Elektronik Projeler

slm saygıdeğer Forumdaşlarım;
daha önce birkaç kez denediğim ve halen kullandığım trafolara bir yenisini daha ekledim ve aşamalarını burada dilim döndüğünce anlatayım.
öncelikle elimde asansör panosundan sökme tek çıkışlı 65wat gücünde ve tek 30 volt çıkış veren trafo vardı. tabi bu voltajda trafonun kullanım alanları sınırlı oluyor. ne zamandan beri gözüme çarpıp duruyor meret.   bu gün aldum elime çekici başladım işe. önce trafo sacları ve ayakları tutan vidaları çıkartıyoruz. bu ksımda sacı çıkaracam diye foto alamadım...    ilk silisli sacı çekmek önemli. hele trafo vernikli ise birde yapışmıştır ...    işte bu aşamada trafoya hunharca girişiyoruz. vidalar da çıktığı için hafiften küçük bir çekiçle sac kısma tık tık tık vuruyoruz. bu sacların birbirinden ayrılmasını sağlıyor. ilk çıkacak olan e ise genelde mefta oluyor    kerpetenle çekince yamuluyor falan işte...... zaten birtane çıkınca gerisi çorap söküğü gübü gelecek...

işte böyle...
[attach type=thumb]11437[/attach]
[attach type=thumb]11435[/attach]

sonra elimizde sadece trafo kalıyor.. 220 volt girşi alt kısımda onun üstüne sekonder sargı yani 30 volt çıkışı var. buradaki bakır kabloyu dikkatlice trafodan  makaraya saralım. ( makara  yoksa çöp var. )
[attach type=thumb]11439[/attach]

bu kısma not düşeyim.  diyelimki tek kaynak 12 volt çıkışlı trafonuz var. bunu söktünüz tekrar simetrik 12 volt saracaksınız.  işte sökerken kaç tur söktüğünüzü not ederseniz aynısından hiç hesap yapmadan bir daha sarabilirsiniz...

sıra geldi hesaplama işine.
daha önce defalarca yerli kaynak aradım pek bulamaddım. aslında kaynak var ama ben almaıyorum ustalar tarif ediyor bir şeyler falan filan... sonunda referans noktasını buldum.... 42...

evet 42 sayısı referansımız.

önce nüvemizin çekirdek ölçüsünü alıyoruz.

işte böyle....
[attach type=thumb]11441[/attach]

sonra buradaki ölçüyü çarpıp 42 ye bölüyoruz. böldüğümüz sayı bize 1 volt için kaç spir ( tur ) saracağımız değeri veriyor. onu da kaç volt istiyorsak o sayıyla çarpıyoruz.  işte benim nüve ve hesap....
[attach type=thumb]11443[/attach]

yan 58 spir sararsam  12 volt alacağım. ben bu değeri 65 yaptım kafamdan .. ve sarmaya başladım...


devam edecem....

geldik ikinci kısıma. hesabı yapmıştık zaten.

alt traf yani banlı kısım 220 primer sargı oraya dokunmayın. dokunurum derseniz  bu nüvede yaklaşık 1000 tur spir atarsınız 
bu kısımda sargıya başlıyacağız . saracağımız kablonun bir ucunu nüve deliklerinden dışarı 2cm falan sarkıtıp bantlyalım...
bu şekilde..
[attach type=thumb]11445[/attach]

sonra  hesapladığımız spir kadar tur attırıyoruz benimki 65 idi..
not: burada elinize zarar gelmesin diye yarbandı kullanmanızı öneririm...
rahat sarmak için basit bir düzenek yapabilirsiniz...
bunu gibi...
resim çekmeyi unutmuşum...
[attach type=thumb]11447[/attach]

ilk 65 spiri atınca biten ucu yine yukarıdaki delikten çıkartıyoruz 2cm.  ( eğer tel koparılmamışsa ikiye katlayıp devam edeceğiz. )

[attach type=thumb]11449[/attach]
güzelce bant çekelim..
[attach type=thumb]11451[/attach]

benim söktüğüm tel çiftli yani 2 tane 8mm telden oluşuyor. olduğu gibi sardım. saraken asla gevşek sarmayın ısınır trafonuz. mümkün olduğunca düzgün sarmalısınız. kalın tel daha düzgün sarılıyor. örneğin bir önceki sardığım trafo ...
[attach type=thumb]11453[/attach]

ikinci 65 spirde bitince tekrar bantlıyoruz.

yani işin özü simetrik trafo sarımında  ilk sargının bitiş ucu ile 2. sargının başlangıç ucu birleşmiş olmalı..
aha çizdim..

