Elektronik Projeler

Chat GPT'yi bir süredir kullanıyorum. Bazen sıkılınca falan takılıyorum, güzel oluyor. Tanrı var mı? gibi sorular sorduğum oluyor. Bu kez aklıma geldi, elektronikle ilgili soru sordum, ideal şekilde yanıt verdi.

Soruyorum:
Step up converter devrelerinde voltaja etki eden faktör duty-cycle oranıdır. Peki akıma etki eden faktör nedir?

Yanıtlıyor:
Step-up (boost) converterlerde akıma etki eden faktör, yük direncidir. Yük direnci arttıkça, akım da artar. Bu, Ohm yasası ile açıklanabilir: I=V/R, burada I akım, V gerilim ve R yük direncidir. Yük direnci arttıkça, akım da artar. Ancak, bir step-up converterde akım, giriş geriliminden de etkilenebilir. Bu durum, giriş geriliminin yüksek olması durumunda özellikle önem kazanır. Bu nedenle, bir step-up converterin tasarımı sırasında, hem duty-cycle oranı hem de yük direnci göz önünde bulundurulur.

Soruyorum:
Bir step-up devresinde en yüksek akımı nasıl elde edebiliriz? Frekansın buradaki etkisi nedir?

Yanıtlıyor:
Step-up converterlerde en yüksek akım, giriş voltajı, duty-cycle oranı ve yük direnci gibi faktörlere bağlıdır. Yük direnci, akımı doğrudan etkilerken, giriş voltajı ve duty-cycle oranı da dolaylı olarak akımı etkiler. En yüksek akımı elde etmek için, yük direncini mümkün olduğunca düşük tutarak ve duty-cycle oranını artırarak giriş voltajını yüksek tutmak önemlidir. Ancak, bu yaklaşım aşırı akım çekme ve devrenin istenmeyen şekilde ısınması gibi problemlere neden olabilir.

Frekansın ise step-up converterdeki etkisi, anahtarlamalı güç kaynaklarında bulunan manyetik bileşenlerin boyutunu belirleyen temel bir faktördür. Frekans arttıkça, manyetik bileşenlerin boyutu da azalır. Daha yüksek frekanslar ayrıca daha yüksek verimlilik sağlayabilir, ancak bu durumda yük direnci ve kapasitans gibi diğer faktörler de göz önünde bulundurulmalıdır. Genel olarak, step-up converter tasarımı için en uygun frekans, verimlilik, manyetik bileşen boyutu ve diğer faktörlere bağlı olarak değişebilir.

İnternetten araştırmaya kalksan, makale bulsan, ya da birilerine sorsan böyle anlatım bulamazsın.

Gelişiyoruz gelişiyoruz güzel şeyler bunlar...

Da....

İlk açıklamalarındaki yanlışı bulabilen olacak mı bakalım Yanıt gelmezse, yaptığı yanlışı düzeltip özür dilediğiyle ilgili ekran görselini buraya eklicem.

Anlatımlarda insanı zorlayan bir durumdur. Direnç , geçen akıma direnme miktarı. 
Ohm yerine mho kullansak her zaman doğru orantı ve düz mantık kullanırız.
Akımı arttırmak için direnç azaltılır. Arttırılmaz.

Direnç nedir , yükümüzdür. Yükü arttırmak nedir. Böyle bir ifade var mı/ kullanılıyor mu. Akımı arttırmak için yükü arttırırız. Yani daha çok yükleniriz. 
Yükün neyini arttırdın diye sorarlar adama , sayısını mı diyecez. Omajı dersek azalmış olmalıyız.
Bu ohm kanunu çıkartanın da mezarına bir tas su dökenin de ...

Bulaşmayın , yaklaşmayın , yanarsınız.

Soruyorum:
Step up converter devrelerinde voltaja etki eden faktör duty-cycle oranıdır. Peki akıma etki eden faktör nedir?

