Sinyal yükseltme amfisi yapımı hakkında

[Skender]

İyi akşamlar.

Bu konumda sizlere bahsetmek istediğim hususa geçmeden önce bu problemimde sözü geçen aletler edevatlardan bahsedeyim. 1 adet kendi yaptığım basit vu metre devrem var ve bilgisayardan çıkan sese göre yükselip alçalıyor. Şimdi problemim şöyle, bu vu metreye gelen ses kablosu 2 ye çoğalıyor, birisi hoparlör ve ya kulaklığa gidiyor, diğer uç ise vu metreye giderek hem ses dinlemeyi hemde sesi dinlerken ledlerin yükselip alçalmasını görüyoruz. Fakat sorun burada başlıyor; ne zaman ikinci çıkışa kulaklığı takarsam vu metrenin 9. ve 10. ledleri yanmıyor. Ne zaman hoparlörü taksam maksimum 6. lede kadar yanıyor. üstündekiler yanmıyor. Bir abimle konuşmamda bana vu metreye giden ses kablosuna bir amfi gibi bir devre uygulayarak hem sesi yükseltebileceğimi hemde vu metredeki tüm ledleri yakabileceğimi söyledi. Amfiyi kendisi yaptığı için en doğal hakkı olarak paylaşmak istemedi bende saygı duydum fakat bu tür bir devreyi kendim yapmak istiyorum. Acaba bu konuda deneyimi ve bilgisi olanlar benimle devre şemasını ve malzemelerini paylaşabilir mi ? Şimdiden cevaplarınızı bekliyor olacağım. Teşekkürler iyi forumlar.

[asma]

1 adet kendi yaptığım basit vu metre devrem var ve bilgisayardan çıkan sese göre yükselip alçalıyor.

Merhaba
Önce devreni görelim, sonra yükseltme işlemine ihtiyacın var mı onu konuşuruz.

Hoparlör takınca 6. led e kadar kulaklıkta 8. led e kadar, hiç takmazsan 10 led yanabiliyor mu?
VU metren kaç voltla çalışıyor, entegreli mi? Nereden besliyorsun?
Mesela 9V ile besleniyorsa yapacağın yükseltici de bu voltajda çalışması uygun olur.
Google ile 9V amplifikatör aradığın zaman o abinin yaptığı anfi bile çıkar. 

Kolay gelsin.

[serkan_48]

Bende kendimce bir yorum ekleyeyim.

Bu vu-metrenin ses girişinde volume kontrol gibi bir potansiyometren varmı varsa ne kadar açık yada trimpot olabilir. Yoksa bu girişte gelen sesi kontrol eden seri direnç kondansatörler olmalı. Bunlardan direnci ayarlı yapıp bi nebze hassas kontrol de yapılabilir düşüncesindeyim.

Devreye paralel kulaklık takıldığında ses kısılır anfiye bağlandığında ise sesi açarsın.

Birde şöyle söyleyeyim. mesela bilgisayarından tarkanı çalıyorsun. Ve spliterinde kulaklık takılı. sesi yeteri kadar açıyorsun vumetrede skalanın sonuna kadar çıkıyor. Şimdi devreni anfiye taktığında yine tarkan çalıyor ama anfinin sesi çok açık ise sen sesi bilgisayarından kısarsan malum pc nin ses kartının çıkış seviyesi düşer ve vu metrende 6. lede kadar yükselir. Anfinin ses kontrolü varsa sesini kıs bilgisayardan sesi yükselt. bu şekilde ledlerin hepsinin yanmasını sağlayabilirsin sanıyorum.

Şahsi fikrimdir yanlışım olabilir kusur işledimse affedin ve düzeltin. Kolay gelsin.

[Mr_YAMYAM]

Fakat sorun burada başlıyor; ne zaman ikinci çıkışa kulaklığı takarsam vu metrenin 9. ve 10. ledleri yanmıyor. Ne zaman hoparlörü taksam maksimum 6. lede kadar yanıyor. üstündekiler yanmıyor. Bir abimle konuşmamda bana vu metreye giden ses kablosuna bir amfi gibi bir devre uygulayarak hem sesi yükseltebileceğimi hemde vu metredeki tüm ledleri yakabileceğimi söyledi.
Teşekkürler iyi forumlar.