[attach type=thumb]11455[/attach]

[attach type=thumb]11457[/attach]

sarım bitince dışarda bıraktığımız ucları zarar vermeden zımparalıyoruz. burdaki amaç bakır üzerindeki koruyucu tabakayı kaldırmak ve kabloyu lehimlemek için. aksi halde iletim yapamaz...

[attach type=thumb]11459[/attach]

sonra kabloları lehimliyoruz. bu kısımda ek yerlere ısıya dayanıklı bez makaron tavsiye ederim. ben üstüne birde normal makaron çektim.
 ve bantlayıp kapatıyoruz.

[attach type=thumb]11457[/attach]

burada sacları takmadan kabloları ölçün. kısa devre konumunda her ucun ölçümü yapılmalı..


[attach type=thumb]11462[/attach]

sıra geldi sacların toplanmasına. önce E leri takalım. aradaki I saclar sonra takılacak.
[attach type=thumb]11464[/attach]

[attach type=thumb]11466[/attach]

e sacları takınca I sacları tepeden elle kolaylıkla dizebilirsiniz. zaten boşluklar belli ediyor...
[attach type=thumb]11468[/attach]

vidaları atıp bitiriyoz..
[attach type=thumb]11472[/attach]

ve bitti   
[attach type=thumb]11470[/attach]

ölçelim bakalım.
burada bir not  yazıyım.
sayarken spirler eşit olsun. çünkü voltaj farklılıkları olabilir. ben ilk 13 volt için tam 65 spir attım.. ikinci 65 atarken 30 lu sayılarda ısrarla telefon çaldı. bizim sıpalar kavga etmiş.    sorunu çözüp geldim 30 dan devam ettim  meğer 33 te kalmışım işte sonuç     
[attach type=thumb]11474[/attach][attach type=thumb]11476[/attach][attach type=thumb]11478[/attach]
3 spir fazla olan 13.5 volt. diğeri 12.9 -13 arası gidip geliyor.   

işte böyle. yarın söküp 2. 68 spirden 3 spir daha atacağım...  geçen haftalarda sardığımda 12.3 ve 12.2 volt sabit değer almıştım. o nüvede71 sipir atmıstım ama sayı aynı olunca fark olmamıştı...

sabrınıza teşekkür edeerim. umarım işinize yarar.

Eline koluna Sağlık Abi , Bu anlatımlarınıda fotoğraflarla ve ölçümler ile kanıtlamanda cok iyi olmuş. Karanlığa mum yakmışsın resmen tekrardan eline koluna sağlık

Alıntı yapılan: Furkan41 - 26 Şubat 2019, 16:51:48Eline koluna Sağlık Abi , Bu anlatımlarınıda fotoğraflarla ve ölçümler ile kanıtlamanda cok iyi olmuş. Karanlığa mum yakmışsın resmen tekrardan eline koluna sağlık

Rica ederim furkan hocam. Nerelerdesin yaw epeydir yoktun    kaynak bizim olsun tastan olsun misali. Birine lazim olur belki 

Tebrikler.
Şimdi ben 2 şeyi çok merak ediyorum.

1-Sargıyı nasıl yapıyoz... Şunu soruyorum. Şimdi makaranın başından başladın sağa doğru sardın birinci sıra bitti, ikinci sıraya geçicen. Direk sol başa mı geçiyoruz, yoksa en sağdan sol başa doğru mu sarıyoruz? Bu hep kapamı meşgul etmiştir.

