çözümledim; bu gerilim düşümü için LM317 yahut 7812 şart. Bir malzeme önden bir akım çekip start vermesi gerek yani. akım çeken bir şey yoksa da sistem shut... Bu kez de şuraya takıldım. Bendeki mamülde 7812 çıkışı, aynı sizin devredeki LM317 çıkışında olduğu gibi transistörün gerilimi akıtan ucuna direkt olarak bağlı. transistör iletime geçtiği zaman 24V akıtırsa 7812 çıkışına 24V vermiş olmuyor muyuz? gece gece benim beynim yandı bu bağlantıyı ilk kez görüyor olmam daha bir ilginç...

[Malicarpar]

Merhaba  @Mr_YAMYAM ustam sizinle iletisim kurmak istedim fakat sanırım mesajimi ve etiketimi gormediniz

[Mr_YAMYAM]

Merhaba  @Mr_YAMYAM ustam sizinle iletisim kurmak istedim fakat sanırım mesajimi ve etiketimi gormediniz

Özel mesajlar ile destek talepleri ile ilgilenmiyorum.
Forumda paylaşılan ve teknik açıklamaları ilmine uygun olarak hazırlanmış konular varsa onlara yanıt verebiliyorum.
Teknik olarak açıklanmayan veya dolaylı anlatımlar ile de ilgilenmiyorum.
Bir konuda istenilen bilgi veya teknik destek için, gerekli donelerin sunulması gerekmektedir. Okuyucular orada değildir. Mesajı okuyarak sorunları tespit edebilme şansı yoktur. Bir sorunun tam anlamıyla anlaşılabilmesi, ölçüm tekniği ve elde edilen sonuçların iliştirilmesi ile mümkündür.
Bu konu içeriğini örnek verirsek...
Yusuf usta teknik olarak bir açıklama istemiş. Gerekli doneleri ve hatta şemaları da yüklemiş. Anlaşılmayan konudaki fikirlerini açıkça beyan etmiş bulunmaktadır.
@Yusuf usta‍   forumda paylaşımcı bir kişi olduğundan dolayı böylesine mantıklı bir konuya benim de icabet etmem yerli yerinde olacaktır. Çünkü amaç bilgi paylaşımıdır.

Son olarak ta belirtmem gerekirse.
Forumda daha önce hiç paylaşımda bulunmamış, ama beni yıllardır tanıyormuş gibi yapanlarla da ilgilenmiyorum.
Bu konuda iyi niyetimden dolayı birçok tartışma yaşadım ve forumda yakışmayacak tartışmalar oldu.
Daha önceden tartışma yaşadığım ve beni çekemeyen herhangi bir kişi yeni bir nik alarak forumda mesaj yazmakta, ve sırf olay çıkartabilmek ve beni karalayabilmek için ellerinden geleni yapmaktadırlar. Forumun saygınlığı açısından bu gibi kişilere artık temkinli yaklaşmaktayım. Bu gibi kişilerin tespiti ise forum yetkililerinin IP kontrolü ile mümkündür. Bu yapılamıyorsa benim çekimser davranmam son derece normaldir.

[Malicarpar]

Özel mesajlar ile destek talepleri ile ilgilenmiyorum.
Forumda paylaşılan ve teknik açıklamaları ilmine uygun olarak hazırlanmış konular varsa onlara yanıt verebiliyorum.
Teknik olarak açıklanmayan veya dolaylı anlatımlar ile de ilgilenmiyorum.
Bir konuda istenilen bilgi veya teknik destek için, gerekli donelerin sunulması gerekmektedir. Okuyucular orada değildir. Mesajı okuyarak sorunları tespit edebilme şansı yoktur. Bir sorunun tam anlamıyla anlaşılabilmesi, ölçüm tekniği ve elde edilen sonuçların iliştirilmesi ile mümkündür.
Bu konu içeriğini örnek verirsek...
Yusuf usta teknik olarak bir açıklama istemiş. Gerekli doneleri ve hatta şemaları da yüklemiş. Anlaşılmayan konudaki fikirlerini açıkça beyan etmiş bulunmaktadır.
@Yusuf usta‍   forumda paylaşımcı bir kişi olduğundan dolayı böylesine mantıklı bir konuya benim de icabet etmem yerli yerinde olacaktır. Çünkü amaç bilgi paylaşımıdır.