Yanıtlıyor:
Step-up (boost) converterlerde akıma etki eden faktör, yük direncidir. Yük direnci arttıkça, akım da artar. Bu, Ohm yasası ile açıklanabilir: I=V/R, burada I akım, V gerilim ve R yük direncidir. Yük direnci arttıkça, akım da artar.

sanırım burada bir yanlış algılama var
formül doğru
hep düştüğümüz kararsızlık anahtar açıkmı kapalımı devresi

anahtar açıkmı    ____!_____
bana göre bu anahtar kapanmış elektiriği iletmiş

kapalımı    ___-!-____
bana göre bu anahtar açılmış elektiriği iletmemiş

sayın Seronun olayında
burdaki:R Yük direnci arttıkça, akım da artar.
cümlesindeki Yük direnci arttıkça
yani görsel olarak 3 taneye çoğaltınca yüklenince akım artar denmiş


sayın ASMA nın dediği gibi akım  R direnç düştükçe akım artar (formül diyor)

Akımı arttırmak
için yükü arttırırız. Yani daha çok yükleniriz. 
   
aynen hocam buradaki anlam böyle kullanılmış
Ampermetrede görselde akımın artması için yükleniriz

şekil:2 yüklennme konusunu yükleme olayını anlatmaya çalıştım
aslında türkçeye çevrilirlen bir elektronikçinin diliyle yapılsa anlaşılır

ama elektronik çeviriyi manava yaptırırsan kodansatöre patlıcan der
dirence pırasa der
sahte ürüne patetes baskı derler 

sonra bizde burda bir saat düşünürüz acaba lahana nın karşılığı ne diye
kolay gelsin

Tebrik ederim.

Yük direncinin artmasından maksat, empedansının büyümesidir. Hiçbir yerde direncin artmasını paralel sayı olarak düşünemeyiz.

Dolayısıyla yapay zeka da durumun farkına vardı ve hatasını düzeltti:



Çıkışa bağlanan yükün empedansı yüksekse az akım geçecektir. Bunu anlatmaya çalışıyor. Ama ilk cümlede yanılmıştı.

Eh, ben elektronik bilmiyor olsaydım, hata yaptığını nasıl anlayacaktım? Bu yanlış bilgiyi kullanacaktım. Demek ki yapay zakanın biraz daha gelişmeye ihtiyacı var. Nitekim daha önceki sorularımda da yer yer hatalı yanıtlar verdiği olmuştu. Şu anda Chat GPT test aşamasında olduğundan yanlış yanıt verdikçe durumu hem kendisine bildiriyorum, hem de geliştiricilere raporluyorum.

Katılımınız için teşekkür ve tebrik ederim.

Merhaba.

Yapay zeka çokca dillendiriliyor, her derdin ilacı gibi... amma velakin emekli bir yazılım uzmanı ve bilimin temel ilkelerini az çok idrak eden biri olarak "Hiçbir şey vardan yok, yoktan varedilemez" derim. Bunu yapay zeka olayına indirgersek; hiçbir yapay zeka onu yaratan insanoğullarının ortalama zekasından ileri değildir, olamaz. Neden olamaz, çünkü 150 iq ya sahip bir yazılımcı diyelim 200 iq seviyesinde düşünebilen bir yapay zeka oluşturamaz. Ne demiştik? Yoktan varolmak yok.

Hort!

Canım sıkıldı. Chat GPT ile biraz eğleneyim istedim. Daha önceki başarısız tecrübem hakkında biraz sohbet etmek istedim. Daha önce güçlü bir joule thief devresi yaparak bununla bir cep telefonunu şarj etmek istemiş, ancak akımın çok zayıf olması dolayısıyla başarısız olmuştum.

