AMPLİFİKATÖR'ler, tasarım ve teknik anlatımlar. (TARTIŞMA)

[Games]

Değişiklikle ne kastettiğini anlayamadım. Ayrıca "bu devre" dediğin nedir? Bu cihazı bir devreye uyarlamaya mı çalışıyorsun? 8v çıkış gayet iyi,  preampl. ihtiyaç olmadan ampl. girişine bağlayabilirsin.

Gece gece İlk sayfadaki örnek olarak verilmiş devreyi kastedmiştim.

[asma]

Arkadaşlar zaten var olan resim / şema, istekleriyle , gördük göremedik mesajları ve bunlar için tekrar yüklemeler zaman kaybı değil mi?
Mr_YAMYAM bu amfinin resmini pek çok konuda defalarca yayınladı.
En sevdiğiniz yemeği her acıktığınızda servis etseler doyarsınız ama bir süre sonra o yemek en sevdiğiniz olmayacaktır.
Bilgiye açlığımızı tekrarla doyuramayız, taze bilgiyle iştahımız artar, sorularla hazmederiz.

Lütfen beni yanlış anlamayın, katılımın az, sapmaların çok olduğu konu, takipçiler için yavaş ilerliyor. 

Ben de bir yerden gireyim, takipçilikten kurtulayım. Bakalım konuyu toparlamaya mı dallanıp budaklanmaya mı faydası olacak.

IC giriş empedansını düşürelim, ses girişimiz 10K civarında olsun, gürültü veya paraziti azaltalım(yükseltmeyelim) gibi istekler için basit önerim var:
33k olan giriş ve geri besleme dirençlerini 10k yapalım.
-Giriş empedansı üçte bir azalınca , yüksek olunca istenmeyen her ne varsa 3 kat azalır. (yırttık)
-Kazanç düşerse girişte oluşan sorunları daha az yükseltmiş oluruz.
Acaba amfiden daha az mı ses çıkar?
Gerilim kazancı 100 den 30 a iner. 30W/8 ohm için yaklaşık 16Veff gerekir. Giriş 0,5Veff i geçiyorsa sorun yok. Zaten elimizde kaynak olarak  770mVeff veya 1Vmax. mutlaka olacaktır. (yine yırttık)

Yazı uzun oldu ama hile kısa: 33k yazan yerlere 10k direnç tak, oldu bitti. 
Kolay gelsin.

[Mr_YAMYAM]

Ben de bir yerden gireyim, takipçilikten kurtulayım. Bakalım konuyu toparlamaya mı dallanıp budaklanmaya mı faydası olacak.

IC giriş empedansını düşürelim, ses girişimiz 10K civarında olsun, gürültü veya paraziti azaltalım(yükseltmeyelim) gibi istekler için basit önerim var:
33k olan giriş ve geri besleme dirençlerini 10k yapalım.
-Giriş empedansı üçte bir azalınca , yüksek olunca istenmeyen her ne varsa 3 kat azalır. (yırttık)
İMLA DÜZELTMESİ: Yüksek olan giriş empedansının düşürülmesi halinde, istenmeyen gürültüler azalacaktır. Bağlı olarak HAT kapasite etkileşimi azalacaktır.
-Kazanç düşerse girişte oluşan sorunları daha az yükseltmiş oluruz.
Acaba amfiden daha az mı ses çıkar?
Gerilim kazancı 100 den 30 a iner. 30W/8 ohm için yaklaşık 16Veff gerekir. Giriş 0,5Veff i geçiyorsa sorun yok. Zaten elimizde kaynak olarak  770mVeff veya 1Vmax. mutlaka olacaktır. (yine yırttık)

Yazı uzun oldu ama hile kısa: 33k yazan yerlere 10k direnç tak, oldu bitti. 
Kolay gelsin.

Bu açıklamalarınız için teşekkür etmeliyim.
Çaktırmadan bizi takip ediyordunuz haa
Ben geri besleme direncinden ziyade 330 ohmluk kazanç belirleyici direncin değerini yükseltmeyi yazacaktım. Ama sonuçta yapılan işlem hemen hemen aynı. AMPLİFİKATÖRÜMÜZÜN KAZANCINI BELİRLEMEK.

[seron]

yamyam abi konu durdu. anlat hele...

[Mr_YAMYAM]

Anlatıyorum da kimseler İCABET etmiyor ki
Yine de zaman zaman konunun tekniklerinden bahsedeceğim.

[asma]

Rica ederim, her şey paylaşmak üzerine (bir gazoz siparişi vardı... ? )

Amaç kazancı belirlemek diye başlarsak, iki direnci eşit kullanmaya çalışarak bunu nasıl yapmalıyız sorusunu soralım.
Gerilim kazancımız , girişten 774mVeff uygulandığında max. çıkış gücü için gerekli genliğe ulaşacak kadar olmalıdır.
Çıkış gücü 8 ohm da 30W olabilmesi için çıkış voltajı hesaplanır, çıkış girişe bölünür, bulunan değer gerilim kazancımıza eşit veya çok yakın olmalı.
33k yerine 10k kullanacaksak , 330 ohm değerini değiştirerek bu oranı yakalayalım. (10k/510)+1=20,6   ile çıkış 15,95Volta ulaşıyor.
510 ohm ile bu iş oluyor.   Kazancı biraz yüksek tutmak için en yakın standart değer 470 ohm direnç kullanmak faydalı olabilir.
Not: Kazanç formülü op-amplardan bildiğimiz evirmeyen yükselteç ile aynıdır.

Kolay gelsin.