2-Ben orta uçlu sargı yapacağım. İkiye katlanmış tel mi kullanacağım? Şayet öyleyse nasıl düzgün saracağım? İkili şekilde düzgün sarılmaz ki? Deki tamam öyle sarılmıyor... ayrı ayrı saracağız. Birinci sargıyı başladım soldan sağa sarım yönü ile sardım bitirdim diyelim. İkinci sargı bunun tam tersi mi olacak, yoksa onu da yine soldan başlayıp sağa doğru mu saracağız...

Bilir kişilerden kestane kebap, müsait olduklarında cevap.

Alıntı yapılan: seron - 26 Şubat 2019, 19:25:41Tebrikler.
Şimdi ben 2 şeyi çok merak ediyorum.

1-Sargıyı nasıl yapıyoz... Şunu soruyorum. Şimdi makaranın başından başladın sağa doğru sardın birinci sıra bitti, ikinci sıraya geçicen. Direk sol başa mı geçiyoruz, yoksa en sağdan sol başa doğru mu sarıyoruz? Bu hep kapamı meşgul etmiştir.

2-Ben orta uçlu sargı yapacağım. İkiye katlanmış tel mi kullanacağım? Şayet öyleyse nasıl düzgün saracağım? İkili şekilde düzgün sarılmaz ki? Deki tamam öyle sarılmıyor... ayrı ayrı saracağız. Birinci sargıyı başladım soldan sağa sarım yönü ile sardım bitirdim diyelim. İkinci sargı bunun tam tersi mi olacak, yoksa onu da yine soldan başlayıp sağa doğru mu saracağız...

Bilir kişilerden kestane kebap, müsait olduklarında cevap.

2 teli paralel yapıp birlikte sararsanız, tammmmmm simetrik gerilim elde edersiniz....   :-)

ayrı ayrı saracaksanız
1. sarımı başlayıp sarımı bitirin, biten ucu ortadan çıkarın, diğer sarımı bu noktadan (ortadan yani kaldığınız yerden )başlayıp aynı yönde devam edip bitirin.

Hocam ikili sararken düzgün sarılır mı? Onu soruyorum zor olur öyle beya...

Birinci sorumun yanıtını buldum şu an izlemeye devam ediyorum:
https://www.youtube.com/watch?v=s6NyTprQCBI
İzleyemeyecek varsa soldan başladın sağa gittin birinci sıra bitti, aynı yerden bu defa ters gidiyorsun...

EDİT tamam ikinci sorumun da yanıtı videoda

Alıntı yapılan: seron - 26 Şubat 2019, 19:32:56Hocam ikili sararken düzgün sarılır mı? Onu soruyorum zor olur öyle beya...

Birinci sorumun yanıtını buldum şu an izlemeye devam ediyorum:
https://www.youtube.com/watch?v=s6NyTprQCBI
İzleyemeyecek varsa soldan başladın sağa gittin birinci sıra bitti, aynı yerden bu defa ters gidiyorsun...

EDİT tamam ikinci sorumun da yanıtı videoda

Slm seron sarim ayni yönde yapılmalı. Ters yönde yapılırsa ısınma yapıyor.  Hatta primer sargı sağdan sola diyelim... üzerine sarılan tüm sekonder sargılar ayni yönde sarılmalı... kalın tel olursa 2 li sarımsa çok düzgün oluyor. Ama 1mm altı ister istemez dolanıyor .   

Ben de malzeme alıp kendi trafomu kendim sarsam ucuza maledebilir miyim? Mesela lm3886 için 2x20 miydi hatırlayamadım şimdi. 400w bir trafo. Kendim yapsam kaça patlarki?

Ortaokul mu lisedemiydim bir trafo sardım.

Bir walkmanım vardı pil dayanmıyordu. MİCRON marka 600mA pil aldım iki tane. Ama bu pilleri walkmandan çıkartmadan şarj etmeliydim. Walkmanın DC adaptör girişi vardı ve adaptör takarsan DC Jakı pili kesiyordu. Ben de o pili kesen ayakları tesbit edip araya 47Ohm direnç bağladım böylece adaptörü takınca hem walkman çalışacak hem de pilleri 47R üzerinden şarj edecekti. Ayarlı adaptörüm vardı bozuktu. Yeni adaptöre ihtiyacım var...