Olayı teknik olarak inceleyelim.
Genel olarak kulaklıkların empedansı 32 ohm civarındadır.
Hoparlörler ise 4-8 ohm civarındadır.
Bu aygıtlar VU metre girişinde irtibatlandığına göre VU metrenin giriş empedansını düşürmekte ya da başka bir anlatımla VU metre girişini kısa devre etmiş gibi kendi empedansları doğrultusunda yük oluşturmaktadırlar,
Bunun önüne geçmek için uygun giriş empedanslı kulaklık kuvvetlendiricisi ya da amplifikatör için empedans uygunlaştırıcı gereklidir.
VU metre girişine ampli gibi davranan bir ses yükseltecisi yapmak, gürültüleri de yükselteceği için olası ses bozuklukları yapabilir.

[Skender]

Merhaba
Önce devreni görelim, sonra yükseltme işlemine ihtiyacın var mı onu konuşuruz.

1. Hoparlör takınca 6. led e kadar kulaklıkta 8. led e kadar, hiç takmazsan 10 led yanabiliyor mu?
2. VU metren kaç voltla çalışıyor, entegreli mi? Nereden besliyorsun?
3. Mesela 9V ile besleniyorsa yapacağın yükseltici de bu voltajda çalışması uygun olur.
4. Google ile 9V amplifikatör aradığın zaman o abinin yaptığı anfi bile çıkar. 

Kolay gelsin.

Öncelikle vermiş olduğunuz cevap ve ilgiler için teşekkür ederim.  Şimdi söylediklerinizi numaralandırdım ki her satır için cevap verebileyim 1. sorduğunuz soru doğrudur, hoparlör takıldığında maksimum 6. lede kadar, kulaklık takıldığında 8. lede kadar ve hiç birini takmaz isem 10. lede kadar sağlıklı yanıyor. 2. sorunuz ise vu metreye 12 volt veriyorum, LM3915 entegresi ile çalışıyor ve lise döneminde kendi elimle yapmış olduğum -12, -12. 0-12volt çıkışlı güç kaynağım ile besleniyor. 3. ve 4. satırda ise maresef entegreye gelen voltaj ile bir problem yok, tek problem entegreye ses girişi yapan bacağa kulaklık veya hoparlör taktığım zaman yeterli olarak güç gitmemesi. yani bir nevi yetersiz güç gidiyor sinyal bacağına. Yaptığım devre şeması aşşağıdadır;

Bende kendimce bir yorum ekleyeyim.

Bu vu-metrenin ses girişinde volume kontrol gibi bir potansiyometren varmı varsa ne kadar açık yada trimpot olabilir. Yoksa bu girişte gelen sesi kontrol eden seri direnç kondansatörler olmalı. Bunlardan direnci ayarlı yapıp bi nebze hassas kontrol de yapılabilir düşüncesindeyim.

Devreye paralel kulaklık takıldığında ses kısılır anfiye bağlandığında ise sesi açarsın.

Birde şöyle söyleyeyim. mesela bilgisayarından tarkanı çalıyorsun. Ve spliterinde kulaklık takılı. sesi yeteri kadar açıyorsun vumetrede skalanın sonuna kadar çıkıyor. Şimdi devreni anfiye taktığında yine tarkan çalıyor ama anfinin sesi çok açık ise sen sesi bilgisayarından kısarsan malum pc nin ses kartının çıkış seviyesi düşer ve vu metrende 6. lede kadar yükselir. Anfinin ses kontrolü varsa sesini kıs bilgisayardan sesi yükselt. bu şekilde ledlerin hepsinin yanmasını sağlayabilirsin sanıyorum.

Şahsi fikrimdir yanlışım olabilir kusur işledimse affedin ve düzeltin. Kolay gelsin.

İlk kıt\'anızda söylemiş olduğunuz durum entegremde mevcut, led şiddetini ayarlıyor, dirençler var hatta üstte yazmış olduğum yazının altında var devre şeması. pot aksine kısık değil sonuna kadar açık, hatta acaba sonuna kadar açık olsa bile bir nebze kısıyormu diye düşünerek potu devre dışı bırakıp direk pot yokmuş gibi yapıyorum, bu sefer ya ledler canlı yanmıyor yada çalışmıyor. Aynı şekilde direnci çıkarıyorum bu sefer yine aynı şekilde ledler cansız yanıyor. Direnç benim bildiğim akımı kendi üzerine çekerek giden voltu düşürür, bu tam tersi direnci ne zaman takıyorum ledler canlanıyor, ne zaman sökeyim sönük kalıyor.