[Mr_YAMYAM]

Gel anlaşalım.
Kazanç direncini 1 Kohm yapsak feedback direncini de 22Kohm civarı yapsak kurtarmaz mı Fiş almayacağım idare et.
Eğer bu direnci 1 Kohm yaparsak, girişe de 1 Kohm sekonder empedanslı transformatör koyarsak eviren giriş ile evirmeyen girişin dengesini kurmuş olacağız. (Gerekli gibi görülmese de biz iki girişi dengeleyelim)
Transformatörün 1K ohm direncinin her frekansta farklı direnç göstereceğini hepimiz biliriz. Bu bize kazanç olarak mı döner yoksa kayıplarımız mı olacaktır.

NOT: Gazoz sözüm hala geçerlidir. Ankarada iseniz bizzat ben ısmarlayabilirim. Bizim çaycı hala senin adresini bulamamış.

[asma]

Üstad 22k/1k bizim işimizi görür. Dif. amp girişlerinin dengesi ise bizi ne öldürür ne de güldürür.
Ama trafo olmaz. Frekansa bağlı transfer eğrisi mevcut sistemdeki STK nın sağladığı doğrusallığı mahveder.
Anons sistemi yapmıyorsak başından sonuna hiç bir yerde transformatör kullanmamalıyız.

Kolay gelsin.

Yaz bitmeden Ankaraya gelebilirsem gazoz için sizi bulurum. Daha sonrası için çöplü çaya da razıyım.
İzmitliyim, yılda bir oraya gelirim. (basınevleri ne aile ziyareti için gidiyorum)

[Mr_YAMYAM]

Üstad 22k/1k bizim işimizi görür. Dif. amp girişlerinin dengesi ise bizi ne öldürür ne de güldürür.
Ama trafo olmaz. Frekansa bağlı transfer eğrisi mevcut sistemdeki STK nın sağladığı doğrusallığı mahveder.
Anons sistemi yapmıyorsak başından sonuna hiç bir yerde transformatör kullanmamalıyız.

Kolay gelsin.

Yaz bitmeden Ankaraya gelebilirsem gazoz için sizi bulurum. Daha sonrası için çöplü çaya da razıyım.
İzmitliyim, yılda bir oraya gelirim. (basınevleri ne aile ziyareti için gidiyorum)

İşyerinde kullanmış olduğum binlerce dolarlık aletlerin girişleri olsun çıkışları olsun HAT trafoları ile yapılmıştı.
(O aletler HAT seviyesi ses cihazları idi)
O yıllarda bu ampliyi yaparken o cihazların birisi ile test etmiştim. Hat trafosu direk benim ampliye giriyordu
Doğrusu elde etmiş olduğum ses hala kulaklarımdadır. Böyle bir trafo kullanamadığım için o yıllarda en ideal giriş empedansı için sistemimi ayarlamıştım. Kullanmaya niyet etmişsem de trafonun fiyatını öğrenince vazgeçmiştim
Haliyle bir transformatör ile tam bir izolasyonu sağlamış olsak ta kriterlerimiz doğrultusunda karar vereceğiz.
Biz burada transformatör olayından bahsedelim de belki uygulamak isteyen arkadaşlarımız olabilir.
(Eski lambalı cihazların çoğunda transformatör kullanılır ve frekans karakteristiği oldukça iyidir)

Ankaraya gelirseniz sadece böcüklü çöplü çay değil başka ne arzu edersen.
ÇAY, ÇORBA, WİSKİ, SODA, KOLA, AYRAN, LİMONATA.
Artık ne arzu edersen

[seron]

Ankaraya gelirseniz sadece böcüklü çöplü çay değil başka ne arzu edersen.
ÇAY, ÇORBA, WİSKİ, SODA, KOLA, AYRAN, LİMONATA.
Artık ne arzu edersen

abi ben de gelim mi?

[Mr_YAMYAM]

abi ben de gelim mi?

Acele gel.
Anfimin kablolarının bağlanması lazım.
Günde sadece bir iki konnektör yapabiliyorum.

[Mr_YAMYAM]

Konumuz devam etmektedir.
Konumuzun amplifikatörlerle ilgilenen bir çok kullanıcı arkadaşa yardımcı olduğunu düşünüyorum.
İlgilenen arkadaşlar için en basit şeklinden en karmaşık formüllere kadar incelenecektir.
Şu an'a kadar bir amplifikatör tasarımında küçük birkaç değişiklikle NOISE (gürültü) faktörü üzerine bilimsel tartışmalar yapılmış ve açıklamaları yapılmıştır.
Elbette bir amplifikatördeki tek unsur gürültü unsuru değildir. Frekans karakteristiği, distorsiyon ve güç bandı gibi tabirler de bulunmaktadır ve oldukça önemlidir. Yeri ve sırası geldiğinde bu konulara da değineceğiz, gerekirse ton kontrol, pre amplifikatör ve hatta ATTENNATÖR (zayıflatıcı) gibi ön devreler kullanarak bazı düzeltmeler yapacağız.
Bu  ön devrelerin uygulanması genel olarak gerekli görülmese de iyi bir tasarım için uygulanması zorunlu devreler de bulunmaktadır.
Şimdi işin en civcivli kısmına geliyoruz.
Tasarımımızda örnek olarak verilmiş STK465 için veya başka bir tasarım çıkış katı için, frekans karakteristiği düzeltmeleri yapabilirmiyiz?
Frekans karakteristiği koşulları nelerdir, nasıl düzeltilebilir veya hangi unsurlar doğrudan bir amplifikatörde bu unsuru etkilemektedir.