Son olarak ta belirtmem gerekirse.
Forumda daha önce hiç paylaşımda bulunmamış, ama beni yıllardır tanıyormuş gibi yapanlarla da ilgilenmiyorum.
Bu konuda iyi niyetimden dolayı birçok tartışma yaşadım ve forumda yakışmayacak tartışmalar oldu.
Daha önceden tartışma yaşadığım ve beni çekemeyen herhangi bir kişi yeni bir nik alarak forumda mesaj yazmakta, ve sırf olay çıkartabilmek ve beni karalayabilmek için ellerinden geleni yapmaktadırlar. Forumun saygınlığı açısından bu gibi kişilere artık temkinli yaklaşmaktayım. Bu gibi kişilerin tespiti ise forum yetkililerinin IP kontrolü ile mümkündür. Bu yapılamıyorsa benim çekimser davranmam son derece normaldir.

Canınız saolsun ustam diğer bir forumdan bir arkadas sizin isminizi söyleyerek ses sistemleri konusunda sizin bir duayen olduğunuzu söyledi buna sebeb de bende sizin fikirlerinizi almak istemiştim madem ki böyle düşünüyorsunuz bir daha sizi rahatsız etmem  hayırlı geceler kusura bakmayın verdiğim rahatsizliktan dolayi

[Malicarpar]

Paylaştığım içerikleri dilerseniz silebilirsiniz ustam A.E.O

[Mr_YAMYAM]

Canınız saolsun ustam diğer bir forumdan bir arkadas sizin isminizi söyleyerek ses sistemleri konusunda sizin bir duayen olduğunuzu söyledi buna sebeb de bende sizin fikirlerinizi almak istemiştim madem ki böyle düşünüyorsunuz bir daha sizi rahatsız etmem  hayırlı geceler kusura bakmayın verdiğim rahatsizliktan dolayi

Diğer bir forum kavramı geniş anlatımlıdır.
Hangi forum?
Hangi kişi?
Ne zaman?
Kişilerin biraz daha şeffaf olabilmelerini bekliyorum. Yamyamlar forumundan  GICIK adlı üyenin selamları var. Sizin ses sistemleri konusunda uzman olduğunuzu belirtmişti. O sebeple bu foruma üye oldum. Diyebilmek pek te zor olmasa gerektir.Üstelik SELAM ALMAK ve SELAM getirmek birer saygınlıktır. Hem getirene hem da alana saygı duyulur. Böylece hatırlanmak insani duyguları pekiştirir.Ancak bunlar yapılmamışsa ortada şüphelerin olması da normal değilmidir?

YAMYAM olarak asla rahatsızlık duymam. Bilakis hiç bilgisi olmayan kişilere bile elimden geldiğince dilim döndüğünce yardımcı olmaya çalışmışımdır. Yeter ki o kişiler birşeyler öğrenebilsinler.  @Yusuf usta  da aynı fikirdedir sanıyorum.

[Malicarpar]

Diğer bir forum kavramı geniş anlatımlıdır.
Hangi forum?
Hangi kişi?
Ne zaman?
Kişilerin biraz daha şeffaf olabilmelerini bekliyorum. Yamyamlar forumundan  GICIK adlı üyenin selamları var. Sizin ses sistemleri konusunda uzman olduğunuzu belirtmişti. O sebeple bu foruma üye oldum. Diyebilmek pek te zor olmasa gerektir.Üstelik SELAM ALMAK ve SELAM getirmek birer saygınlıktır. Hem getirene hem da alana saygı duyulur. Böylece hatırlanmak insani duyguları pekiştirir.Ancak bunlar yapılmamışsa ortada şüphelerin olması da normal değilmidir?

YAMYAM olarak asla rahatsızlık duymam. Bilakis hiç bilgisi olmayan kişilere bile elimden geldiğince dilim döndüğünce yardımcı olmaya çalışmışımdır. Yeter ki o kişiler birşeyler öğrenebilsinler.  @Yusuf usta  da aynı fikirdedir sanıyorum.

https://mobile.donanimhaber.com/oto-anfi-icin-smps-yardim-lutfen--133020524

Bu linkte bahsedilmistiniz donanımhaber forumunda Muhsin kemer adlı arkadaş ayrıca açtığım konuda kendimden ve yaptığım ve yapmak istediğim projemden geniş detaylı bahsetmiştim ben burada sizlerin fikirlerini almak eksik noktaları hatalı olduğum yerleri öğrenmek istemiştim lakin beklemediğim bir cvb aldım sizden siz benim açtığım konuyla ilgilenmek yerine benim nasıl konu açtığımla yazım şeklimle ilgilendiniz açıkçası yazdığıma pişman oldum neyse kendisinden yardım isteyen birini böyle yargılayan ve bi kovmadigi kalan bir ustama söylenecek daha fazla sözüm yok tekrar rahatsız ettiğim için kusura bakmayın isteseniz sitenizden de atabilirsiniz beni sorun değil tekrar iyi geceler

[Mr_YAMYAM]

Bu olayı zaten pil şarj devrelerinde led yakmak için kullanıyoruz ustam.
Olayı şöyle çözümledim; bu gerilim düşümü için LM317 yahut 7812 şart. Bir malzeme önden bir akım çekip start vermesi gerek yani. akım çeken bir şey yoksa da sistem shut... Bu kez de şuraya takıldım. Bendeki mamülde 7812 çıkışı, aynı sizin devredeki LM317 çıkışında olduğu gibi transistörün gerilimi akıtan ucuna direkt olarak bağlı. transistör iletime geçtiği zaman 24V akıtırsa 7812 çıkışına 24V vermiş olmuyor muyuz? gece gece benim beynim yandı bu bağlantıyı ilk kez görüyor olmam daha bir ilginç...