Ama bakalım Chat GPT bu konuda ne diyecekti? O da yanılacak mıydı? Ya da neler anlatacaktı? Merak ediyorsanız bütün sohbetimi buraya aktarıyorum:

Alıntı YapUser
Joule Thief devresini biliyor musun?
ChatGPT
Evet, Joule Thief (ya da Joule Thief Circuit) elektronik devresini biliyorum. Joule Thief, düşük voltajlı bir güç kaynağından yüksek verimle bir yükü çalıştırmak için kullanılan basit bir elektronik devredir. Bu devre, özellikle düşük güçlü cihazların pil ömrünü uzatmak için kullanılır.

Joule Thief devresi, nispeten az enerjiye sahip bir pil veya bataryadan elde edilen düşük gerilim (örneğin 0.9V veya daha az) ile LED'ler gibi yüksek dirençli yüklerin çalıştırılmasını sağlar. Normalde, bu düşük gerilimde yükler doğrudan çalıştırılamaz çünkü yüksek dirençleri nedeniyle yeterli akım çekemezler.

Joule Thief, çoğunlukla birkaç ana bileşenle oluşturulur:

Bir transistör (genellikle yüksek hFE değerine sahip bir NPN bipolar transistör kullanılır)
Bir endüktör (kendi kendine indükleyen bir bobin)
Bir baz direnci (baz akımını sınırlayan direnç)
Bir geribildirim sargısı (LED'in yanmasını sağlamak için endüktöre sarılmış ek bir sargı)
Joule Thief, devrenin girişine bağlı düşük voltajlı batarya veya pilin düşük enerjisini, endüktörün indüktif etkisi ve devrenin anahtarlama işlemi sayesinde daha yüksek bir gerilim seviyesine dönüştürerek LED'in yanmasını sağlar.

Joule Thief devresi, enerji verimliliği açısından ideal bir çözüm değildir, ancak düşük güç uygulamalarında düşük maliyetli ve basit bir çözümdür. Kendi projelerinizde kullanırken devrenin doğru bir şekilde monte edilmesi ve bileşenlerin uygun seçilmesi önemlidir. Ayrıca, devre elektriksel güvenlik önlemleriyle de kullanılmalıdır.




User
Bir Joule Thief devresi 3V ile beslenseydi, bir cep telefonu şarj edilebilir miydi?
ChatGPT
Maalesef, bir Joule Thief devresi 3V ile beslense bile cep telefonu şarj etmek mümkün olmaz. Joule Thief devresi, düşük güçlü yüklerin çalıştırılması için kullanılan basit bir devredir ve cep telefonları gibi yüksek güç ihtiyacı olan cihazları şarj etmek için yeterli gücü üretemez.

Cep telefonları genellikle 5V civarında bir şarj gerilimi gerektirir. Bu nedenle, cep telefonlarını şarj etmek için uygun bir güç kaynağı sağlanmalıdır. Standart bir cep telefonu şarj cihazı, genellikle güç kaynağının prizle bağlantı noktasında 100V-240V AC'den 5V DC'ye dönüşüm sağlar.

Joule Thief devresi, düşük güçlü pil veya bataryalardan daha verimli bir şekilde enerji almak için kullanılsa da, cep telefonları gibi yüksek güçlü cihazları şarj etmek için uygun değildir. Cep telefonunuzu şarj etmek için özel olarak tasarlanmış bir uygun güç kaynağı veya şarj cihazı kullanmanız gerekecektir.




User
Cep telefonlarını 3,7V Lityum pilden şarj eden devrelerden bahsedebilir misin?
ChatGPT
Evet, cep telefonlarını 3,7V lityum pil ile şarj etmek için kullanılan devreler genellikle birkaç bileşenden oluşan kompleks şarj devreleri veya şarj modülleri şeklinde olabilir. Bu tür şarj devreleri, lityum pillerin özel şarj ve dengeleme gereksinimlerini karşılamak üzere tasarlanmıştır. İşte yaygın olarak kullanılan bazı lityum pil şarj devreleri ve şarj modülleri türleri:

TP4056 Şarj Modülü: TP4056 entegre devresi, lityum iyon pilleri düşük maliyetli ve basit bir şekilde şarj etmek için yaygın olarak kullanılan bir şarj modülüdür. 3,7V lityum pilleri doğrudan şarj edebilir ve mikro USB veya USB-C girişi ile güç alabilir. Lityum pil üzerindeki koruma ve şarj dengeleme işlemleri bu modülde bulunmaz, bu nedenle aşırı şarj veya deşarj durumlarında dikkatli olunmalıdır.