[seron]

frekans karakteristiği tam olarak nedir? neden önemlidir?

[Mr_YAMYAM]

Frekans karakteristiği deyiminin açıklaması oldukça basit olsa da olayın içerisine inildiğinde daha karmaşık izahlar gerekemktedir.
Basit anlatımla tanımlarsak.
Bir ses yükseltecinin yükseltmesi istenen frekans aralığına ve bu frekans bölgesinin duyarlılığına, temel olarak FREKANS KARAKTERİSTİĞİ denilmektedir.
Örnek olarak verilmiş STK 465 entegresi için kabaca frekans karakteristiği ölçümü yapalım. (Değerler şimdilik atmasyondur)
Temel frekansımız olan 1 KHz te amplimizin genel kazancı ölçülmüştü. En son yapmış olduğumuz değişikliklerle ampli kazancımızı yaklaşık 30dbm olarak belirttik.
Bu durumda giriş seviyesi (0dbm Peak 1V)  eşit frekanslar kapsamak suretiyle şöyle bir çizelge sunulabilir.
31Hz = 25 dbm
62Hz =27.5 dbm
125Hz=29dbm
250Hz=30dbm
500Hz=30dbm
1KHz=30dbm
2KHz=30dbm
4KHz=30dbm
8KHz=31.5dbm
16KHz=26dbm
Örnek olarak verilmiş bu frekans karakteristiği ölçümlerine frekans ara değerleri de katılmalıdır. Örnek 10Hz, 20Hz veya üst frekans bölgesi 20KHz 22KHz gibi. Ve haliyle 150Hz,300Hz, 3KHz veya diğer ara değerler. Bu değerler arasındaki ölçümlerin sonucu o amplifikatörümüzün frekans karakteristiğini göstermektedir.

[seron]

abi sabrını sınıyorum ama ben dbm kavramının da ne olduğunu tam bilmiyorum. tahminim hangi firekansın kaç metreye kadar gidebildiği...

[Mr_YAMYAM]

abi sabrını sınıyorum ama ben dbm kavramının da ne olduğunu tam bilmiyorum. tahminim hangi firekansın kaç metreye kadar gidebildiği...

db (desibell) tek başına bir anlam ifade etmeyen bir karşılaştırma birimidir. Sonuna konulan bazı harfler ise db ölçümünün hangi katagoride yapıldığını ifade eder.

dbm kavramı GÜÇ ifade edilen yerlerde kullanılmaktadır. Benim örnekte çıkış seviyesinin kaç db (kaç volt) olacağını temsili olarak göstermesi için verilmiştir.
Bir örnek daha vereyim de daha iyi anlaşılsın.
Ses şiddeti ölçümlerinde sıklıkla rastladığımız dbA kavramı vardır. Bu kavram direk insan kulağının duyum özelliklerini ifade etmektedir.
Yani kulağımıza gelen ses şiddeti birimi.
Temel olarak açıklarsak;
Ses şiddeti insan kulağına yapılan HAVA BASINÇ ŞİDDETİ'dir. Mikro BAR'lar seviyesinde işlenilmektedir.
Başka karşılaştırma ifadeleri de bulunmakta olup alttaki linkte güzel örnekler görülebilir.
http://www.dvinfo.net/forum/all-things-audio/72421-secrets-those-db-vu-levels.html

[nevzat]

abi sabrını sınıyorum ama ben dbm kavramının da ne olduğunu tam bilmiyorum. tahminim hangi firekansın kaç metreye kadar gidebildiği...

))) İlahi Seron hocam,Mr_Yamyam şimdi kızartıp yiyecek seni...

[Mr_YAMYAM]

))) İlahi Seron hocam,Mr_Yamyam şimdi kızartıp yiyecek seni...

Doğru diyor arkadaşımız.
Frekanslar bilmem kaç metreye gitmez. Yani böyle bir ölçüm kuralı yoktur. ANCAK;
Bir frekansın dalga boyu vardır. Ses frekans tekniğinde pek dikkate alınmaz çünkü çok uzundur.
Frekans yükseldikçe daha doğrusal bir yayılım gözlemlenir. Bu olay sadece ses frekansı tekniğinde değil tüm frekanslarda geçerlidir.
ÖRNEK:
Ses frekansında alçak frekanslar yere yayılarak giderler. Bass sesler denilen bu seslerin yayılması zaten bilinmektedir. Üst frekanslara çıkıldıkça ses daha doğrusal bir yayılım gösterecektir. Tweeter denilen üst frekans hoparlörünün önünü elimizle kapattığımızda sesin duyulmasının büyük ölçüde azaldığını biliriz. Halbuki bass seslerin önünde bir engel dahi olsa bu sesler yine de yayılırlar ve duyulmasında kayda değer bir kayıp yaşanmaz.

[seron]

Ses frekansında alçak frekanslar yere yayılarak giderler. Bass sesler denilen bu seslerin yayılması zaten bilinmektedir. Üst frekanslara çıkıldıkça ses daha doğrusal bir yayılım gösterecektir. Tweeter denilen üst frekans hoparlörünün önünü elimizle kapattığımızda sesin duyulmasının büyük ölçüde azaldığını biliriz. Halbuki bass seslerin önünde bir engel dahi olsa bu sesler yine de yayılırlar ve duyulmasında kayda değer bir kayıp yaşanmaz.

bak bunu bilmiyodum işte. öğrendiğim iyi oldu. yayılan sinyalin frekansı, o sinyalin ne yöne doğru yayıldığını belirliyor. tiz sesler zemine dikey, bas sesler yatay.