İkinci kıt\'anızda ise söylemiş olduğunuz durum bizzat başıma gelmiş olup uzun süredir devresini aradığım durumdur. Amfimde analog bir ses ayar sistemi yok, o yüzden bilgisayardan kısıyorum ve %2 lik bir ses bile normal sesin üstünde olduğundan vu metre düzgün çalışmıyor sinyal az olduğundan dolayı. Fakat bunu da sesini sonuna kadar açıp denedim, maresef 6. lede kadar çıkarabildim.. Yine de elinize bileğinize bilginize sağlık çok teşekkür ederim fikrinizi söylediğiniz için. Akıl akıldan üstündür.

Olayı teknik olarak inceleyelim.
Genel olarak kulaklıkların empedansı 32 ohm civarındadır.
Hoparlörler ise 4-8 ohm civarındadır.
Bu aygıtlar VU metre girişinde irtibatlandığına göre VU metrenin giriş empedansını düşürmekte ya da başka bir anlatımla VU metre girişini kısa devre etmiş gibi kendi empedansları doğrultusunda yük oluşturmaktadırlar,
Bunun önüne geçmek için uygun giriş empedanslı kulaklık kuvvetlendiricisi ya da amplifikatör için empedans uygunlaştırıcı gereklidir.
VU metre girişine ampli gibi davranan bir ses yükseltecisi yapmak, gürültüleri de yükselteceği için olası ses bozuklukları yapabilir.

Fotoğrafta da biraz bahsettim fakat yine de biraz anlatmakta fayda var;

bilgisayardan çıkıp ikiye ayrılan kablodan entegreye giden sinyal kablosuna bir çeşit güçlendirici sistemi yaparak ledlerin hepsini yakabileceğimi söyledi danıştığım abi. Opamp lar üzerine kurulmuş bi devreymiş. El yapımı olduğu için malzemeleri veya devre şemasından bi haberim. sanırım yaptığı amfi pek te yüksek yani 9 - 12 volt arası çalışan bir amfi değil. çünki zaten bilgisayarın hoparlör çıkışından çıkan volt sanırım 3.5 - 4 volt arası. Hoparlör veya kulaklığı taktığımızda ise devreye giden volt 0.5 ve ya 1 volt arası kayıba uğruyor. bu kaybı önlemek amaçlı kurulan ufak bir devre sanırsam.

Vermiş olduğunuz cevaplar için hepinize ayrı ayrı teşekkür ederim.

[Mr_YAMYAM]

bilgisayardan çıkıp ikiye ayrılan kablodan entegreye giden sinyal kablosuna bir çeşit güçlendirici sistemi yaparak ledlerin hepsini yakabileceğimi söyledi danıştığım abi. Opamp lar üzerine kurulmuş bi devreymiş. El yapımı olduğu için malzemeleri veya devre şemasından bi haberim. sanırım yaptığı amfi pek te yüksek yani 9 - 12 volt arası çalışan bir amfi değil. çünki zaten bilgisayarın hoparlör çıkışından çıkan volt sanırım 3.5 - 4 volt arası. Hoparlör veya kulaklığı taktığımızda ise devreye giden volt 0.5 ve ya 1 volt arası kayıba uğruyor. bu kaybı önlemek amaçlı kurulan ufak bir devre sanırsam.

Vermiş olduğunuz cevaplar için hepinize ayrı ayrı teşekkür ederim.

LM39XX serisi her entegrenin genel giriş empedansları 20Kohm civarındadır.
Bu entegrelerin sağlıklı ölçüm yapabilmesi için bu empedansa uygun çalıştırmak gereklidir.


Bununla beraber sağlıklı bir deviasyon ve ölçüm doğruluğu için girişe ses sinyali yükselticisi değil de RECTIFIER ya da REDRESOR denilen aşağıda şeması verilmiş olan doğrultucu devreden yapmanızı öneririm.

Örnek olarak verilmiş ve LF353 ile yapılmış bu RECTIFIER devresi dünya standartları DIN normuna uygun olarak tasarlanmıştır.
LM39XX serisi tüm entegreler için firma tarafından önerilmektedir.