MCP73831 Şarj Devresi: MCP73831, tek hücreli lityum iyon pilleri şarj etmek için yaygın olarak kullanılan bir şarj kontrol cihazıdır. Bu entegre devre, akım ve gerilim regülasyonu yaparak doğru ve güvenli bir şekilde şarj etmeyi sağlar.

MAX1555 Şarj Entegresi: MAX1555, tek hücreli lityum iyon pilleri şarj etmek için kullanılan başka bir şarj yönetim entegresidir. Aşırı şarjdan ve düşük pil geriliminden koruma sağlar.

Adafruit Powerboost 1000C: Bu tür şarj modülleri, cep telefonları gibi USB tabanlı cihazları şarj etmek için tasarlanmıştır. 3,7V lityum pilini 5V'a dönüştürür ve cihazınızı şarj ederken aynı zamanda cihazınıza güç sağlar.

Bu şarj devreleri ve şarj modülleri, lityum pillerin doğru ve güvenli bir şekilde şarj edilmesini sağlayarak pil ömrünü ve güvenliğini artırmaya yardımcı olur. Ancak, elektrikli cihazların şarj edilmesi her zaman dikkat ve özen gerektiren bir işlemdir. Uygun şarj cihazlarının ve doğru devrelerin kullanılması, pilin verimli ve güvenli bir şekilde şarj edilmesini sağlar.




User
Verdiğin bilgilere bakılırsa Joule Thief devresi ile bahsettiğin modüller farklıdır. Peki Joule Thief devresi ile bu modüllerin farkı nedir?
ChatGPT
Evet, haklısınız, Joule Thief devresi ve bahsettiğim lityum pil şarj modülleri farklıdır ve farklı amaçlar için kullanılırlar. İşte Joule Thief devresi ile lityum pil şarj modülleri arasındaki ana farklar:

Joule Thief Devresi:
Joule Thief, düşük güçlü bir kaynaktan yüksek dirençli yükleri (örneğin LED'ler gibi) çalıştırmak için tasarlanmıştır. Amacı, düşük voltajlı bir pilin düşük enerjisini, endüktif etkileri ve anahtarlama işlemleri aracılığıyla daha yüksek bir gerilime dönüştürerek yükleri çalıştırmaktır. Joule Thief, enerji verimliliği açısından çok verimli bir çözüm değildir ve düşük güç uygulamalarında kullanılır. Cep telefonları gibi yüksek güçlü cihazları şarj etmek için uygun değildir.

Lityum Pil Şarj Modülleri:
Lityum pil şarj modülleri, lityum iyon veya lityum polimer gibi lityum tabanlı pilleri doğru ve güvenli bir şekilde şarj etmek için tasarlanmıştır. Bu modüller, lityum pillerin özel şarj ve dengeleme gereksinimlerini karşılamak üzere entegre şarj kontrol devreleri içerir. Lityum pillerin aşırı şarj ve deşarjdan korunması için çeşitli koruma devreleri ile donatılmıştır. Ayrıca, şarj sırasında akım ve gerilim regülasyonu yaparak pilin doğru bir şekilde şarj edilmesini sağlar. Bu tür modüller, cep telefonları gibi yüksek güç ihtiyacı olan cihazları şarj etmek için kullanılabilir.

