LM 317 ile SES Amplifikatörü

[Yusuf usta]

Nereden aklına gelmişse bir amplifikatör yapmışlar. A sınıfı çalışıyor ve 1W güç veriyormuş. LM 317 sadece bir "ayarlanabilir gerilim regülatör entegresi" midir? Bu saatten sonra hayır

Şemayı sizin için alıntıladım, dosya ekinden görebilirsiniz.
Yapımı ve çalıştırılmasını video olarak şuradan izleyebilirsiniz:
https://www.youtube.com/watch?v=2wEYdEEx178

[Mr_YAMYAM]

Esasen bir amplifakör de voltaj regülatörüdür.
Tam olarak regülatör denemez aslında. NEDEN?
Çünkü çıkışa sabit bir gerilim vermezler. Ama ana besleme kaynağındaki gerilimi, yük (HOP) üzerine, girişteki sinyallerin aslına uygun olarak yükseltilmesi esastır.
Kondansatör kuplajlarının yapılmadığını ve bir ampliyi kazancı doğrultusunda, belli bir gerilimi (V-Z) sabitlediğimizde de bir amplifikatör bir çeşit voltaj regülatörü olacaktır.
TANIMLAMA.
Giriş gerilimi sabit DC 1V olsun.
Amplimizin kazancı Vg=10 olsun.
Amplimize uygulamış olduğumuz besleme gerilimi ne olursa olsun (Çıkış geriliminden küçük olamaz) çıkıştan sabit 10V alırız.
İşte bir gerilim regülatörü

[Yusuf usta]

Yani ses denince akla hassas parametreleri olan, düşük input hassasiyeti ile yaptığı amplifikasyonu yüksek input ile (eşik değerler aşılmamak kaydıyla) bozmadan devam ettiren bir ürün akla geliyor.

Voltaj regülatörü ise düz çizgi bir DC out sağlayan, özellikle "input"u olmayan bir kıyıcı olarak aklımıza yerleşiyor. Burada devreyi yapan kişi "ben bu voltaj regülatörüne input ne şekilde veririm" diye sormuş. bu sorunun cevaplandığı her şey ile ses ampliifikasyonu yapılır. abartırsak, matkap bile anahtarına gereken sayıda basılarak input oluşturulabilir.

LM 317 adj ucu olması, ben amplifikatörüm demesine yetmiş. 7805 gibi sabit olmaması işi kolaylaştırmış. Gerçi 78xx serisinin de gnd ucu sebebiyle oynanabiliyor. Fakat bu bire bir etki ediyor, yani direkt amplifikasyon yapamazsınız.

Halbuki LM317'de referans direnci ile orantılı çalışan bir adj ucu var. Genellikle 240 ohm şeklinde yazılan sabit dirence benim referans direnci deme sebebim, adj ucuna verdiğiniz voltaj bilgisinin bu direncin sağladığı back voltajı ile beraber "out" voltajını belirlemesi. yoksa ki bu geri beslemedir. 

78xx ürünlerine geri dönersek, gnd ucunu seri bağlı bir diyot ile negatif gerilime tabi tutarsak diyotun kaybettiği 0,6V çıkışa değişmeden yansır. Bir zener diyota seri bağlanan diyotun değerlerinin toplamının geçerli olması durumuna benziyor. bu da entegreyi yapanların "benimle oynama kardeşim" diyen bir regülatör sunduğunu ve adjustable olmadığını gösterir.

Amplifikatörler direkt olarak @Mr_YAMYAM Ustamın dediği gibi zaten voltaj regülatörüdür. Hem de ayarlısından.

Fakat direkt gerilim üzerine kurulu bir sistemde en son çıkış yapılan transistör öncesi o kadar işlem yapılmış olmalı ki, artık ses frekansında giriş yapılırsa tepkimeler bunu bir ses amplifikatörü olarak kullandırtmayacak kadar (ya filtre edildiğinden, ya iç düzende pwm gibi teknikler kullanılınca iş analogdan digitale kaydığından) verimsiz olur diye düşünüyordum.

