POTANS YANMASI NEDEN DİR ?

[stk4221]

 bir güç devresi yaptım 5 k potans yazıyor du devre şemasın da yoklukdan 1 k kullandım  fazla çevirmeye başlayınca duman çıkmaya başladı.
 böyle yanma derecesinde fark ediyomu  patanslarda

[yazici67]

Büyük ihtimalle yük fazla küçük ve çıkan duman potansiyometrenin 0 konumlarında oluyor. Yani siz 500k potansiyometre bile koysanız fark etmez, sıfır konumlarında kısadevre olur. Bunu engellemek için potun + ve - ile arasında koruma dirençleri konur. Devreyi vermeden net birşey söyleyemeyiz...

[stk4221]

üstat son ayarda oluyor 14 v luk motor var 24 v akü var gerilimi verdikten sonra   ondan sonra yanmaya başlıyo
ama 12 voltluk kısım dan veriyorum 9 voltluk motor baglıyorum  sıkıntı yok
 şemasın da 5 k gösteriyo acaba ondan mı

[pwm.c]

yaptığın devrede pot değeri sadece max çıkış voltajını etkiler. 5k yerine 1k kullanırsan en yüksek 12v civarı bir gerilim alabilirsin. buraya 100k bağlasan bile bunu çevirince yine 1k olacaktır yani değişen çok şey olmaz.

devredeki sorunu buradan tesbit etmek biraz zor. herhangibi bağlantı hatası yapmış olabilirsin.
sen yinede 120 ohm dirence paralel bağlı 1N4002 diyotu devreden çıkarıp birde böyle dene bakalım.
bu arada, pot bikere yanarsa birdaha kullanılmaz hale gelebilir. böyle birşey olduysa kısadevre yönönünü ters çevir ama tekrar yakma sakın.

[stk4221]

şimdi 10 k ile denedim gine  aynı şimdi üstadın dedigi gibi diyodu çıkartıcam bir de öyle denicem

ben bu  devrede bir hocamın önerisi üzerine bd 243 yerine  2sc5200kullandım 3 adet bundan dolayı olamaz heralde
 

[stk4221]

yok ya her türlü yanıyor nerde hata var anlamadım elinde bu tür bir devre olan varmı ?

[kaygısız]

Şemanın resmini koysanızda görsek belki yardımcı olabilirdik.

[stk4221]

üstat zip dosyası halinde yukarda var

[asma]

üstat zip dosyası halinde yukarda var

İstek yerinde ve mantıklıydı.
Şemayı resim şeklinde yüklerseniz, korsan yazılım kullanıcak kadar zengin olmayanlar da yorum ekleyebilirdi.

[stk4221]

hele şükür

[stk4221]

ben bd 243 le denedim sıkıntı yoktu  2sc5200 taktım onların yerine sonra sapıttı direk yakıyo

[asma]

ben bd 243 le denedim sıkıntı yoktu  2sc5200 taktım onların yerine sonra sapıttı direk yakıyo

Merhaba
Bu tip devrelerden çok denedim, kullandım. Potun yanması olayı (boşta denerken) lm317 yi ters taktığımda olmuştu.
Pot neden yanar; uygulanan voltaj fazla olduğunda geçen akım artar ve yanar.
Bu devrede potun akımı sabittir ve direnç değeri ne olursa olsun aynı akım akar. Belirleyici olan 120 ohm dirençtir.
Pot 1k ise gücünü 0,25W kabul edersek 16V+1,25V çıkış voltajında yanar. Ama 1k ile bu devre max. 12;V verebilir. Yani yanmaması gerekiyor. (Ayrıca pot. 0,25W tan biraz daha güçlüdür)
Girişe 24V verip çıkıştan 14V elde ettiğinde yanıyor (1k ile o voltaja çıkamaman gerekirdi)
Girişe 12V verip çıkıştan 9V elde ettiğinde yanmıyor.
Bu işte gariplik var. 
Yanlış bağlantı, bozuk veya hatalı eleman olabilir.
Bir de Yazdıklarından çıkış voltajını anlıyamıyorum. 14Voltluk motor bağladın ama kaç volt uyguladın? Boşta ve yükte voltajı ölçtün mü? Akü voltajı şu an önemli değil, 24V - 28V arası bir değer tahmin ediyoruz.