Elimde bir trafo vardı. O da bozuktu (primer sonsuz direnç).  Zar zor hasar vermeden söktüm trafoyu. Sekonderini düzgünce çıkarıp karton parçasına sardım. Pirimeri de maket bıçağıyla kestim attım. Aynı ince telden, başka bir trafodan çıkma vardı. Nasılsa düzgünce sökmüşüm nasıl sevindim .

Pirimer: 1600 sarım
Sekonder bilmemkaç sarım şimdi hatırlamıyorum sardım.
Fişe taktım. Çıkış 4.5Voltlar seviyesinde. Taktım walkmanıma. Baktım bitik pil yarım saat sonra canlanmış, şıkıdım şıkıdım kaset çalıyor. Böyle yıllarca kullandım onu. Biraz ısınıyordu ama olsun. Hem pillerimi şarj ediyor hem de evdeyken adaptörde kullanıyordum...

Yani benim tek trafo sarma deneyimim o oldu. 2001-2002 yılından falan bahsediyorum. Hatırlıyorum o kadar ince telle uğraşamayacağım için pirimeri rastgele üstüste sardım gittiydi. Ne test yaptım ne bişey. Öyle hafiften ısına ısına çalıştı. Bugün elimde şu ayarlı adaptörlerden var yine. boştayken fişte 5dakika takılı kalmasın ateş gibi oluyor. Eskiden daha kaliteydi bunlar. Yük binmeden asla ısınmazlardı. Isınsalarda el yakmazlardı. Şimdi kalite epey düşmüş yıllar evvel son derece acemi halimle sardığım trafo ondan daha iyi çalışıyordu... Şimdi hurdalarımın içindedir muhakkak atmadım çünkü biliyorum.

Bende merakliyim sarmaya ama primer 1600 turu üşenmeden nasıl sardın yaw.  Valla helal olsun.  Evet üst uste  karışık sarınca biraz isi yapıyor ama yinede çalışıyor. Walkman -adaptör ikilisi benimde favorimdi. Teyp almaya param yetmezdi. Ayarlı adaptör her isimi görüyordu. Walkman çıkışını da iki uyduruk hoparlor bağladm  elma sandığına monte atmistim. Zevkle dinlerdim. Sistem hala annemin evinde. Dediğin gibi eskiler sağlam adaptör muhtemelen hala çalışıyordur... hey gidi günler hey...

 

Keşke yakında olsan da benim trafoyu da halletseydin. Tel buluruz bobinajcılardan sıkıntı yok da ben sarmaya üşeniyorum işte...

O değil de Gökhan sözde bana gelicekti trafoyu almaya ne oldu o bilmiyorum. "Bedava vericem gel" dememi bekliyo heralde.

Alıntı yapılan: seronquote author=seron link=msg=73984 date=1551207615]

O değil de Gökhan sözde bana gelicekti trafoyu almaya ne oldu o bilmiyorum. "Bedava vericem gel" dememi bekliyo heralde.

Yav hem havalar soğuk motor sırtında donuyorum, hem de oradaki bit pazarının yerini tespit edemedlm. Az daha ısınsın havalar ikisini bir arada çıkarıcam. Sıcak iklim hayvanıyım ben. Soğuğa hiç gelemiyorum

Bedava vericem gel

Sırtına mont giy? Motura bin ağır ağır gelirsin.

Alıntı yapılan: seron - 26 Şubat 2019, 22:34:49Bedava vericem gel

Sırtına mont giy? Motura bin ağır ağır gelirsin.

Reis kapıdayım aşağı insene

Alıntı yapılan: seron - 26 Şubat 2019, 22:00:15
 

Keşke yakında olsan da benim trafoyu da halletseydin. Tel buluruz bobinajcılardan sıkıntı yok da ben sarmaya üşeniyorum işte...