Volüm denilen şey de fizikteki V(hacim) olup, frekansın genliği ya da voltajın büyüklüğü mü yani?..

[Mr_YAMYAM]

Volüm denilen şey de fizikteki V(hacim) olup, frekansın genliği ya da voltajın büyüklüğü mü yani?..

He.

[Mr_YAMYAM]

Frekans karakteristiği ölçüm teknikleri ile konumuz devam etmektedir.
Bu ölçümün sağlıklı yapılması için elimizde bir SİNYAL JENERATÖRÜ ve bir de AC VOLTMETRE olması zorunludur.
Bir AC VOLTMETRE uygun fiyat ile temin edilebilir olsa da uygun desibel ölçekli ve düşük sinyal ölçümü için hassas voltmetreler kullanılması gereklidir.
En önemli aygıt ise sinyal jeneratörüdür. Sinyal jeneratörleri uygun fiyatlı olsa da hazır cihazlar birkaç yüz dolar gibi fiyat ile satılmaktadır. Bu sebeple bu ürüne para harcamak istemeyen arkadaşlar basitçe de olsa bir sinyal jeneratörü yapabilirler.
XR2206 veya MAX038 gibi uygun fiyatlı entegreler kullanarak bu aygıtı yapabilirsiniz.
Alttaki linklerde bu entegrelerle ilgili uygulamalar görülecektir.
http://forum.allaboutcircuits.com/showthread.php?t=84758
http://www-users.york.ac.uk/~cdh3/Chameleon_II/funcgen.html



Frekans karakteristiği ölçümleri nasıl yapılır.
Amplifikatörümüzün çıkış yükü, nispeten omik ve önerilen yükün 2 katı değerinde, yeterince güçlü bir direnç ile kapatılır. ÖRNEK Ampli çıkışı 8 ohm önerilmişse 16 ohm 50W civarı bir direnç uygundur.
Ampli girişimize 1 Khz sinyal verilerek yaklaşık 1W güç elde edilecek şekilde seviye potu ile ayarlanır. Çıkıştaki referans gerilim (Volt ya da db olarak) ölçülür ve bir yere not edilir.
Daha sonra seviye ayarları ile oynanmadan 20 HZ ten 20KHz e kadar olan frekanslar verilir ve çıkış gerilimlerindeki düşmeler veya yükselmeler not edilir.
İşte 20Hz ten 20KHz e kadar olan bu düşüşler veya yükselmeler amplimizin GENEL frekans karakteristiğini gösterecektir. Günümüz amlifikatörlerinde bu değerin en fazla 0.5db lik bir tolerans ile değişmesi gereklidir.
Daha sonra ampli çıkış gücümüz artırılır. Amplinin distorsiyona geçip geçmediğini görebilmemiz için osilaskop şarttır. Ancak osilaskoplar daha pahalı olduğu için elinde bulunmayan arkadaşlarımız ampli için verilmiş olan MAX. çıkış gerilimini bilmeleri ve bu gerilimden mümkünse 1-2V civarı düşük değerde ölçüm yapmalıdırlar.
Amplimizin yüksek volüme seviyesinde yapılan bu ölçüm bizlere hem frekans karakteristiğini hem de BAĞIL POWER BAND-WITH (Güç bandı) değerini gösterecektir. Bu ölçümlerde görülen sapmalar max -/+ 3db ise amplimiz literatüre uygun ve kaliteli demektir.
Eğer bu ölçüyü REEL yük altında (Hoparlör ile) ölçersek elde ettiğimiz değer REEL POWER BAND-WITH) ölçümünü gösterecektir. Bu ölçüme etken olan faktörlerin başında DAMPING FACTOR gelmektedir. Keza yükümüz bir bobin (SELF) olduğuna göre frekans sapmalarını da gerçek anlamda görebileceğiz.

[olc technics]

Yav, konu durdu resmen. Nerede bu yamyamlar???

[Mr_YAMYAM]

Ben nöbetteyim de diğer arkadaşlardan eser yok

[asma]

Nerede kalmıştık?
Frekans karakteristiğini mi düzeltiyorduk?
Zaten düz değilmiydi?
Giriş filtresi çalışma bandını sınırlar (ses frekans sınırlarında kalmasını sağlar) ama düzleştirmez.
İstediğimiz aralıkta mı kontrol ederiz.
Geribeslemeye ufak dokunuş, yüksek frekansta yükselen (veya alçakta düşen) kazancı frekansa göre değiştirerek sabit tutmaya çalışırız. (Geribeslemeye paralel seri R C ile)
Çıkışa seri bobin bile az da olsa bu etkiyi yapabilir.
Başka bir şey gelmiyor aklıma.

[Mr_YAMYAM]

İşte bu ölçümler için ciddi hesaplamalar yapılması gerekmektedir.
Modern amplifikatör tasarımlarının çok büyük bölümü ses frekans bölgesinde ideal sonuca göre tasarlansa da birkaç db lik sapmalar, hala odyo-fil'lerin kulaklarını rahatsız ediyor sanırım
Temel olarak bu düzeltmelerde izlenecek yöntemler nasıl olmalıdır ki, ilmine göre gerekli düzeltmeleri yapabilelim. Yani bu işin HİLE'leri nelerdir
DİKKAT:
Bu hileler artık bir amatöre kafayı yedirecek cinsten formüller veya hesaplamalar gerektirebilir.
Bu işe girecek olan arkadaşlarda SABIR olması şiddetle gereklidir.
Zaten konuyla ilgili yeterli bilgi birikimi var ise hiç zorluk çekmeyecektir.