Hocam bu konuda her türlü bilgi paylaşımına hazırım. Diğer arkadaşın yazıları dolayısı ile bu mesajınızı kaçırmışım kusura bakmayın.
VR (Burada voltaj regülatörleri) LM 317 veya bir başkası önemli değildir. Sizin kafanızı karıştıran şey transistörlerin iletime geçtiği anda çıkışına da girişteki gerilimi aynen ileteceğidir.
Her VR'nin bir referans gerilmi bulunur. LM317 için bu değer 1.25V tur. Şimdilik es geçelim.
Transistörler birer lineer anahtardır. B-E arasına gerilim verilince iletime geçerler. Ancak bu iletime geçme olayını bir anahtar olarak düşünmemeliyiz. AYARLI BİR DİRENÇ olarak düşünelim.
VR nden akım çekildikçe transistöre uygulanan V-be gerilimi artacaktır. Bu gerilim arttıkça transistörün doyuma ulaşabilmeleri mümkün olacaktır. Ancak tam doyum noktasında bile VR ünün çıkışındaki gerilim bu yarı iletken devrenin referans gerilimini değiştirmeye çalışacağından dolayı, (Çıkışa verilecek fazla gerilim) VR ü bu değişimi anında algılayarak içerisindeki devre ile sabit gerilim üretmeye devam edecektir. Zaten bu tip voltaj regülatörlerinin prensibi bu mantıkla belirtilmiştir. Voltaj regülatörlerinin gerilim stabilizasyonu ve muhtelif kontrolleri incelendiğinde, transistörlere direk bir kontrol  uyguladığı bu tür voltaj regülatörlerinin iç şemalarının incelendiğinde rahatlıkla görülebilecektir.)
Yani buradaki güç transitörleri dışardan bağlanmış birer eleman olarak değil de entegre içerisindeki birer eleman olarak düşünülmelidir.
Eğer aynı kılıf içerisine bu denli yüksek akım akıtabilecek kırmık (Transistör) konulabilseydir üreticiler hiç çekinmeden yapacaklardı. Zaten sonraki üretim olan LM338 üretimleri bunu ifade etmektedir.

[Yusuf usta]

Ustam zaman ayırdın, her konuda olduğu gibi bu konuda da bilgini esirgemedin teşekkür ederim.

@Yusuf usta  da aynı fikirdedir sanıyorum.

Ciddi bir konu konuşulurken araya konu dışında giren her şey rahatsız edici. Dün de bunu yazacaktım diğer arkadaşa fakat muhatap siz olunca bana düşmez diye bir şey demedim. Yani bir insana mesaj atmışsın madem, birkaç yerde ayrıca etiketleyip yazmışsın, gelip de bu konunun arasına girip alakasız bir yorum yapmanın anlamı yok ki. Ben bu arkadaşın blogda yazdıklarına kadar hepsini okudum. Gevv ona cevap yazdı hatta. Fakat bilgi seviyesine ve yaptığı işe bakınca yazmaya gerek görmedim. Çünkü başarı şansı zayıf olacak, çok uzun bir yazışma gerekecekti. Yeterince ayrıntı verilmeden yuvarlak sorular soruluyor. Taksitle laf alıyoruz sora sora milletten.

Kendisi bunları okursa oana da açıklamak iyi olacak; sadece doğrultma amaçlı kullanılacak hızlı diyotların illa ki üzerinde yazılanını arayıp, muadil bir şeyi iki dakika google dataheet aratarak bulamamamış mesela. daha cihazın kendisini yapmadan, bir tecrübe kazanmadan birkaç değişik voltajı nasıl alacağı konusuna odaklanmış.

Asıl sorun şu, bir devreyi, çalışma mantığını kavramak, bilgi edinmek için soru sorulmuyor. Bilgi yetersiz olduğu halde öğrenmek amaçlı değil, kullanım ya da ticari amaçlı işler için soru soruluyor. Önce yap, kavra öğren, sonra kullanım için ya da ticari olarak, nasıl istersen öyle iş yap.

Bunlar insanın keyfine kalmış, karışamayız elbette, ben de bu nedenlerle kendisine cevap yazmadım hiç.

Saygılar ustam