Bu devredeki transistör sorunu ne?

[2rach]

Merhabalar... Üzerinde çalıştığım bir projede şuna ihtiyacım var... Tek tetikle 2 transistör çekiyorum... Bu transistörlerden Q4 + yüke anahtarlama yaparken Q1 - yüke anahtarlama yapıyor... Şimdi sorunum şu... Q1 de hiçbir sorun yok... Tetiği verdiğimde 12V okuyabiliyorum... Ancak Q4 te bu devredeki haliyle 0.40V okuyorum... Eğer Q1 in kollektör ve emiter bağlantılarını kesersem Q4 ten 12V u okuyabiliyorum... bunun sebebi nedir? Sadece isis ten kaynaklanan bir simülasyon hatasımı yoksa farklı bir durummu var?
Q4 transistöründen çıkan düşük voltajla başka bir transistörü tetikledim ama bu seferde amacıma ulaşamadım... Q4 le tetiklediğim transistör çok geç boşaldı...
Bu devrenin amacı karararak sönen lamba... Tetikleme kesildikten sonra lambanın yavaş yavaş karararak sönmesi... Normalde devre - yi yavaş yavaş keserek karartma sağlıyor ama bana hem + hem - yi yavaş yavaş keserek söndürmesi lazım...

Bu devre arabada kullanılacak... 2 farklı araba... Bu yüzden bana hem + hem - nin çalışması lazım...

[yazici67]

Bipolar transistörlerin tetiklenebilmesi için base-emiter np jonksiyonuna 0.7 volt ( silisyum için ) verilmesi gerekir. Q4 transistörünün bu devrede kullanımı yanlıştır. Örneğin ilk anda Q4 için kollektör +12v, Base = GND, Emiter = GND (yük yüzünden) potansiyelinde olur. Transistör iletime geçirilmek istendiğinde base ucuna belirli bir gerilim verilir. Burada önemli olan base ucunudaki base ucundaki voltaj değil, Base-Emiter potansiyel farkıdır. Base ucuna atıyorum +5 volt verildiği ilk anda B-E arasındaki voltaj 5 - 0 = 5 volt olur. Transistör iletime geçer. Bu anda CE arası teoride kısadevre olacağından E ucunda yaklaşık kollektör potansiyeli yani +12 volt görülür. Şu anda C = +12v, B = +5v, E = +12 oluyor. B-E potansiyel farkı 5 - 12 = -7 volt oluyor ve bu transistörü kesime götürüyor. Fiziksel kısıtlamalar ve kapasitif etkilerle birlikte transistör devamlı bir salınım yapmıyor, sabit olarak kesimde kalıyor. Dolayısıyla yük sürülemiyor. Bu devrede Q4 için NPN yerine PNP transistör kullanmak tek çözüm. BDX53\'ün PNP olan eşdeğere BDX54 tür. Yerine bunu kullanacaksınız ve iletime geçmek için Base ucunu toprağa çekeceksiniz.

[asma]

R1 Q1 e bağlı olsun, Q4 ün beyzini ayırıp R1 in R2 ye bağlı olduğu yerden R3 adında yeni bir direnç ile sürmeyi dene. 

[2rach]

Ne yazık ki işe yaramadı... R3 le sürdüğüm transistör yani Q4 tetikleme kesildiği an boşalmaya başladı... Q1 ise Q4 0.2V civarına geldiğinde boşalmaya başlıyor... Yani ikisi aynı anda çalışmıyor... Bana ikisinin aynı anda çalıştığı bir devre gerekiyor..

[Adnancoskun]

her iki transistörün pozisyonları aynı olmadan her ikisinin aynı şekilde davranış göstermesini beklemeniz bence hatalı,,,
tüm şartlar aynı olmalı,
her iki transistörün de emiterleri - de olmalı, her ikisinde de voltmetreniz + ile kollektör arasında olmalı,

 transistörü iletime geçirecek olan gerilim,  Vbe beyz emiter arası fark  gerilimidir...
Q4\'ün emiteri ile - arasında iç direnci yüksek olan voltmetre bağlı olduğundan bu şekilde davranmıştır kanaatindeyim....

[2rach]

Sorun şu ki... Birisi + yükü birisi - yükü anahtarlamalı... Bu yüzden her ikisininde emiterinin - de olması imkansız...

[Adnancoskun]

o zaman birine NPN diğerine PNP transistör kullanmalısınız, ayrıca biri - yükü diğeri + yükü anahtarlamalı derken onu da anlamadım,
sonuçta anahtar olarak siz transistörü kullanıyorsunuz, ve yükünüze seri bağlı, + tarafta olursa veya - tarafta olursa ne fark edecek...
ama NPN  transistörün doğru çalışma şekli için yük kollektör ile + arasına bağlanmalı...
ayrıca 2. transistörü PNP kullanırsanız o zaman PNP transistörün emiterini + ya bağlarsınız yüküde - ile PNP transistörün kollektörü arasına bağlamalısınız, tabi bu arada tek buton işi ile olmayacak bu durum, çünkü PNP transistörde beyz gerilimi - , NPN transistörde beyz gerilimi + olacaktır...
 sizin tam olarak yapmak istediğinizşey bir aracın kapısına bağlayıp, kapandığında iç aydınlatmanın yavaş yavaş kararmasını mı sağlayacaksınız?

[2rach]

Evet tam olarak onu sağlayacağım... Birinin + diğerinin - olmasını şöyle açıklamaya çalışayım... Şimdi eğer ki aracın tavan lambasına giden kabloları kesip lambayı direk devreye voltmetrelerin yerine bağlarsak sorun yok... Fakat ben lambayı kesmek istemiyorum... Bunun yerine mesela lamba - tetikle çalışıyor... Devredeki - çıkışından bir paralel kablo ile lambanın - sine gireceğim ve orjinal tesisata dokunmayacağım...
Ama + ile tetiklenen lambada - ye kararma için giriş yapmam hiçbir işe yaramaz... Bu yüzden + yı anahtarlamam gerekiyor... ve bu universal bir sistem olacak... Bir kişi bunu benden istediğinde \'aracın - mi + mı\' demeyeceğim... \'aracın - ise buraya + ise buraya bağlantı yap\' diyeceğim... Bu yüzden her ikiside gerekiyor bana...

[Adnancoskun]

o zaman şöyle yapabiliriz, transistörlerin birini NPN, diğerini PNP seçeriz, 2 çıkış veririrz aracınız - ile tetikleniyorsa PNP , + ile tetikleniyorsa NPN olur, girişe 2 diyot koyduğumuz zaman işlem tamam olur, girişe + gelince NPN transistör tetiklenir, girişe - gelirse PNP transistör tetiklenir... , yalnız kararma zamanını belirleyen kondansatör her ikisi için de ayrı ayrı olmalı,

[2rach]

Kondansatörü ayrı ayrı koyarım o sorun değil... Deve çalışsında... Dediğiniz devreyi bana örnek bir çizim yapabilir misiniz?

[Adnancoskun]

çizeyim, ama akşam üzeri anca çizebilirim...

[2rach]

Zaman sıkıntım yok... Şimdiden çok teşekkür ederim..