[Mr_YAMYAM]

Güç bandı deyiminin anlaşılabilmesi için bir kaynakta yayınlanmış olan anlatımın google çevirisini sunuyorum.

Acaba burada ne denilmek istenmiştir.

[seron]

şu noktadan itibaren sadece izliyorum... artık kafam basmıyor...

[Mr_YAMYAM]

Belki sorusu olan ya da yorum yapmak isteyen arkadaşlarımız olabilir.

[cevat1]

Bu tartışma da çok teknik detaya giriliyor. Neticede amplifikatör devre tasarımı yapmayacağız. Hazır dünya kadar devre tasarımları, şemalar varken
konunun
Ses sistemlerinin sağlıklı çalışabilmesi, kutulama teknikleri, kabin teknikleri, besleme katları teknikleri,hoparlör koruma sistemleri, ton katları, equalizer devreleri, preamp, echo devreleri , amplifikatör sınıfları, ses kalitesi ve püf noktaları üzerinden gidilmesi daha uygun olacaktır.
Yukarıda anlatmak istediklerim hepsi birer başlık olarak açıklanabilir...

Mesela Amplifikatör sınıfları...: Hangi sınıf ampli dinleyici için gereklidir. Ev için ideal güç ve ampli sınıfı ne olmalıdır.  Hangi sınıf ampli açık alan için gereklidir. Camii amplisinin tekniği nasıldır veya pazarcı amplisi vs... vs...
Yani... Entegre de bir direnci değiştirmek için falanca tür hesaplamalar yapmak yerine uzman yamyamların  bu  tür bilgilerinden yararlanmak daha uygun olur kanaatindeyim.

Saygılarımla...

[yolgezer]

Sa. Abiler ben de ses manyagi olarak araniza katildim. Kucuklukten beridir de muzik icin en iyi nedir arastirir durum. Hep entegre ile ugrastim. Su anda halihazirda ka2206c kopru halde stereo bir amfim var. Cok seviyorum. Hem yapimj basit hem dusuk volt. Ama bu ara transistorlere sardim:) yalniz egitim sifir bende. Kendi imkanimla ogreniyorum.
Neyse bd243 un sesinj cok sevdim. Yaptigim devresnin resmini veremiyorum. Kisaca artidan baseye 7 k direnc ve baseye 10 uf kondansatorle yapilan bir devre. Hoparlor de bir bacagi arti bir bacagi collektore baglanarak yapiliyor. Emitter de eksi.
Ses mukemmel. Ama az acinca cok bozuyor. Ve dc kaciriyor. Hoparlor tutustu hatam nerde:).

[Mr_YAMYAM]

Bu tartışma da çok teknik detaya giriliyor. Neticede amplifikatör devre tasarımı yapmayacağız. Hazır dünya kadar devre tasarımları, şemalar varken
konunun


Mesela Amplifikatör sınıfları...: Hangi sınıf ampli dinleyici için gereklidir. Ev için ideal güç ve ampli sınıfı ne olmalıdır.  Hangi sınıf ampli açık alan için gereklidir. Camii amplisinin tekniği nasıldır veya pazarcı amplisi vs... vs...
Yani... Entegre de bir direnci değiştirmek için falanca tür hesaplamalar yapmak yerine uzman yamyamların  bu  tür bilgilerinden yararlanmak daha uygun olur kanaatindeyim.

Saygılarımla...

Uzun süredir giremediğim konuda şu anlatımları kaçırmışım.
Bir ampli tasarımı yapmayacağını söylemiş olsan da, bir ampli yapmaya niyetli olabilirsin. Keza çoğu kullanıcı arkadaşımız, bilerek olsun, bilmeden olsun bir ampli yapmak için önce bir çıkış katı şeması edinmektedir. Çoğunlukla hazır olan bu şemaları aynen uygulayarak kaliteli ses elde etmeye çalışmaktadırlar.
Ancak;
Tekniği bilmeden yapılan tasarımlar ve uygulamalar çoğunlukla hüsranla sonuçlanmaktadır.
Konu başlarında özellikle belirtmiş olduğum teknik kriterlerin neler olduğunu bilmeden bir amplifikatör yapmaya kalkışırsak, sonuç daima bir bilinmez doğrultusunda yeni bir arayış olacaktır.
ÖRNEK:
Distorsiyon kavramı tam olarak bilinmiyorsa;
Ampli giriş seviyesi iyi kalibre edilmiyorsa aşırı sürülen amplide daha girişte distorsiyon (bozulma) olacağı için amplimiz bozuk sesi yükseltecek, çıkışta en kaliteli hoparlörleri kullansak ta kötü bir ses elde edeceğiz.
Frekans karakteristiği tam olarak anlaşılamamışsa;
Efendim bu amplinin ses rengi çok hoş ama diğer ampli daha bir güzel çalıyor, gibi anlam karmaşası yaşamamız olasıdır.
Gürültü kavramı hesaba katılmıyor ise:
Az da olsa gürültü unsuru olan bir amplifikatörde, gürültünün etki ettiği frekans bölgesinde çalışan enstruman sesleri gürültü ile karışmış olacağı için enstrumanın sesini doğal olarak alamamamız oldukça olağan bir durumdur.

Ses sistemlerinin sağlıklı çalışabilmesi, kutulama teknikleri, kabin teknikleri, besleme katları teknikleri,hoparlör koruma sistemleri, ton katları, equalizer devreleri, preamp, echo devreleri , amplifikatör sınıfları, ses kalitesi ve püf noktaları üzerinden gidilmesi daha uygun olacaktır.
Yukarıda anlatmak istediklerim hepsi birer başlık olarak açıklanabilir...