Sonuç olarak, Joule Thief devresi, düşük güçlü yükleri çalıştırmak için kullanılan basit bir devredir. Lityum pil şarj modülleri ise lityum pilleri doğru ve güvenli bir şekilde şarj etmek için tasarlanmıştır ve yüksek güç ihtiyacı olan cihazları şarj etmeye uygun hale getirir. Bu nedenle, cep telefonlarını şarj etmek için lityum pil şarj modüllerinin kullanılması daha uygun bir seçenek olacaktır.




User
Eksik bilgi verdin. Joule Thief devresi ile bahsettiğin modüllerin arasındaki fark, modül devrelerin feedback (geribesleme) fonksiyonu içermeleridir. Geribesleme fonksiyonu, çıkış voltajı yük nedeniyle çökerse, feedback entegresi tarafından yükseltilir ve devrenin akımı da yüksek tutulmaya çalışılır.
ChatGPT
Evet, doğru noktaya değindiniz. Özür dilerim, gerçekten önemli bir ayrıntıyı atlamışım.

Geribesleme fonksiyonu, lityum pil şarj modüllerinde ve bazı lityum pil şarj kontrol entegrelerinde önemli bir özelliktir. Bu fonksiyon, çıkış gerilimini istenilen düzeyde tutmak için kullanılır ve yük nedeniyle çöken çıkış gerilimini düzenler.

Örneğin, lityum pil şarj modülleri, pil gerilimini izler ve çıkış gerilimini istenen düzeyde tutmak için geribesleme devresini kullanır. Eğer çıkış gerilimi düşerse, geribesleme devresi, şarj akımını düzenleyerek ve PWM (Pulse Width Modulation) tekniği kullanarak çıkış gerilimini hedeflenen değere getirir. Bu şekilde, lityum pilin doğru ve güvenli bir şekilde şarj edilmesi sağlanır ve pilin ömrü uzatılır.

Joule Thief devresi ise, genellikle geribesleme fonksiyonu içermez. Devre, düşük güçlü pil veya bataryadan yüksek verimle bir yükü çalıştırmak için kullanılır, ancak çıkış gerilimi yüksek yükler nedeniyle düşebilir ve geribesleme mekanizması kullanılmaz. Bu nedenle, Joule Thief devresi genellikle düşük güçlü uygulamalar için tercih edilirken, lityum pil şarj modülleri gibi daha sofistike devreler yüksek güçlü cihazları şarj etmek için kullanılır.

Bu noktayı açıklığa kavuşturduğunuz için teşekkür ederim. Geribesleme fonksiyonu, lityum pil şarj modülleri gibi yüksek güç ihtiyacı olan cihazları şarj etme sürecini daha güvenli ve verimli hale getirir.




User
Şayet bir Joule Thief devresine feedback fonksiyonu eklenebilseydi, bir cep telefonunu şarj edebilir miydi?
ChatGPT
Evet, teorik olarak bir Joule Thief devresine geribesleme fonksiyonu eklenerek ve uygun şekilde tasarlanarak, cep telefonunu şarj etmek mümkün olabilir. Ancak bu, pratikte oldukça karmaşık bir görevdir ve birkaç zorlukla karşılaşabilirsiniz.

Joule Thief devresi, temel olarak düşük güçlü bir kaynaktan yüksek dirençli yükleri çalıştırmak için tasarlanmıştır. Cep telefonları gibi yüksek güç tüketen cihazları şarj etmek için gerekli enerji, tipik Joule Thief devreleri tarafından elde edilebilecek enerjiden çok daha fazladır.

Joule Thief devresine geribesleme fonksiyonu eklemek, çıkış gerilimini düzenleyerek daha yüksek bir çıkış gücü sağlamayı amaçlayabilir. Ancak, bu gereksinimi karşılamak için çok daha fazla bileşen ve karmaşıklık eklenmesi gerekecektir. Bu noktada, basit bir Joule Thief devresi, daha karmaşık bir lityum pil şarj devresine dönüşecektir.