O değil de Gökhan sözde bana gelicekti trafoyu almaya ne oldu o bilmiyorum. "Bedava vericem gel" dememi bekliyo heralde.

Yine sararim sıkıntı yok 
Gelmezse bana ver 

Alıntı yapılan: Kazasker - 26 Şubat 2019, 02:45:14ölçelim bakalım.
burada bir not  yazıyım.
sayarken spirler eşit olsun. çünkü voltaj farklılıkları olabilir. ben ilk 13 volt için tam 65 spir attım.. ikinci 65 atarken 30 lu sayılarda ısrarla telefon çaldı. bizim sıpalar kavga etmiş.    sorunu çözüp geldim 30 dan devam ettim  meğer 33 te kalmışım işte sonuç     
[attach type=thumb]11474[/attach][attach type=thumb]11476[/attach][attach type=thumb]11478[/attach]
3 spir fazla olan 13.5 volt. diğeri 12.9 -13 arası gidip geliyor.   

işte böyle. yarın söküp 2. 68 spirden 3 spir daha atacağım...  geçen haftalarda sardığımda 12.3 ve 12.2 volt sabit değer almıştım. o nüvede71 sipir atmıstım ama sayı aynı olunca fark olmamıştı...

sabrınıza teşekkür edeerim. umarım işinize yarar.

üstad tel çapını nasıl belirliyorduk. hesabı nasıl primer -sekonder

Konuya faydalı linkler ekleeyoooom:

http://www.megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf/Bir%20Fazl%C4%B1%20Transformat%C3%B6r%20Sar%C4%B1m%C4%B1.pdf

http://www.elektrikrehberiniz.com/elektrik-trafolari/trafo-sarimi-155/

https://320volt.com/trafo-tel-hesaplayici-program-excel-formatinda/

https://320volt.com/transformer-calculation-ei-seri-icin-hesaplama/

https://www.youtube.com/watch?v=lGjV6fkNeZE&list=PLFlRKLljs_KJL0tpG_a1S6Dmu06mFTPZR

https://www.youtube.com/watch?v=s6NyTprQCBI

ilk Adnancoskun bulduydu:
https://www.youtube.com/watch?v=Q6GkSNfAEx4

@stk4221 aradığın şey ikinci linkte sayfanın ortalarında olacaktı sanırım.

Alıntı yapılan: stk4221 - 28 Şubat 2019, 11:48:00üstad tel çapını nasıl belirliyorduk. hesabı nasıl primer -sekonder

Çekirdek hesabi..
Nuvenin iç çapını ölcmeliyiz. Yani E nin ortasının girdiği kısım. Ornegin 3cm 3cm geldi diyelim. ( bi enine bi boyuna ölçüm olacak ) bu çıkan sayıyı bir biriyle çarpıyoruz..
3x3=9 
Çekirdek hesabimizi bulduk. Simdi 42 sayısı na bölüyoruz bu çekirdek çapını.. ( 42 sayisi sabit ayni pi gibi.. )
42/9= 4.66666667 tur eşittir 1 volt
Bu çıkan sonucu istediğimiz voltaja gore saracağız.
220 volt için 220x4.66666667= 1.026.666. Tur.
1027 tur 220 volt için. Bu primer sargı.
Ayni hesabi çıkış yani sekonder için saracagiz.
4.66666667x18=84 tur. Bu da 18 volt için tur sayısı.
2x18 istiyorsak sekonder iki defa eşit sarmalıyız.
Tel hesabını bilmiyorum. Ama trafocudan bilgi  almaya gittiğimde primer sargı tel kalınlığı amperi belirliyor. Ve bu örnekteki çekirdek yaklaşık 60wat güç üretiyor.
Yani bendeki 06mm primer ve çift sargı 08mm sekonder 65 wat 3 amper üretiyor.


Tabi bu jaba hesap. Detayını üstatlar daha iyi bilir...