Bir amplifikatörün kutulama tekniği başlı başına GROUNDING (Şaseleme ve topraklama) ile ilgili olup, buradaki topraklama anlatımı sistemi toprağa bağlamak anlamında değildir. Güç kaynağını tasarlarken istenilen gerilimlerin mümkün olduğunca gürültü ihtiva etmemesi ve sistem besleme gerilimlerinin 0 (sıfır) noktasının çok iyi tespit edilmesi kuralı ile ilgilidir.
Elbette iyi bir besleme devresi yapmak bir amplifikatörde en başta gelen koşuldur. Bu konuyu başka bir başlıkta inceleyebiliriz.
Diğer ön devreler (tone kontrol, EQ, pre ampli) gibi, isteğe bağlı devreler olup kişisel tercih sebebidir.
Diğer mesele ise:
Bir pazarcı amplisinde frekans karakteristiği, distorsiyon veya gürültü gibi unsurların belli kriterlerde olması istenmez. Pazarcı sadece kendi sesini yükselteceği için kendi sesinin doğal olmasını beklemez. Doğal olarak ampliden çıkan sesin boğuk ya da aşırı tiz olması, pazarcının kriterleri dışına çıkmaz. O sadece yaptığı anons ile ürününün ne olduğunu etrafa duyursa bile onun için yeterlidir.
Şu önerge oldukça iyi bir konu olup farklı bir başlık altında bile tartışılabilir.

Ev için ideal güç ve ampli sınıfı ne olmalıdır.

Bu olayı açıklayabilmek için ön kriterleri dinleyicinin belirlemesi gereklidir.
Bu kriterler ne olabilir?
Salonda dinleyeceğim.  Salonum 30m2 dir. Salonumun her yerinden 100dbA ses şiddeti alabilmeliyim. Tüm enstrumanları orkestranın sunduğuna yakın değerde dinleyebilmeliyim.
Diyebilir.
İşte böyle bir isteğin yerine getirilmesinin temel koşulları konumuz içerisinde anlatılan ampli yapım teknikleri ile ilgilidir.
Elbette hoparlör unsuru çok çok önemlidir. Ancak hoparlör için sadece kişinin bütçesi mevzuu olup, temin edilecek hoparlörün teknik özelliklerine göre ampli tasarlamak daha mantıklı olacaktır.

[seron]

peki yamyam bey,

amfiyi bir bir odaya bir diğer odaya taşıma ihtimalim var ve adaların ebatları 10 ila 30metrekare araasında değişiyor ve bunları ayarlayabilmeliyim,

Tüm enstrumanları orkestranın sunduğuna yakın değerde dinleyebilmeliyim.

ses çıkışı temiz ve çok bandlı (quadro, 5.1, 7.1) olmalı yani müziğin içinde yaşamalıyım.

gibi kriterler belirlesek olur mu? özellikle ilk başta verilen değişken mekana uygun şekilde amfi mi tasarlamamız gerekiyor yoksa basit volüm ve ton kontrol seçenekleriyle halledilebilir mi?

[Mr_YAMYAM]

peki yamyam bey,

amfiyi bir bir odaya bir diğer odaya taşıma ihtimalim var ve adaların ebatları 10 ila 30metrekare araasında değişiyor ve bunları ayarlayabilmeliyim,

Tüm enstrumanları orkestranın sunduğuna yakın değerde dinleyebilmeliyim.

ses çıkışı temiz ve çok bandlı (quadro, 5.1, 7.1) olmalı yani müziğin içinde yaşamalıyım.

gibi kriterler belirlesek olur mu? özellikle ilk başta verilen değişken mekana uygun şekilde amfi mi tasarlamamız gerekiyor yoksa basit volüm ve ton kontrol seçenekleriyle halledilebilir mi?