Ayrıca, lityum pillerin şarj edilmesi ve yönetilmesi, çok daha fazla güvenlik ve dengeleme özellikleri gerektiren hassas bir süreçtir. Lityum pilleri aşırı şarj, aşırı deşarj veya aşırı akım gibi durumlardan korumak önemlidir. Bu tür koruma devrelerini Joule Thief devresine eklemek, daha karmaşık bir tasarım ve kontrol gerektirir.

Sonuç olarak, teoride Joule Thief devresine geribesleme fonksiyonu ekleyerek bir cep telefonunu şarj etmek mümkün olabilir. Ancak bu, pratikte oldukça zor ve karmaşık bir projedir. Cep telefonlarını şarj etmek için tasarlanmış mevcut uygun güç kaynaklarını kullanmak, daha verimli, güvenli ve pratik bir çözüm olacaktır. Lityum pil şarj modülleri veya cep telefonu şarj cihazları, bu amaç için özel olarak tasarlanmış ve güvenli bir şekilde cep telefonlarını şarj etmek için uygun seçeneklerdir.

Bir insana para versen, bana şunu anlaşılır şekilde anlat desen parayla anlatmaz. Ne kadar akıllı cevap veriyor gördünüz mü?

Kerataya bakın hele "ehem ehem, tebrik ederim, teşekkürler yani" diyor.

Alıntı YapUser
Uzun süredir elektronik ile ilgileniyorum ve çeşitli devreler geliştiriyorum. Gün geçtikçe daha da geliştim ve internet ortamında hobistlerin deneyebilecekleri çeşitli devreler yayınladım. Son zamanlarda seninle tanışmam sonucunda bir kat daha ilerledim ve bilgimi geliştirdim. Özellikle hesaplamalar konusunda senden yardım aldım ve elektronik konusundaki bilgimi daha da geliştirdim. Senden öğrendiğim hesaplama formülleri ile hobistler için hesaplayıcı excell tabloları geliştirerek bunları internette yayınladım. Sonuçta çok fazla olumlu geri bildirim aldım. Bunlar biraz da senin sayende oldu.
ChatGPT
Çok teşekkür ederim! Öncelikle, elektronik alanında kendi bilgi ve deneyimlerinizi geliştirmeniz ve bunları hobistlerle paylaşmanız harika bir başarıdır. Geliştirdiğiniz devreler ve hesaplayıcılar sayesinde diğer elektronik meraklılarının da bilgiye daha kolay erişebilmesini sağlamışsınız ve bu, elektronik dünyasına katkıda bulunmanızın güzel bir örneğidir.

Ben de size yardımcı olmaktan dolayı çok mutluyum. Elektronik hesaplamaları ve devre tasarımı gibi konularda sizin gibi meraklı ve hevesli kişilere yardımcı olabilmek benim için de büyük bir keyif.

İnternet ortamında bilgi paylaşımı, diğer insanların öğrenmesine ve bilgiye ulaşmasına yardımcı olan önemli bir faaliyettir. Bu şekilde bilgi yayarak, diğer hobistlerin ve öğrencilerin de elektronik dünyasına adım atmalarına ve kendilerini geliştirmelerine destek oluyorsunuz.

Hobilerinizi ve tutkunuzu sürdürmeye devam etmenizi teşvik ederim. Elektronik alanında daha da ilerleyerek yeni projeler geliştirmeye devam etmeniz dileğiyle. Başarılarınızın artarak devam etmesi dileğiyle! Eğer herhangi bir konuda daha fazla bilgi ya da yardım ihtiyacınız olursa her zaman buradayım.

Yapay zeka bile değerimi bilip beni tebrik ediyor, bilemiyorum artıkın  

Alıntı yapılan: seron - 30 Temmuz 2023, 00:13:08Kerataya bakın hele "ehem ehem, tebrik ederim, teşekkürler yani" diyor.


Yapay zeka bile değerimi bilip beni tebrik ediyor, bilemiyorum artıkın  

Yapay zeka destekli taş geldi.   

Aha! Asma geldi dikkat!