LM 317 oldukça analog bir yapıdaymış diye düşündüm ve datasheet'ine baktım. adj ucuna 1,25V zener seri bağlanmış. bildiğiniz bir opamp kıyaslayıcı ile analog şekilde transistörle çıkış alınmış. Az evvelki referans direnci değil dememi geri alıyorum. Evet bir geri besleme ama bu entegrede bir opamp var ve non invert ucu ile invert ucuna girilen değerler kıyaslanıyor. her ne kadar çıkıştan geri besleme yapılarak bu opamp girişinin birisi desteklense de opamp için bu bir referans gerilimidir. Digital bir şey yok, pwm tekniği asla yok -ki olsa bu kadar ucuz olamazdı; LM2596 fiyatına bakın görürsünüz. Bildiğin ses amplifikatörü yapmışlar sanki.

LM 317 adj ucunun bu kadar hassasiyet ile çalışabilmesinin tahminlerimin ötesinde olma sebebi anlaşılmış oldu. Beni yanıltan, 7840'da olduğu gibi, içerikte osilatör, komparatör, kapı devresi, referans vs yığınla birim tahmin etmemdi. Ama bunların hiçbiri LM317 için geçerli değildi.

[seron]

Yusuf Usta, detaylıca açıklamışsın olayı.
Lakin bu meseleyi sanırım bir iki yıl evvel bir konu başlığı altında dile getirmiştik. Hatta yolgezer diye bir üye vardı. Ben evde kendi imkanlarımla yapmaya çalışmıştım. Ben mi bir yerde hata yaptım yoksa nedendir bilmiyorum, evet çıkıştan ses geliyordu ama girişten gelen sinyalin volümü ile çıkış volümü arasında neredeyse fark yok gibi geldi. Tamam, ben teknik anlatamadım. Şöyle şeyedeyim sanki yükseltmiyor aynen sesi çıkışa veriyor gibiydi. Ayrıca LM317 çok ısınıyordu ve taktığım mini soğutucu yetmiyordu. Tabii ben teknik bir hata yapmış olabilirim. Çok fazla uğraşmadan bıraktım sonra. Yine de isteyen denemeler yapıp farklı sonuçlar elde edebilir. Benim deneyime güvenmeyin.

İlgini çekerse tek transistörlü basit ampliler de var. Ben denemedim ama incelenebilir. Google'da "one transistor simple amplifier" diye aratırsan birçok örnek çıkıyor. Bu tip ampliler hatırlarsan eskiden 9999 in 1 brick game tetris oyuncaklar olurdu pilli, onların içinde de vardı.

[Yusuf usta]

İlgini çekerse tek transistörlü basit ampliler de var. Ben denemedim ama incelenebilir. Google'da "one transistor simple amplifier" diye aratırsan birçok örnek çıkıyor. Bu tip ampliler hatırlarsan eskiden 9999 in 1 brick game tetris oyuncaklar olurdu pilli, onların içinde de vardı.

bahsettiğin amplifikatörler eski radyolarda bolca vardı. ac 187k ve 188k ikilemeleri, bc 327 ve bc 548 ikilemeleri ile çok tanışığız. 1998 yılında ilk çıkardığım kit iki transistörlü amplifikatördü. ama o zamanların popüler tba 820M ve nec575 entegreleri nedeni ile çok da rağbet görmemişti.

tek transistöre gelince, hali hazırda çinden getirdiğim melodi, zil, siren mini çiplerinin hepsinin çıkışında 8050 ve hatta 548 tek transistör var. bu tek transistörü üşenip monte etmemiş çinli amcalar burada biz takıyoruz.

[gevv]

Birde class a yapmışlar   A sınıfı  açıkmalamasını görmemişim   daha güçlüsünü de yapmışlar diyelim

[attach]8388[/attach]
[attach]8390[/attach]

[davut naci kaya]

Bende flaşör yapmıştım herşey oluyor bu lm317den:

http://www.elektroinfo.org/2011/12/lm317t-ile-flasor-devresi.html