1. KURAL.
Seslendirme kriterleri öncelikle hoparlörlerden başlar. Yerleştirme tekniği bilinmelidir.
2. KURAL.
Çok kanallı ses tekniğinde Hi-Fi kuralları geçerli değildir. Çünkü günümüz çok kanallı kayıt tekniği hala 96KHz örnekleme üzerine çalışmaktadır. Doğal olarak band genişliği (Frekans responsu) dar olmaktadır. Gelişen teknolojideki çok kanallı HD AUDIO olarak bildirilen yeni kayıt tekniği ise mütekamil stüdyo cihazları ile bile sınırlı imkanlarla sağlanabilmektedir.
Dolayısı ile uygulanabilecek tek teknoloji 4 kanallı (QUADROPHONIC) olabilir.
3. KURAL.
Oda şekli ses yayılımına birebir etki etmektedir. Keza oda içerisindeki eşyaların da akustik olarak olumlu ya da olumsuz etkileri bulunmaktadır. Bu hususta bizim tek kriterimiz eşit yayılım ilkesi doğrultusunda hoparlör yerleşimini saptamak olacaktır.
4X4 metre ebatlarında olan bir odada fazla masraf etmeden uygun hoparlör düzeneği kurulabilir. En basit kural 4 köşeye birer hoparlör yerleştirmek olacaktır. Tam köşelerde değil tekniğine uygun olarak yerleştirilir.
4. KURAL.
Hoparlör temin edildikten sonra hoparlörlerin teknik özellikleri doğrultusunda ampli gücü hesaplanır. En başlarda vermiş olduğum kriterler (frekans karakteristiği, distorsiyon ve gürültü) belirlenerek uygun kalitede ampli tasarlanır. Ampli tasarımında, oda içi istenen ses şiddeti doğrultusunda güç hesaplanır ve bu doğrultuda amplinin gürültü kriteri belirlenmiş olur.
Frekans karakteristiği ise tamamen hoparlörlerin hassasiyeti ile ilgili olup bu ölçüme göre amplimizin POWER BANDWITH (Güç bandı) karakteristiği ortaya çıkacaktır.
DİKKAT:
Hoparlörlerimizin karakteristiği ve hassasiyeti güç bandı kavramını tamamen değiştirmektedir. Bu sebeple bu ölçüm çok önemlidir.
NE DEMEK İSTEDİM ACABA
Elimizde 30cm çapında ve bass bölgesinde çalışan bir hoparlörümüz var ise, böyle bir hoparlörden tiz sesleri yeterince elde etmek bir hayal olacaktır. Bass hoparlörün bass kazancı ila tiz kazancı en iyi ihtimalle 20db olsa bile bu kazancı elde edebilmemiz ne equalizer ile ne de ton kontrol ile mümkün olamaz.
Doğal olarak sadece tiz bölgelerde çalışan bir hoparlörden de bass beklemek hayal olacaktır.
Demekki hoparlörlerimizin karakteristiği genel olarak çok önem arzediyormuş
Gerçek anlamda tüm frekansları eşit seviyede verebilen ve hassasiyeti 100db/SPL olan bir hoparlör için 5W lık bir ampli gücü 10m2 lik bir odada mükemmel ses dinletisi demektir.
Ama böyle bir hoparlör için bir servet gereklidir haliyle.
Hoparlörlerin bir odadan diğer odaya taşınması ise sadece güç faktörünü değiştirecektir.
Küçük bir odada 110dbA ses şiddeti elde edilirken büyük odada belkide ses şiddetimiz sadece 100 dbA civarında olabilecektir. Elbette hoparlörlere olan dinleme uzaklığı burada oda ortası referans alınacaktır.
Doğal olarak büyük odada aynı ses şiddeti elde etmek istiyorsak ampli gücümüzün daha yüksek olması gereklidir.

[yolgezer]

Brn amfi tasarlarken ise hoparlorden baslayip kabinle bitiriyorum. Elimde kullanacagim suruculeri bir yere yigiyor fotosunu cekiyorum. Tanidigim abilerden fikir istiyorum.
Sonra amfi 2.1 mi stereo mu onu belirliyor, gereken parcalari temin ediyorum.
Genelde de cizimlerini kendim yapiyorum. Netten indirilmis cizimler sorun cikarabiliyor. Adam bazi parcalari atliyor bu da frekans genisligini bozuyor. Cizirti ugultu bile gelebiliyor.
Sonra amfiyi kurduktan sonra kabinlerin malzemesini seciyorhm. Hazir yapsam bile aldigim hazir kabine mutlaka yalitim icin karton ve sunger kullaniyorum. Sunger tizleri de yalitabiliyor. Ona da bir tweeter uyduruyorum:)
Ama millete bakiyorum otomobile takmis payniri dimtis dimtis. Ama cazir cuzur. Cunku kabine civi cakmis:) ya da vida vurmus. Ben once inceden silikon koyuyorum. Sonra buldugum en ince civi ild civileyip sabit halde vidalarim. Tabi sokmek lazim olursa yandik:) ama kabinden gram bozuk ses grlmiyor.
Bir de ben amatorum. Ondan olculeri falan hep goz karari kulak hesabi yapiyorum:)

[seron]

buralarda meraklı ama yetersiz olup, kendini yetiştirmek isteyen arkadaşlar için faideli bilgiler mevcut:

http://www.diyot.net/proje14.html

http://hbogm.meb.gov.tr/modulerprogramlar/kursprogramlari/elektrik/moduller/seslendirme%20sistemi%20kurulumu.pdf

yamyam abi burada da önemli bilgilerden bahsetmiş:
https://www.technopat.net/sosyal/konu/ses-frekans-tekni%C4%9Fi.14410/

aslında megepin pdf sine benzer şekilde sesin ne olduğundan, başlayarak A dan Zye anlatmak daha güzel olurdu. sonra da anlatımların PDF sini oluşturmak internet camiası açısından büyük bir kaynak olurdu tabii...

[Mr_YAMYAM]

yamyam abi burada da önemli bilgilerden bahsetmiş:
https://www.technopat.net/sosyal/konu/ses-frekans-tekni%C4%9Fi.14410/

Yaf orada da mı buldun beni

[seron]

ben bulmadım google baba buldu. ses frekans teknikleri yazan herkes görüyor o yazıları...

[Veteriner]

Konuyu baştan sona okudum. Seron ve yamyam ustanın anlatımları gene konuyu çok eğlenceli hale getirmiş. Diyaudiotrde de Dr.Hardware ile yazılarını çok beğeniyordum. Bu anlatımların PDF'si hatta kitabı bile çok güzel olacaktır bence. Hatta ben ufaktan bir klasör yapıp bu yazıları stokluyorum birkaç yıldır neme lazım birşeyler olur kaybolursa ağlarım. Neyse konuyu dağıtmayım ben, bu çırak aradan çekilsin.

[Mr_YAMYAM]

Eyvah konumuza bir FARE gelmiş
Merak ettiklerin varsa sorabilirsin veteriner.

[cevat1]

Bilgilendirme için teşekkür ederim...

Amplifikatör  sınıflarını biraz  anlatır mısınız? Ev için ideal güç ve ampli sınıfı ne olmalıdır.