[Skender]

İlginize hayranım 

Gecenin bir vaktinde olduğumuzdanmıdır bilinmez şu anda gözüme çok yabancı geliyor bu şeyler. Yorulmuş olmamdan olsa gerek. O yüzden sizden son olarak 2 şey istemekteyim eğer sizi sıkmak gibi olmaz ise;

1. LF353 ile yapılan  Rectifier devresinde benim kullanacağım malzemeler nelerdir? 
2. bu Rectifier devresini LM3915\'in kartına nasıl montesini sağlayacağım ?

ekleme:

Bu konuda bahsedilen problemi danıştığım abi ile bir de 2 adet LM3915 entegresinin birleşiminden söz etmiştik. Bana bu konunun entegrenin DataSheet\'inde bulunduğundan söz etti ve devre şemasını buldum;



Bir de bundan bahsetmek isterim, iki adet LM3915 kullanma durumum var, fakat yapacağımız LF353 devresinden sonra entegreleri çoğaltırsam yine başıma böyle bir yetersizlik gelir mi ?

[Mr_YAMYAM]

İki adet LM 3915 kullanırsan devre karmaşık hale gelecektir.
Çünkü LM 3915 30db ölçüm alanına sahiptir. İkincisini kaskade bağlantı yaparsan 60db lik bir değer sözkonusu olacaktır ki araya bir opamp koymalı ve ciddi oranda gerilim kazancı sağlamalısın.
Ama LM 3915 ve LM3916 yı cascade bağlarsan 40db lik bir ölçüm alanın olur ki yaklaşık 16db lik kazanç faktörü ile rahatlıkla referans gerilimine ulaşabilirsin.

Şekilde görüldüğü üzere LM3915 ve LM 3916 birlikte kullanıldığında basit bir opamp kullanarak 16 db lik bir kazanç faktörü ile referans gerilimine ulaşılabilmektedir.

Bu ikiliyi daha komplike bir cihaz haline getirmek için ise aşağıdaki uygulamayı da ilave edebilirsin.

Bu devre ile referans ayarlarını ve LED parlaklık ayarlarını WIDE RANGE yani geniş bir voltaj aralığında hassas olarak ayarlayabilirsin.
Bilindiği üzere LM serileri referans ayarı dirençli bağlantılarda LED parlaklığına da direk etki etmektedir.
Her iki şema farklı uygulama olup bağlantıları farklıdır. Her iki bağlantı dikkat edilirse entegrenin farklı uçlarından yapılmaktadır.

NOT:
Rectifier devresi ses sinyallerine zarar vermeden ve empedansı değiştirmeden doğrultmaya yarayan bir devredir.
LM serisi entegreler zaten belirtildiği üzere 0-10V referans aralığına sahip DC ölçüm entegreleridir. (LM3914 0-5V tur)
Bir rectifier ya da detector devresi bu entegrelerin ölçüm için ihtiyacı olan DC giriş gerilimini sağlamaktadır.
Halbuki bir ses sisteminin çıkışı ac sinyaller bileşkesidir. AC sinyallerin ölçümleri ise rectifier olmadan yapılırsa çok ölçüm hatalarına sebebiyet verebilmektedir.

2. bu Rectifier devresini LM3915\'in kartına nasıl montesini sağlayacağım ?

Rectifier devresinin bir girişi bir de çıkışı vardır.
Giriş tarafına ses sinyallerini gireceksin. Çıkış tarafı ise (OUT) LM entegrelerinin signal ucuna bağlanacaktır.
Verdiğim devre şemasında zaten eleman değerleri yazmaktadır.
2 adet 200Kohm direnç
3 adet 100K
1 adet 510ohm
4 adet 1N 4148 diyot
0.2uF ve 3.3Uf polyester kondansatör

Sana ilham vermesi açısından 15 sene kadar önce yapmış olduğum LM 3916 cascade bağlantılı HR PPM devresini sunayım



Resme dikkatli bakarsan nasıl yapılacağını anlamış olursun.

[Skender]

@Mr_YAMYAM;

Hocam inanmazsınız kafam çok feci şekilde karıştı.  Cevabınızı sabah okudum fakat görüyorsunuz akşama kadar zor anladım ve yeni cevap verebiliyorum.. Sanırsam ben 2 tane LM birleştirip sırf 10 led çıkışlı devreyi 20 ye çıkarmak için bu kadar çok kafa patlatamam, yani kapasitem bile 3915 in konuda yolladığım devresine zor yetti.  :\'( Şimdi konuyu biraz toparlayalım size zahmet olmazsa;

2 adet 200Kohm direnç
3 adet 100K
1 adet 510ohm
4 adet 1N 4148 diyot
0.2uF ve 3.3Uf polyester kondansatör