2SC5200 leri söküp tek BD243 le deneyebilirsin. Aynıysa sorun güç transistöründe değil.
Düzelirse 5200 leri tek tek bağlayıp deneyebilirsin. (hepsi bozuk değildir)
İki adet BD 243 yerine tek 2SC5200 uygun olur ama sen 3 adet bağlamışsın. Onları sürmeye bir transistör ilave etmen gerekebilir.    BC 327 yerine BD serisi gibi.

Kolay gelsin.

[stk4221]

üstat  en baştan sıfır mlz ile tekrar  kurucam 12 v besleme ile 9 v luk 2A motoru çalıştırmiştım sıkıntı yoktu sonra bd leri söktüm
  yerine 2sc5200 taktım 24 v verip 14.4 v 2A motor bagladım bu sefer yakmaya başladı
 dedigin gibi  lm  de sorun da olabilir en baştan kurucam

2sc5200leri sürmek için  senin dedigin bd serisi hangisi hacam bd 243 olurmu
   

[asma]

2sc5200leri sürmek için  senin dedigin bd serisi hangisi hacam bd 243 olurmu
   

Aslında 2-3A için değiştirmeye gerek yok ama bu güçlü transistörleri tam anlamıyla sürebilmek için BC 327 ufak kalır.  Yerine yine pnp transistör takabilirsin. (BD243 olmaz)  BD 140 , BD242 veya BD244 gibi transistörler olur. 
Transistör büyüdükçe hfe değeride küçüleceğini düşünerek 4k7 beyz direncini de daha küçük takabilirsin. (BD244 için 1k gibi)

Güçlü motor çalıştıracağın zamanlarda devreyi korumak için (mevcut iki diyottan hariç) çıkışa ters paralel bir diyot bağlamanda farda var. Katotu (+) çıkışa anodu (-) çıkışa gelecek şekilde.

Kolay gelsin.

[mhoca]

Devredeki diyodun yönüters ise  yada potansiyometrenin orta ucu ters bağlı olabilir. 120 ohmluk direncin değerini artırmakta yarar var. İyi çalışmalar.

[stk4221]

Güçlü motor çalıştıracağın zamanlarda devreyi korumak için (mevcut iki diyottan hariç) çıkışa ters paralel bir diyot bağlamanda farda var. Katotu (+) çıkışa anodu (-) çıkışa gelecek şekilde

 üstat bunu tam olarak anlıyamadım ufaktan bir şema çizebilirsen benim içim çok daha iyi olur
 

[asma]

mhoca nın bahsettiği ve daha önce tarif edilen \'120 ohm a paralel 1N4002\' diyotu kontrol etmişmiydin.
Ve o 120 ohm direnç normal çalışmada potun akımında belirleyici olduğu için değerini büyütmek faydalı olacaktır. Test devrelerinde 240ohm verilir, bu değere kadar arttırılabilir. Mesela 220 ohm gibi
Şema çiziyorum ama yükleyemiyorum. (güvenlik nedeniyle)
Linkte benzer bir uygulama var, en sağdaki diyottan bahsetmiştim. Einde varsa 3A veya 6A diyot takabilirsin.
http://www.elektronikders.com/devreler/Besleme_Devr/0-30V_1,5A_dosyalar/image002.gif

Kolay gelsin.

[stk4221]

dediginiz gibi yaptım on numara oldu ilginiz ve alakanız için çok sagolun  ben sisteme elektronik sigorta eklemek istiyorum herhangi bir kısa devrede aküleri korusun yardımcı olursanız sevinirim

[stk4221]

slm arkadaşlar yukarda açık şeması bulunan dereyi areste çizdim fakat bir türlü çalıştıramadım benim çizimimde bir sıkıntı var çizim çok amatörce  bir türlü çıkış alamadım  yardım ederseniz sevinirim