Umarım cevabını bulmuşumdur üstad 

Alıntı yapılan: seron - 28 Şubat 2019, 19:14:23Konuya faydalı linkler ekleeyoooom:

http://www.megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf/Bir%20Fazl%C4%B1%20Transformat%C3%B6r%20Sar%C4%B1m%C4%B1.pdf

http://www.elektrikrehberiniz.com/elektrik-trafolari/trafo-sarimi-155/

https://320volt.com/trafo-tel-hesaplayici-program-excel-formatinda/

https://320volt.com/transformer-calculation-ei-seri-icin-hesaplama/

https://www.youtube.com/watch?v=lGjV6fkNeZE&list=PLFlRKLljs_KJL0tpG_a1S6Dmu06mFTPZR

https://www.youtube.com/watch?v=s6NyTprQCBI

ilk Adnancoskun bulduydu:
https://www.youtube.com/watch?v=Q6GkSNfAEx4

@stk4221 aradığın şey ikinci linkte sayfanın ortalarında olacaktı sanırım.

Teşekkürler seron. Bu videolar çok yardımcı olmuştu bana. 

Alıntı yapılan: stk4221 - 28 Şubat 2019, 11:48:00üstad tel çapını nasıl belirliyorduk. hesabı nasıl primer -sekonder

Aslında bir hesabı var, bakırın kalitesine göre katsayısı olan
Ancak çok hassas bir trafo sarmayacagimiza göre yaklaşık değer alınabilir.
1 mm kare kesitten 2,5 -3 Amper çekilebileceği varsayılıp
Oran orantı yoluyla bulunur.

hocam normalde watt ını bilmedigimiz bir e tipi trafo var bunu ölçerek kaç watt olugunu anlayabilirmiyiz.

Alıntı yapılan: Adnancoskun - 28 Şubat 2019, 21:57:51Aslında bir hesabı var, bakırın kalitesine göre katsayısı olan
Ancak çok hassas bir trafo sarmayacagimiza göre yaklaşık değer alınabilir.
1 mm kare kesitten 2,5 -3 Amper çekilebileceği varsayılıp
Oran orantı yoluyla bulunur.

adnan hocamın zamanında yaptıgı hesabı arıyordum buldum benim için çok faydalı bir konu idi zamanında dökümanlarımı kaybettim bulmam iyi oldu kolay gelsin. # link eklemeyi unutmuşum#
https://elektronikprojeler.com/index.php/topic,7225.45.html

Alıntı yapılan: stk4221 - 01 Mart 2019, 12:55:46hocam normalde watt ını bilmedigimiz bir e tipi trafo var bunu ölçerek kaç watt olugunu anlayabilirmiyiz.

evet
 göbek kesit alanının karesi yaklaşık trafo gücünü verir...

örneğin
3x4=12 cm kare ise
12x12=144 watt   tabi ki bu yaklaşık değer... Ama epeyce yaklaşık değer...   :-)
bununla birlikte primer tel kesiti veya sekonder tel kesitinden yola çıkarak da önce akım değeri bulunabilir, sonra  gerilim değeri ile çarpılarak da bulunabilir...
Ve ayrıca trafo çıkışına yük bağlayıp gerilim çökmesi yaşanmadan maksimum akımı çekerek de hesap yapılabilir... vs vs.....

Alıntı yapılan: Adnancoskun - 01 Mart 2019, 15:27:08evet
 göbek kesit alanının karesi yaklaşık trafo gücünü verir...

örneğin
3x4=12 cm kare ise
12x12=144 watt   tabi ki bu yaklaşık değer... Ama epeyce yaklaşık değer...   :-)
bununla birlikte primer tel kesiti veya sekonder tel kesitinden yola çıkarak da önce akım değeri bulunabilir, sonra  gerilim değeri ile çarpılarak da bulunabilir...
Ve ayrıca trafo çıkışına yük bağlayıp gerilim çökmesi yaşanmadan maksimum akımı çekerek de hesap yapılabilir... vs vs.....

önceki konulardan detaylı anlatım  https://elektronikprojeler.com/index.php/topic,7225.45.html