Bu malzemeler benim vu metremin ledlerinin daha sağlıklı ölçüm yapmasını sağlayan bir nevi amfi görevi gören devrenin malzemeleri öyle değil mi ? Yaptığınız yorumdaki 2 devre şemasının hangisini yapmalıyım ? Valla size yorum yazarken bile kafam yetersiz kalıyor

[Mr_YAMYAM]

@Mr_YAMYAM;
Bu malzemeler benim vu metremin ledlerinin daha sağlıklı ölçüm yapmasını sağlayan bir nevi amfi görevi gören devrenin malzemeleri öyle değil mi ? Yaptığınız yorumdaki 2 devre şemasının hangisini yapmalıyım ? Valla size yorum yazarken bile kafam yetersiz kalıyor

Bir nev-i anfi değildir. Yani yükseltme işi yapmaz o devre.
O devre AC ses sinyallerini doğru gerilime yani DC\'ye çevirir.
Voltaj sinüsoidal olmadığı için daha etkin bir gösterge okuması sağlanmaktadır. Bu şu demektir;
LED\'ler daha anlaşılır şekilde hareket edecektir. Tane tane ve belirli hızda. Bu hızı vermiş olduğum rectifier devresindeki 3.3uF lık C2 kondansatörünün değeriyle ayarlayabilirsin. Bu kondansatörün değeri arttıkça LED\'ler daha yavaş hareket ederler. Azaldıkça daha hızlı değer sapması görülür.
Burada yapılması gereken şey bir yükseltme işi değildir. Eğer yükseltme işi yaparsak gürültüleri de yükseltiriz. Bu yüzden VU\'metremiz anormal sonuçlara açık olacaktır.
Verdiğim rectifier devresinin giriş empedansı yaklaşık 100Kohm civarındadır. Esnek bir giriş empedansı karakteristiği vardır. Bu girişe 50Kohmluk bir potansiyometre veya ayarlı direnç bağlayarak anfinin hoparlör ucuna bağlarsan anfinin çıkış gücünü ölçersin.

Bu devre aslında bir çeşit ölçü aletidir. Yani sinyal seviyesini gösteren bir devredir. Sen PC çıkışına kulaklık bağlamak suretiyle bir nevi kısa devre yapmış oluyorsun. Dolayısı ile çıkışta olması gereken voltaj düşüyor. Voltaj düşünce de LED ler belli bir seviyeden daha yükseklere çıkamıyor.

Eğer bu devreler sana karışık geliyorsa en basitinden şöyle bir uygulama yapabilirsin.
Bir örnek vermek gerekirse;
1.2VA değerinde girişi 110V ve çıkışı da 6-9V civarında olan bir transformatör alırsın. Bu transformatörün 6-9V uçlarına PC den gelen uçları bağlarsın. 110V uçlarına ise bir köprü diyot bağlarsın ve köprü diyodun uçlarını senin devrenin girişine bağlarsın. Böylece sinyalleri de yükseltmiş olursun.


İşte bu şekildeki gibi

[Skender]

Aslında karışık geldiğinden değil, uzun yazı olduğu zaman aklıımın dağıldığından böyle şeyleri anlayamıyorum. yukarıdaki devrelerdende yaparım hatta 2 tane 3916 olan devreyi tasarlamak isterim, ama kısa ve öz olarak malzeme ve devre şemalarının olduğu bir konu olsa aklım karışmadan yapacağım. Şimdi siz bir başka devre daha gösterdiniz benim kafam hangisini yapacağını şaşırdı ..

[Mr_YAMYAM]

Sen en iyisi en son verdiğim trafolu uygulamayı yap.
diğer devrelerin hesabı ecik zordur.

[Skender]

Hocam son kez malzemelerini ve sana zahmet devre şemasını bulabilir misin ?

[chf]

Mr. İskender bunu bi incele istersen  Bilgisayara bağlı küçük haporlörün amfisi , içinde monteli herhalde yanlış anlamadıysam.. Onun için kullandığın amfinin girişi çok duyarlı olabilir.. O zaman amfiye giden yükselteç az gerilim üretecek, vumetreye giden yükselteç 2-3 kat fazla gerilim verecek...
 Verdiğim devreyi tek kanal olarak çizdim...

[Skender]

Anladım hocam umarım bir sonuca varırım daha ne yapacağıma karar veremedim bu konudan sağ salim çıkabilirsem bişeyler yapacağım