Evlerde salonların ortalama  40-50 metrekare genişliğinde  olduğunu düşünürsek, klasik müzik ağırlıklı, ( tercihim...   bass ve tizlerin mükemmel dinleneceği,

malzeme, ekipman ve paranın önemli olmadığı, Ampliyi dinleyince, işte budur.. denilebilecek sistem tavsiyeleri ve hatta devre şemaları, pcb, kutu dizaynı örneklerini beklerim...

[Mr_YAMYAM]

Bilgilendirme için teşekkür ederim...

Amplifikatör  sınıflarını biraz  anlatır mısınız? Ev için ideal güç ve ampli sınıfı ne olmalıdır.

Evlerde salonların ortalama  40-50 metrekare genişliğinde  olduğunu düşünürsek, klasik müzik ağırlıklı, ( tercihim...   bass ve tizlerin mükemmel dinleneceği,

malzeme, ekipman ve paranın önemli olmadığı, Ampliyi dinleyince, işte budur.. denilebilecek sistem tavsiyeleri ve hatta devre şemaları, pcb, kutu dizaynı örneklerini beklerim...

Amplifikatör sınıflarına konu tamamen bittikten sonra geleceğim.
Çünkü frekans karakteristiği, distorsiyon, gürültü gibi hususlar tam anlaşılmadan CLASS-A ampli yapmak demek, ehliyeti olmadan ferrariye binmek istemeye benzer.
Ayrıca eldeki hoparlörler uçuk seviyede değilse CLASS-A amplinin farklarını AB ye göre kıyaslayamazsınız.
Örnek olarak vermiş olduğum STK 465 amplisi ile kendi hoparlörlerim ile yaklaşık 35m2 lik salonumda herhangi bir enstrumanı 300 kişilik orkestra da olsa net olarak dinleyebiliyorum (Kayıt tekniği iyi olanlarda)
Toplamda 4 adet hoparlör kabinim olup kullanılan hoparlör adetleri şöyledir.
10 adet 20cm woofer. (Westra) 35Hz rez. frekansı.
2 Adedi sub bass için kullanılmış olup rezonans frekansı 20Hz lik kabin tasarlanmıştır.
4 adet Westra middle.
8 adet tweeter. Kesim frekansları 4-8KHz bir grup. Diğer grup tweeterler ise 8KHz ila 24KHz arası frekans bandınca çalışmaktadır.

Belirtmiş olduğun 40-50m2 lik salonunuzda benim hoparlörler seviyesinde ve kalitesinde 4 adet hoparlör ile benim örnekteki STK465 ile 100 dbA ya kadar rahatlıkla müzik dinleyebilir ve herhangi bir bozulma olmadan tüm enstrumanları rahatlıkla algılayabilirsiniz.
Buradaki tek masraf hoparlörler olacaktır. Ampli kendi kriterlerine göre tasarlanabilir.

[cevat1]

Ses sistemleri, amplifikatörler üzerine, daha detaylı bilgiler edinebilmemiz için,  takip ettiğiniz siteler var mı?

[Mr_YAMYAM]

Ses sistemleri, amplifikatörler üzerine, daha detaylı bilgiler edinebilmemiz için,  takip ettiğiniz siteler var mı?

Artık sadece bu sitedeyim.
DIY audio tr de de bulunuyorum ama orası oldukça sessiz.

[seron]

afilli-katörler konumuzun sonuna geldiğimizde unutmayalım da, ses kodeklerinden, formatlarından, kayıt tekniklerinden falan da bahseldelim...

bu arada
ANA!
cevat1 klasik müzik mi dinliyorsun?! daha şimdi evde Antonio Vivaldi'nin dört mevsim'ini dinledim geldim layn!

[Mr_YAMYAM]

Gerçek anlamda klasik müzik dinleyebilmek için bir amplifikatörün DİNAMİK ALAN'ı, HEADROOM seviyesi hariç ortalama 90dbA olmalıdır.
Doğal olarak, teknik açıklamalarda verilmiş olan S/N (Signal/Noise) değeri çok önemlidir.

[seron]

ben tek pille çalışan mp3 çalarla dinliyo'm 

(kaçayım dövecek şimdi)

[cevat1]

 Güçlü sistemlerde klasik müzik dinlemek ayrı bir zevktir.


Kısık seste te " Angaranın yolları da büklüm büklüm yolları, ne zaman şarhoş oldun da galdıramıyon kolları " nı severim...


Angaralılar kızmasın ...

[Mr_YAMYAM]

Güçlü sistemlerde klasik müzik dinlemek ayrı bir zevktir.


Kısık seste te " Angaranın yolları da büklüm büklüm yolları, ne zaman şarhoş oldun da galdıramıyon kolları " nı severim...


Angaralılar kızmasın ...

Benim sistemde ise;
İster angaranın bağları çalsın,
İster bir halk müziği eseri tımbırdasın,
İster hopbidi topbidi POP müzik hörüldesin,
İster klasik müzik tımbırdasın,
HER DİNLEYİCİ KESİMİNİ tabiri caizse MEST etmiştir.
Çünkü tasarlanırken insan kulağı BAZ alınmış ona göre dizayn edilmiştir.

[cevat1]

Bendeki sistemde fena değil, SONY STK 4182 II diğeri SONY STK 4192 II


Dünya müzikleri 107.40 Voyager FM le gümbür, gümbür

[Mr_YAMYAM]

Bendeki sistemde fena değil, SONY STK 4182 II diğeri SONY STK 4192 II


Dünya müzikleri 107.40 Voyager FM le gümbür, gümbür

Başka bir FM'de kötü mü çalışıyo